Diz problemlerinde artık yaş sınırı yok!

Yanlış oturma pozisyonları, yanlıs duruşlar ve de uzun kadın, kısa kadın fark etmeden bütün kadınların tutkusu olan topuklu ayakkabıların yarattığı sıkıntılar.

Muhsin Hoca başarılı Tıp hekimlerinden… Başarısı Mikro Cerrahi alanında, yani kopan uzuvları dikmede de ünü yayılmış durumda.

Yaptığı operasyonlardan bir kaç kare gösterdi. “Olamaz!” oldum bir an ama olmuş, hastaları şimdi ayaklarıyla, bacaklarıyla, kollarıyla gül gibi yaşayıp gidiyor…

Ama bu röportajda önceliğimiz sıkça duyduğumuz “Diz ağrıları” oldu.

Buyrun beraber okuyalım…

Muhsin Dursun kimdir, biraz sizi tanıyalım?

1979 Adana doğumluyum. 2003 yılında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum. 2003- 2008 yılları arasında Dr Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanlık eğitimi aldım. 2009-2010 yıllarında Sinop Boyabat Devlet Hastanesinde mecburi hizmetimi tamamladı.2010 -2012 yıllarında Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde başasistan olarak görev aldım. 3 yıldır da Özel Adana Ortadoğu Hastanesinde görev yapmaktayım.

Öncelikle, dizlerimizin yapısı hakkında konuşalım mı?

Tabii… Diz eklemi femur (uyluk) kemiğinin alt ucu, tibia (kaval) kemiğinin üst ucu ve patella (diz kapağı) kemiklerinden oluşur. Bu 3 kemik arasında oluşan ve sıkı bağlarla oluşan oldukça stabil bir eklemdir. Eklem yüzeyleri kıkırdakla kaplıdır. Diz ekleminde 2 adet menisküs ve 4 adet önemli bağ dizi dengelemekte ve yük aktarımında görev almaktadır. Diz eklemi aslında 3 ayrı bölgeden oluşur. Her iki dizin birbirine yakın olan kısmı medial eklem, dizin dış tarafı lateral eklem ve diz kapağı kemiği ile uyluk eklemi arasındaki eklem ise patellofemoral eklemdir.

Peki, diz eklemini ilgilendiren ne tip hastalıklar var?

Diz eklemi gün içerisinde en çok yük taşıyan ve dolayısıyla en çok travmaya maruz kalabilecek eklemlerimizden bir tanesidir. Genç yaşta sıklıkla dize alınan travmalar neticesinde oluşan menisküs yaralanmaları, ön çapraz bağ yaralanmaları, kıkırdak yaralanmaları ön plandayken ileri yaşlarda daha çok yıpranmaya bağlı diz hastalıkları ön plandadır. Bunlar dışında en sık rastladığımız diz problemleri bir takım romatizmal hastalıklar ve iltihabi hastalıklardır.

Önceleri yaşlı hastalığı olarak bilinirken şimdilerde 20’li yaşlara kadar inen bir diz sorunu var. Neden?

Kondromalazi patella dediğimiz bir hastalık vardır ki bu da 20’li yaşlara kadar inen genç ve orta yaş grubunu ilgilendiren, ev hanımlarında, ofis çalışanlarında , uzun süreli ayakta çalışanlarda, uzun süreli araç kullanan insanlarda görülen bir kıkırdak problemidir.

Neden oluyor bunlar? Bilinçsiz hareketlerimizden mi?

Diz içerisindeki problemler yani menisküs, çapraz bağ yaralanmaları çoğunlukla genç hastalarda, yapılan ters bir hareket ya da spor yaralanması sonrası oluşur. Ayağımız yerde sabitken dönme hareketi, yani twist hareketi , menisküs ve ön çapraz bağ yaralanmalarına en çok sebep olan harekettir.

En bilindik örnek verirsek, futbolcuların ısınma hareketlerini yapma sebepleri mi?

Diz çevresindeki kasları yeteri kadar kuvvetlendirmeden ve kasları ısıtmadan yapılan bazı sporlarda diz eklemini ilgilendiren yaralanmaların oluşma riski artmaktadır. Diz çevresindeki kasların kuvvetli olması bu yaralanmalara karşı dizi korusa da ekleme gelen travmanın şiddetine kaslar karşı koyamayabilir.

Hastalığın ilerleme sebebi ne peki?

Diz çevresi kaslarının zayıf olması. Kondromalazi patella çoğunlukla dize binen aşırı yükler neticesinde oluşur.Patellofemoral eklemi ilgilendiren anatomik bozukluklar (patella eklem yüzeyinin tipi, femoral antetorsiyon, patellofemoral olukta asimetri, lateral patellofemoral kompresyon, patellar dizilim bozuklukları vs.) bu hastalığa meyli arttirmaktadır.

Riskli hareketleri sıralayabilir misiniz?

