Tüm yumurtalar aynı sepete gidecek

Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası... Kısa adı ile VOB İzmir’de doğdu. Kuruluşunun amacında yıllardır Türkiye’nin en büyük emtia alışverişinin yapıldığı borsa olan İzmir Ticaret Borsası’nda yapılan ticaretin daha verimli ve emniyetli olması yatıyordu. Diğer bir yaklaşımla, İTB’de faaliyet gösteren tüccarın ulusal ve uluslararası pazarlarda sık sık kullanmak zorunda olduğu “alivre” satışlardan doğan zararların oluşmamasını sağlamaktı. Alivre satışlar genelde sezonun başında sabit fiyatla ileride teslim edilmek üzere yapılan satışlara verilen isimdir. Bu tür satışlarda tüccarlar çok büyük kayıplar yaşayabiliyordu. Buradan hareketle, dünyada kullanılan ‘Vadeli İşlem Kontratları’ bazında satışların yapılabileceği bir borsa oluşturulmak üzere yola çıkıldı. Hedef birkaç ay sonraki satışlarda fiyatı kısmen de olsa garanti altına almaktı. Yani VOB aslında bir emniyet sübabı...
Tam on yıldan fazla sürdü bu mücadele. Merhum Turgut Özal döneminde başlayan girişim; bir türlü Ankara’nın onayını alamadı. Ve sonunda bir kanunla kurulması sağlandı. İlk çanı çalmak Başbakan Tayip Erdoğan’a nasip oldu.
İTB’nin fedakarlıkları ile kurulan ve başta çalışanların maaşlarını bile ödemede zorlanan VOB; her sene işlem hacmini katlayarak büyüdü, gelişti ve zenginleşti. Tabii bu ülkemizin finans devlerinin de dikkatinden kaçmadı.
VOB’un İstanbul’a taşınması için büyük bir lobi faaliyeti başladı. Öncelikle İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (İMKB) imtiyazlı olarak işi olmamasına rağmen tek hisseye dayalı vadeli kontrat yapma hakkı tanındı. Bu imtiyaz tanınırken VOB’a altyapısının yeterli olmadığı bahanesi söylendi. Oysa bu konuda VOB tüm kurumlardan ileride..
Ve sonunda geçtiğimiz ay içinde SPK tüm sistemi değiştirerek yeni bir kanunla herşeyi İstanbul’a topladı. İstanbul Altın Borsası’nı, (İMKB) ve VOB’u birleştirerek tek bir borsa kurdu.
Buna mazeret olarak dünyanın bu yöne gittiğini söyledi. Ben dünyanın gelişmiş ve hatırı sayılır borsaları arasında bir tek örneğini bulamadım. Birbirlerinden hisse senedi alarak, birbirlerine ortak olduklarını biliyorum ,ama operasyonların birleştirildiği ve “Tek Kurum” haline sokulduğu örneğe rastlayamadım. Kaldı ki bu borsacılıkta yatırım yapılan yerleri ve yatırım enstrümanlarını çoğaltmak ana hedeflerden biridir. Birine güven olmayabilir, ama diğeri yatırımcıyı çeker.
Eskilerin bir deyimi vardır; “Bütün yumurtalar aynı sepete konulmaz.” Evet aynı bu yaklaşımda olduğu gibi; tüm borsaları bir sepete sığdırmanın yaratacağı bir sinerjinin de olduğunu zannetmiyorum.
Daha bir ay önce İMKB Başkanı İbrahim Turhan İMKB’nin özelleştirilmesi konusunda 2014 yılını beklediklerini ve şimdiden 12 talibin olduğunu söylüyordu. Ne değişti de bir ayda tüm sistem tepetaklak yapılıp birleştirildi.
Ve şimdi tüm yumurtalar aynı sepete gidecek...

Yönlendirme tabelaları
İzmir Büyükşehir Belediyesi yayalar için özel yönlendirme tabelaları koydu. Amaç özellikle turistik ve tarihi yerleri ön plana çıkarmak ve ulaşılmasını kolaylaştırmak. Ama maalesef tabelaların tümü Türkçe.. İzmir’e yılda 500 binin üzerinde turist gelmeye başladı. Artık sokaklarda daha sık rastlıyoruz turistlere. Keşke tabelaları yaparken yanlarına İngilizce, hatta Fransızca tercümesini de eklemeyi düşünebilseydik.