Merkez Bankası’na FED düzeni

Bu dönemde Merkez Bankası’na yoğun eleştiriler de yöneltildi. Özellikle de kısa vadeli faiz ile ilgili kararları alış ve açıklayış biçimi ile ilgili olarak... Çünkü Merkez Bankası geride bıraktığımız bu iki yıllık dönem içinde genelde beklentilere paralel olarak ama yine de zamanlama anlamında sürpriz sayılacak vakitlerde açıkladı faiz indirimi kararını.

O dönem yazdığımız yazılarda Merkez Bankası’nın bu tür sürprizler yapmasının piyasalar ve ekonominin geneli açısından çok sağlıklı olmadığını vurgulamıştık. Buna örnek olarak da son iki yıldır yine kısa vadeli faiz enstrümanını etkili bir şekilde kullanan ve dünyanın en ciddi çalışan Merkez Bankası olarak tanımlanan FED’i örnek verdik. Daha doğrusu FED’in izlediği şeffaf yolu örnek verdik.

FED bu iki yıllık dönemde bütün faiz indirimi ya da artırımı kararlarını Fedaral Açık Pazar Komitesi toplantılarında verdi. Ki bu toplantılar tarihleri bir hatta iki yıl önceden belli toplantılardı. Yani FED bir FOMC toplantısına başladığında bu toplantıdan bir faiz kararı çıkacağını hemen herkes biliyordu. İndirim ya da artırım ya da herhangi bir değişiklik olmadı belki bu toplantılarda ama piyasalar eğer bir faiz kararı gelecekse bu toplantılar sonrasında geleceğini bildiği için sıkıntı ile karşılaşmadı, tedbirini almayı becerdi.

Şimdi Türkiye de bu sisteme benzer bir sistem uygulamaya başlıyor. Merkez Bankası Başkanı Serdengeçti bugün yaptığı basın toplantısında bize FED modelini çağrıştıran şu noktaları vurguladı:

2005 Ocak ayından itibaren Para Politikası Kurulu'nun, enflasyon ve ekonomideki gelişmeleri değerlendirmek üzere, düzenli olarak her ayın 8'inde, saat 15:00'te Başkan'ın başkanlığında toplanacak.

Olağan toplantı gündeminde, enflasyon eğilimi ile iç ve dış  piyasalardaki gelişmeler değerlendirilecek, ilgili birimler hazırladıkları gelişmeler hakkındaki raporları Para Politikası Kurulu'na sunarak, analiz ve görüşlerini tartışmaya açacak.
 
Hazine Müsteşarlığı ise maliye politikası ve borçlanma stratejisi  konularında son gelişmeleri özetleyecekler.

Bu aşamada 2005'de faiz kararının, Para Politikası Kurulu'ndaki  değerlendirmeler de dikkate alınarak, toplantıyı takip eden işgününün sabahı saat 9:00'da ilan edilecek.

İki karar alma döneminin arasında kalan yaklaşık 1 aylık süreçte, olağanüstü bir gelişme ortaya çıkmadığı takdirde, kısa vadeli faizler sabit tutulacak.

Karar ne olursa olsun, faizlerin seviyesinde herhangi bir değişikliğe gidilmemesi durumda dahi, 2 gün içinde faizleri değiştirme veya değiştirmeme kararı gerekçesi niteliğinde olan ve Merkez Bankası'nın ekonominin genel görünüme dair değerlendirmesine ilişkin bir açıklama yapılacak.

Şimdiye kadar her ay yayınlanan (enflasyon ve görünüm) basın duyurusu bu açıklamanın içinde yer alacak.''

Ekonomi normalleşmeye başladıkça biz de uygar ülkeler, gelişmiş piyasalardaki uygulamaları görmeye başlayacağız. Merkez Bankası’nın bugünkü açıklaması ile ilgili diğer ayrıntıları da yarın aktaracağız.