İndüksiyon döngü sistemleri yaygınlaşmalı

İşitme engeli ülkemizde genel olarak diğer engeller kadar önemli görülmüyor. Bana kalırsa, görebilmenin ya da yürüyebilmenin işitmekten daha önemli olduğu düşünülüyor. Sanırım bu algıya biraz da işitme engelinin dışarıdan fark edilmeyişi neden oluyor. Oysa hepimizin bildiği gibi duyabilmek ve duyduğunu anlayabilmek, iletişim kurabilmenin en temel adımı. 

İşitme cihazı kullanan işitme engelliler hakkındaki en büyük yanılgı ise, işitme cihazlarının gözlük gibi kullanıldığı zaman, sorunu ortadan kaldıran çözümler olduklarının düşünülmesi. Oysa ki, birçok işitme engelli işitme cihazı kullanmasına rağmen, gündelik faaliyetlerini sürdürdükleri kapalı alanlarda, kalabalık ortamlarda veya hizmet noktalarında maruz kaldıkları arka plan sesleri ve çevresel gürültüler nedeniyle, konuşmaları algılamakta zorluk yaşamakta. İndüksiyon döngü (İD) sistemleri farklı hizmet noktalarında yaşanan bu zorluğu gidermek için dünya çapında standart haline gelmiş bir hizmet. İD sistemlerinde mevcut sesler özel olarak geliştirilmiş bir amplifikatör aracılığıyla manyetik dalgalara dönüştürülüyor.

İşitme cihazları ve cochlear implantlar çevrelerindeki sesleri bir mikrofon aracılığıyla algılayan ve yükselterek tekrar ileten sistemler. Ancak işitme cihazında girdi kaynağı olarak, mikrofona ilave “telecoil” de kullanılması durumunda, işitme cihazı sesleri temsil eden manyetik sinyalleri de algılayabiliyor. İşitme cihazının içinde, bir çubuğa sarılı küçük bir tel olan “telecoil,” manyetik sinyalleri toplayan bir anten işlevi görüyor ve topladığı sinyalleri sese dönüştürüyor. İşitme cihazı kullanıcıları cihazlarında bulunan bu mekanizma sayesinde, İD sistemlerinde üretilen manyetik dalgaları ses olarak algılayabiliyorlar.

İşitme cihazı kullanıcısı herhangi bir hizmet noktasında uluslararası indüksiyon döngü (İD) işaretini gördüğü zaman, cihazını “T” ya da “M/T” pozisyonuna getiriyor. Böylece işitme cihazı, ortamdaki gürültüyü ya da boğuk sesleri değil, sadece indüksiyon döngü sisteminden gelen manyetik dalgaları iletmeye başlıyor. Bu sayede kullanıcı, konuşan kişiyi hiçbir zorluk çekmeden dinleyebiliyor.

İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde, 1990’lardan beri yasal bir zorunluluk olan yardımcı işitme sistemleri Türkiye’de henüz tanınma noktasında. Ben bu sistemin, TBMM Özel Hizmet Bankosu’nda, TAV işletmeciliği altında faaliyet gösteren Atatürk Havalimanı’nda ve Armoni Park Alışveriş Merkezi’nde uygulandığını gördüm. Umarım, bu sistemi uygulayan, benim bilmediğim daha başka yerler de vardır.

5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun uyarınca, halka açık kamu ve özel sektöre ait tüm yapıların sahipleri, yönetici ve işletmecileri, tüm yapıları işitme engelliler dâhil, tüm engellilerin erişimine tam olarak uygun yaptırmak zorundalar. Topluma açık kamusal tüm alanların erişilebilir olmasına yönelik 05.07.2005 tarihli ve 5378 sayılı kanunda çalışmaların tamamlanması için verilen 7 yıllık süre, 7 Temmuz 2012 tarihinde dolmuş ve süre 1+2 yıl daha uzatılmıştı. Verilen ek süre de 7 Temmuz 2015 tarihinde sona erdi. Ancak ben hiçbir engelli grubu için erişebilirlik sorununun gerektiği gibi çözülmüş olduğunu düşünmüyorum.

Bu yılki 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde, Gayrettepe metro istasyonunda bulunan “Karanlıkta Diyalog” sergisi bankosunda ilginç bir deneyim yaşandı. Metrodaki kalabalığın gürültüsü yüzünden bankodaki görevliyi anlamakta zorlanan işitme engelliler, işitme cihazlarının ve cochlear implantlarının “T” (telecoil) moduna geçtiler. İD sistemi sayesinde kendilerini gürültüden soyutladılar ve sadece bankodaki görevlinin söylediklerini net bir şekilde duyup, anlattıklarını anladılar. Böylece burada 3 Aralık Engelliler Günü’nde işitme engelliler için engeller kalkmış oldu. İD sistemi ile görevlinin söylediklerini anlayan işitme engellilerin hissettiklerini

https://www.youtube.com/watch?v=1x-zTYiWK3Q&feature=youtu.be

linkinden izleyebilirsiniz. Umarım, tüm engelliler için tüm engellerin ortadan kalkacağı günler çok uzakta değildir.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…