×
Laiklik ve demokrasi
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
GENELKURMAY İkinci Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ demiş ki: ‘...Laiklik sürecini yaşamayan, bu deneyime sahip olamayan ülkelerin demokratik bir yapıya kolaylıkla ulaşabileceğini söylemek, bir iddiadan ileriye geçemeyebilir.’
Orgeneral haklıdır!
Her ne kadar resmen laik olmadığı halde demokratik rejime (örnek: İsrail) sahip ülkeler var ise de saptama özünde doğrudur.
Bir ülke tekli hukuka kavuşmadan hukukun üstünlüğüne ulaşamaz ve dolayısıyla demokratik bir yönetime sahip olamaz.
Tek hukuklu rejim ise ancak hukukun tüm dinlere aynı mesafede durduğu laik düzen ile mümkündür.
* * *
Bu açıdan laiklik demokrasinin gerekli şartıdır.
Ancak...
Laiklik demokrasi için gerekli ancak yeterli şart değildir!
* * *
Demokrasi bir bütündür.
Demokrasi için çok partili rejim, seçimler, hukuk devleti, anayasal düzen vb. de teker teker gerekli şartlardır ama bu şartlardan hiçbirisi, hatta yazdığım kadarıyla tümü birden yeterli şartları oluşturmaz.
Demokrasi çok değişkenli bir iklimdir!
Yazılı kuralların dahi tek başlarına demokrasi için yeterli olmadığını söylemek gereklidir.
İklim her şeyden önce tüm farklı değişkenlerin belirli bir noktada buluşmasıdır.
İklim egemen olan ortak koşullardır!
* * *
Bizi ilgilendiren soru da Türkiye’deki iklimin demokrasiye ne kadar müsait olduğunu irdelemektir.
Türkiye ile ilgili doğru soru:
Türkiye’de egemenliğini hepimizin kabul ettiği ortak koşulların bizzat yarattığı mutabakat alanının ne kadar geniş olduğudur!
Maalesef bu alan tüm ülkeyi kucaklayacak kadar geniş değil.
* * *
Kurumları değil vatandaşları kastederek söylüyorum:
1) Demokrasinin bizzat ön şartı olan laiklik üzerinde bir mutabakat yok.
Dinin devlete müdahale etmemesi konusunda belki daha geniş bir mutabakat var ama devletin dine müdahale etmemesi konusunda mutabakat yok.
2) TSK’nın yetkileri hakkında da mutabakat yok.
Siyaset mi askerin alanını çizer, asker mi siyasetin alanını çizer sorusuna hepimiz aynı cevabı vermiyoruz.
Son örnek bir eğitim alanı olarak YÖK yasası ile ilgili Genelkurmay’ın İHL itirazını, değme demokratların yadırgamamasıdır!
Zira, Genelkurmay onların görüşleri çerçevesinde açıklama yapmıştır.
Açıklamaya demokratik prensipler açısından yaklaşmaya gerek duyulmamıştır!
* * *
Ben de BOP çerçevesinde ‘model olma’ tartışmalarından sıkılıyorum.
Biz önce kendi işimizi yapalım!
Her ne kadar resmen laik olmadığı halde demokratik rejime (örnek: İsrail) sahip ülkeler var ise de saptama özünde doğrudur.
Bir ülke tekli hukuka kavuşmadan hukukun üstünlüğüne ulaşamaz ve dolayısıyla demokratik bir yönetime sahip olamaz.
Tek hukuklu rejim ise ancak hukukun tüm dinlere aynı mesafede durduğu laik düzen ile mümkündür.
* * *
Bu açıdan laiklik demokrasinin gerekli şartıdır.
Ancak...
Laiklik demokrasi için gerekli ancak yeterli şart değildir!
* * *
Demokrasi bir bütündür.
Demokrasi için çok partili rejim, seçimler, hukuk devleti, anayasal düzen vb. de teker teker gerekli şartlardır ama bu şartlardan hiçbirisi, hatta yazdığım kadarıyla tümü birden yeterli şartları oluşturmaz.
Demokrasi çok değişkenli bir iklimdir!
Yazılı kuralların dahi tek başlarına demokrasi için yeterli olmadığını söylemek gereklidir.
İklim her şeyden önce tüm farklı değişkenlerin belirli bir noktada buluşmasıdır.
İklim egemen olan ortak koşullardır!
* * *
Bizi ilgilendiren soru da Türkiye’deki iklimin demokrasiye ne kadar müsait olduğunu irdelemektir.
Türkiye ile ilgili doğru soru:
Türkiye’de egemenliğini hepimizin kabul ettiği ortak koşulların bizzat yarattığı mutabakat alanının ne kadar geniş olduğudur!
Maalesef bu alan tüm ülkeyi kucaklayacak kadar geniş değil.
* * *
Kurumları değil vatandaşları kastederek söylüyorum:
1) Demokrasinin bizzat ön şartı olan laiklik üzerinde bir mutabakat yok.
Dinin devlete müdahale etmemesi konusunda belki daha geniş bir mutabakat var ama devletin dine müdahale etmemesi konusunda mutabakat yok.
2) TSK’nın yetkileri hakkında da mutabakat yok.
Siyaset mi askerin alanını çizer, asker mi siyasetin alanını çizer sorusuna hepimiz aynı cevabı vermiyoruz.
Son örnek bir eğitim alanı olarak YÖK yasası ile ilgili Genelkurmay’ın İHL itirazını, değme demokratların yadırgamamasıdır!
Zira, Genelkurmay onların görüşleri çerçevesinde açıklama yapmıştır.
Açıklamaya demokratik prensipler açısından yaklaşmaya gerek duyulmamıştır!
* * *
Ben de BOP çerçevesinde ‘model olma’ tartışmalarından sıkılıyorum.
Biz önce kendi işimizi yapalım!
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
