Enflasyon yüksek çıktı kur etkisi temmuza kaldı

Haziran ayında yüzde 0.8 oranında yükselen enflasyon, yıllık bazda yüzde 8.3’e çıktı. Mayıs ayı sonunda yüzde 6.5 olan oranın bu seviyeye sıçramasında, geçen yılın aynı ayındaki eksi oranların, yani baz etkisiyle birlikte, gıda fiyatlarındaki beklenmeyen artışın rolü  büyük oldu.
Enflasyon oranındaki bu beklenmedik artış, yıllık hedefin tutturulmasını şimdiden zora sokarken, dün piyasalarda yaşanan kötüleşmede, Mısır’daki çatışmaların yanında enflasyondaki bu yüksek oranının da etkisi büyüktü.
Yıllık bazda yüzde 8.3’e çıkan bu oranda, son dönemde kurlarda meydana gelen artışın etkisinin görülmediği saptandı. Dolayısıyla kurlardaki yüksek seyrin devam etmesi ve ramazan ayının etkisiyle, fiyatlardaki artışın Temmuz ayında da devam etmesi bekleniyor.
Merkez Bankası daha önce yaptığı açıklamalarda, ağustos ayından itibaren enflasyonun düşüş trendine girmesini beklediğini, yıl sonu hedeflere yaklaşılacağını söylemişti. Ancak gelinen nokta Merkez Bankası’nın yılsonu için saptadığı yüzde 5.3’lük tahmin rakamının çok üzerinde kalınacağını gösteriyor. Temmuz ayı sonunda açıklayacağı Enflasyon Raporu’yla birlikte, Merkez Bankası’nın enflasyon hedefinde revizyona gitmesi de hemen hemen kesinleşmiş oldu.
Piyasa uzmanları, dünkü rakamlardan sonra yıl sonu için yaptıkları tahminlerinde şimdiden revizyonlara gitmeye başladılar.Yeni tahminler 5.3 olarak açıklanan hedefin en az 1-1,5 puan üzerinde, yüzde 6,5-7 arasına çıkıldığını gösteriyor. Bunun yanında, temmuz ayı rakamının yüksek gelmesi ve kurlardaki yüksek seyrin devamı halinde, bu tahminlerin daha da yükselmesi kaçınılmaz olacak.
Haziran ayında sadece tüketici fiyatları değil, üretici fiyatlarında da beklentilerin üzerinde artışlar gerçekleşti. Haziran ayında 0.4’lük beklentilere karşılık yüzde 1,5 artan üretici fiyatları yıllık bazda yüzde 5.2’ye kadar çıktı. Mayıs ayı sonunda yıllık üretici fiyat artışı yüzde 2.2 idi...
Bu rakamlar yıllık bazda son 9 ayın en yüksek rakamları.

GIDA FİYATLARI SÜRPRİZİ

Haziran ayındaki yüksek fiyat artışlarında en önemli rolü gıda ve ulaştırma fiyatlarındaki artışlar oynadı. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış yüzde 3’e kadar çıkarken, genel gıda endeksindeki artış yüzde 1.8 oldu. Bu da toplam enflasyona yüzde 0.44 oranında etki yaptı. Yani haziran ayı toplam tüketici fiyat artışının yarısından fazlası, gıda fiyatlarındaki artıştan kaynaklandı.
Ulaştırma fiyatları da akaryakıt fiyat artışının etkisiyle haziran ayında yüzde 1.5 oranında arttı. Toplam TÜFE fiyat artışına etkisi ise 0.26 puan oldu.
Geçen yılın aynı ayında gıda fiyatları yüzde 3.4 oranında gerilerken, ulaştırma fiyatları da yüzde 1.4 düşüş kaydetmişti. Dolayısıyla baz etkisi yüksek oldu.
Haziran’da eğitim grubu fiyatları yüzde 2 oranında artarken, eğlence ve kültür fiyatlarındaki artış yüzde 1.5 oldu. Kur ilişkisi yüksek olan ev eşyası grubu fiyatlarındaki artış yüzde 0.2 ile sınırlı kalırken, giyim grubu fiyatları, indirimlerin etkisiyle yüzde 1.7 oranında geriledi.
Çekirdek enflasyon göstergelerinde aslında karışık bir seyir izleniyor ama tüm endekslerde artışın olduğunu, en azından düşüşün durduğunu söylemek gerekir. Merkez Bankası’nın para politikası kararlarına baz olan, işlenmemiş gıda, enerji alkollü içecek, tütün ve altının dışarıda bırakıldığı H endeksi yüzde 6.11, gıda, enerji alkollü içecek, tütün ve altının hariç tutulduğu I endeksi ise yüzde 5.5 oldu. Mevsimsel etkilerden arındırıldığında bu endekslerin gerilemesi olumlu gözükürken, toplam çekirdek enflasyon göstergelerindeki artışlar ise beklentileri kötümserleştirdi.
Hizmet fiyatlarındaki katılığın devam etmesi de, yine ileriye dönük olarak olumsuz enflasyon beklentilerine işaret ediyor.
Özetle; enflasyon rakamı olumsuz gelirken, haziran ayında sepet bazında yüzde 5 artan kurların henüz fiyatlara yansımamış olması, temmuz ayı enflasyon riskini de artırıyor. Ağustos sonrası dönüş olsa bile, yüzde 5’lik hedef artık imkânsız...