Dizin uzun süre kıvrık pozisyonda kalmasını gerektirecek işler (yer sofrasında yemek yemek, alaturka tuvalet kullanmak, bağdaş kurup oturmak, dizleri bükerek namaz kılmak, uzun süreli araç yolculuğu, bisiklet egzersizi, aşırı merdiven inip çıkmak, rampa-yokuş tırmanmak vs), uzun süre ayakta kalmayı gerektirecek aktiviteler ve yüksek topuklu ayakkabı kullanmak hastalığın belirtilerinin ortaya çıkmasına veya kliniğin ağırlaşmasına sebep olan aktivitelerdir. Orta yaşlarda görülen dejeneratif yani yıpranmaya bağlı oluşan diz problemlerinin en sık sebepleri ise yine yıllar içerisinde dize binen anormal yükler, uygunsuz hareketler, anormal kilo, diz çevresi kaslarının kuvvetlendirilmemesidir.

Peki her diz ağrısı romatizma mıdır ya da menisküs müdür?

Gün içerisinde polikliniğe diz ağrısı ile başvuran hastaların büyük bir kısmı mekanik problemi olan hasta grubudur. Diz ağrıyınca hastalarımızın hemen hepsinin aklına romatizma gelir ancak romatizma bizim karşılaştığımız diz ağrısı sebeplerinin çok daha az kısmını oluşturur.

Kadın erkek, genç yaşlı diye gruplandırırsak sonuçlar nasıl?

Genç bayanlarda en çok karşılaştığımız diz problemi kondromalazi patella iken, genç erkeklerde menisküs ve ön çapraz bağ yaralanmalarıdır. Orta yaş grubu diz ağrılarının en çok sebebi dejeneratif sebeplerdir. Yine halk arasında eklem kireçlenmesi olarak bilinen diz ekleminde oluşan kıkırdak hasarı bu dejeneratif sebepler içinde en çok rastladığımız hastalıktır.

En riskli diz problem hangisi peki?

Diz eklemini ilgilendiren hemen hemen her hastalığın bir tedavisi mevcuttur. Dizdeki yapıların hepsi çok değerli olmasına rağmen eklem kıkırdağı en önemli yapıdır. Menisküslerdeki ve çapraz bağlardaki problemler sıklıkla problemsiz bir şekilde iyileştirilebilirken kıkırdak hasarı oluştuğunda bazen eklem koruyucu tedavi şansı bile olmayabilmektedir. Kıkırdak yüzeyinin hasarlanması durumunda hasarlı bölgede tekrar kıkırdak oluşturmaya yönelik bir çok tedavi metodu kullanılmakta ve başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Ancak geniş kıkırdak yüzey hasarı ciddi problemler oluşturabilmekte ve bu durumda diz protezi dediğimiz ameliyata ihtiyaç duyabilmekteyiz.

Ne yapmak lazım?

Uyluk ön yüzündeki kasların kuvvetli tutulması diz içerisinde oluşabilecek problemleri ciddi anlamda azaltmaktadır. En nihayetinde bu bahsettiğimiz hastalıklar mekanik problemler olduğu için dizi mekanik yüklerden kurtarmak yine dizi koruyacak önlemlerdir. Bu önlemlerin başında kilo kontrolü, aşırı ağır yükler taşımamak, aşırı ve bilinçsiz sportif aktivitelerden uzak durmak gelmektedir.

Ufacık bir ağrıda doktora gidilmeli mi?

Ağrı hissi vücudumuzun alarm mekanizmasıdır. Ağrı varsa problem vardır ve bunu asla gözardı etmemeliyiz. Hareket sisteminde oluşan ağrıyı önemsememek demek ileride oluşabilecek problemlere davetiye çıkartmak demektir. Diz içerisinde meydana gelen basit bir problem iyileştirilmezse ileride tüm eklemin kaybıyla sonuçlanabilir. Mesela basit bir menisküs hasarı önemsenmez ve tedavide gecikilirse geri dönüşümsüz ciddi kıkırdak hasarı oluşturabilir ve kıkırdak hasarı oluştuktan sonra menisküs problemi düzeltilse dahi kıkırdak hasarı kalıcı sakatlıklar bırakabilir.

İlerleyen teknoloji sayesinde diz eklemindeki tüm problemler muayene ve bir takım tetkikler ile ortaya konabilmekte ve tedavi edilebilmektedir. Hareket sisteminin en önemli parçalarından biri olan dizlerimiz yaşam kalitemizi ve yaşam süremizi etkileyecek öneme sahiptir.

Son olarak biz kadınlar için önemli olan topuklulara dönmek istiyorum. En fazla kaç santimlik topuklu ayakkabılar tercih edilmeli?

Ayak sağlığı açısından 3.5 ponta kadar, diz sağlığı açısından 5 ponta kadar izin var ama en iyisi hiç giymemek.