Kim destekliyor, kim karşı

Türkiye’nin AB üyeliği ile ilgili tartışmaların en yoğun yaşandığı yer Fransa oldu. Fransızlar Türkiye’nin AB üyeliğinin referanduma sunulması gerektiğini söyledi ve hatta Türkiye’nin üyeliği meselesini 6 Ekim’de açıklanan ilerleme raporunun hemen ardından parlamentolarında bir oturumda tartıştılar. Referandum tartışmaları ardından Almanya’ya sıçradı, son olarak da İtalya’da benzer sesler duyuldu.

Avrupa çapında bakıldığında Türkiye’nin üyeliğinin karşısında duran en önemli isimler Alman Hristiyan Demokratik Birlik Paritsi Başkanı Angela Merkel ve Fransa Maliye ve Ekonomi Bakanı, ki kendisine Fransa sağının yeni lideri olarak bakılıyor, Nikolas Sarkozy... Bunun yanısıra Vatikan ile yakın ilişki içinde olan parlamenterlerin neredeyse tümü, yani Vatikan, Türkiye’nin üyeliğine karşı...

İlginçtir ki Türkiye’nin AB üyeliğine en büyük desteklerden biri de aramızın bir türlü düzelmediği Yunanistan’dan geliyor. Türkiye'yle geçmişe dayanan anlaşmazlıkları ve sorunları olsa da Yunanistan, bölgesel güvenlik ve yeni ekonomik olanakları dikkate alarak Türkiye'nin üyeliğine destek veriyor. AB üyesi bir Türkiye ile sorunların neredeyse tamamının çözülecek olması Yunanistan için ciddi bir motivasyon...

Türkiye'nin üyeliğine kuvvetle destek veren ülkelerin başında İngiltere geliyor. İngiltere’nin Türkiye’yi desteklemesinin en önemli nedeni, Türkiye'nin üyeliğiyle şu anda çok da istenen şekilde çalışmayan, Avrupa Birliği'nin sübvansiyon ve diğer destek fonları sisteminde köklü bir değişikliğe gidilmesinin gerekecek olması.

Berlusconi’nin İtalyası da Türkiye’nin destekçileri arasında. Ülke nüfusunun yarısı Türkiye'nin üyeliğini destekliyor. İktidardaki Başbakan Silvio Berlusconi ve hükümeti de Türkiye'nin destekçileri arasında. Muhalefetteki Kuzey Birliği ise, Türkiye' üyeliğini kabul etmiyor. Fakat Berlusconi referandum yapılsın diyen Kuzey Birliğini son açıklamasında sert biçimde azarladı.

AB’nin taze üyesi Polonya da Türkiye'nin üyeliğine destek veren ülkeler arasında yer alıyor. Polonya’nın desteğinin ardında, Türkiye'nin üyeliğe kabul edilmesinin gelecekte Ukrayna ve Belarus gibi komşu ülkelerin de üyelik yolunun açılmasına olanak sağlayacağı düşüncesi yatıyor.

İtalya’dan sonra İspanya ve Portekiz’de de hem sağ kanat hem sol kanat partiler Türkiye'nin üyeliğine destek veriyor.

Bluna karşılık yapılan kamuoyu yoklamaları Avusturya'da halkın üçe bir oranında Türkiye'nin üyeliğine karşı olduğunu ortaya koyuyor. Ülkenin iki ana siyasi partisi de Türkiye'nin üyeliğine karşı çıkıyor. Başbakan Wolfgang Schüssel, otomatik olarak üyelikle sonuçlanmamak kaydıyla müzakerelere başlanabileceğini savunuyor.

Danimarka nüfusunun yarısı Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı çıkarken ülke nüfusunun yüzde 30'u Türkiye'ye destek veriyor. Karşı çıkanların öne sürdükleri başlıca neden Türkiye'nin insan hakları sicili. Ülkenin aşırı sağcı kanadı, Türkiye konusunda referandum yapılması çağrısında bulunuyor.

Belçika ve Hollanda da Türkiye’nin üyeliğinin karşısında olan ülkeler. Her iki ülkenin hükümetleri de Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye karşı sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini düşünüyor. Ancak Türkiye'nin insan hakları sicili Belçika ve Hollanda hükümetlerinde de endişe yaratıyor. İki ülkenin kamuoyu ise genel olarak Türkiye'nin üyeliğine karşı çıkıyor.

Slovakya, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyeliğine karşı çıkarken başlıca ekçe olarak ekonomik ve kültürel sorunları öne çıkarıyor.

Fakat asıl sözü söyleyecek olan Fransa ve Almanya’da maalesef kamuoyu bölünmüş durumda. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac Türkiye'nin 'Avrupa'ya davet edilmesine' destek verdiğini söylüyor. Ancak, Chirac aynı zamanda Türkiye'nin de aralarında bulunduğu yeni aday ülkelerin üyeliğe kabulü konusunda referandum yapılması önerisini gündeme getirdi. Fransa'da iktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP) ve Fransa Demokrasi Birliği (UDF) Türkiye'nin üyeliğine karşı çıkıyor.

Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, Türkiye'nin üyeliğinin, 'radikal olmayan İslam'la aydınlanmacı bir Avrupa arasındaki köprü' olabileceğini söylüyor. Dışişleri bakanı Joschka Fischer de Türkiye'ye üyelik yolunda destek veriyor. Almanya'da yapılan kamuoyu yoklamaları, halkın büyük çoğunluğunun Türkiye'ye karşı olduğunu gösteriyor. Muhalefetteki Hıristiyan Demokratlar'ın lideri Angela Merkel ise, Türkiye'ye tam üyelik değil 'imtiyazlı ortaklık' verilmesi gerektiğini savunuyor.