Çocukta böbrek sağlığı

Pediatrik Nefroloji ve Romatoloji uzmanı Prof. Dr. Sevgi Mir, çocuklarda böbrek sağlığını şöyle anlattı:
“Son yıllarda ülkemizde böbrek yetmezliği hızlı bir artış gösteriyor. Böbrek yetmezliği olan kişiler yaşamını ya diyalize bağlı olarak sürdürmekte ya da organ nakli yapılarak sağlıklı bir yaşama kavuşabilmekte. 2018 yılı içerisinde böbrek fonksiyonları bozulmuş ve böbrek yerine geçecek tedavi yöntemleri kullanan yeni hasta sayısı milyon nüfus başına 150 yeni hastadır. Bunun üzerine yüzde 24’ü (36 tanesi) çocuk hastadır. Özellikle çocuklarımızın böbreklerinin sağlıklı olması için nelere dikkat etmeliyiz. Ülkemizde çocuklarda böbrek yetmezliğine yol açan en önemli hastalıklar sırasıyla tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, doğumsal böbrek hastalıkları, idrar yolları ve idrar kesesi çalışma bozukluğu, hipertansiyon(kan basıncı yüksekliği) ve, nefrit gibi hastalıklardır. Bu hastalıkların erken tanınması ile hastalığın ilerlemesi önlenebilir. Asıl hedef çocukların bu hastalıklardan korunması olmalıdır.

NASIL KORUMAK GEREKİR
Öncelikle yeni doğan döneminden itibaren çocuğun boy ve kilo alması yakından izlenmeli, nasıl büyüdüğü doğum ağırlığına dayalı büyüme eğrisine uygun büyüme gösterip göstermediği sorgulanmalı, doğum ağırlığına dayalı büyüme eğrisinde düşme olduğunda doktora danışmalı nedeni ve nedenleri öğrenilmelidir. Sağlıklı her bebeğe altıncı ayda kan analizi yanısıra mutlaka idrar incelemesi yapılmalı, anneler bebeğin bezinde turuncu ve pembe gibi renklenme saptandığında mutlaka doktora başvurmalıdır. Erkek ve kız bebekler idrar yaparken gözlenmeli idrar yaparken huzursuzluk olduğunda doktora bildirilmelidir. Bir yaşından itibaren her çocuğa yaşına uygun kan basıncı ölçüm aleti kullanılarak kan basıncı ölçülmelidir. Böbrek hastalığı (taş, kistik hastalık, gibi) aile öyküsü olan çocuklarda doktora bilgilendirme yapılmalıdır ve karın ultrasonu incelemesi ile değerlendirilmelidir. Yeni doğan döneminden itibaren kız çocuklarında önden arkaya sadece sui le perianal temizlik yapılmalıdır (ıslak pamuk ile temizlik.)

 
NELER YAPILMALI?
* Kız bebeklerde ve kız çocuklara perianal temizliğin önden arkaya yapılması öğretilmelidir.
* Erkek ve kız bebeklere en geç 18-24 ay içinde tuvalet eğitimi kazandırılmalıdır.
* Tuvalet eğitimi kazanmış her çocuk bol su içmelidir. Çocuklara 1,5-2 saatte bir idrar yapması gerektiğini anlatıp öğretilmeli, idrar yaparken idrar kesesini tamamen boşaltması gerektiği anlatılmalı ve öğretilmelidir. Sıkışarak idrara gitmenin birçok hastalığı yol açtığı anlatılmalıdır.
* Çocuğu idrarını yaptıktan sonra idrarının rengine bakması, normal dışı bir renk, kanama, sümüklenme vs. olduğunda derhal anne veya babaya haber vermesi gerektiği öğretilmelidir.
* 1-2 yaştan itibaren çocuklarda tam kan analizi yapılmalı. Ür , kreatinin ölçülmelidir.
* Sürekli baş ağrısı, burun kanaması, obezite ve şişman çocukların muayenesinde mutlaka kan basıncı ölçülmelidir.
* Ani kilo artışı olan çocuklarda, aile çocuğun göz kapaklarında özellikle sabahları şişlik olup olmadığına ayrıca bacaklarda şişlik olup olmadığına özellikle dikkat edilmeli.
* Her sağlıklı çocuğa idrar tahlili yılda bir kez yapılmalı. İdrar daldırma çubuğu ile idrar bakılarak nitrit ve lökosit esteraz testi + olan çocuklara idrar kültürü yapılarak idrar yolu enfeksiyonu araştırılmalıdır.