Paylaş
12 günlük harekâtın ardından Suriye rejimi çöktü. Esed ülkeyi terk etti. Rusya’da olduğu tahmin ediliyor. Suriye’nin çocukları Suriye’nin kaderine hâkim oldu. Suriye’de bir devir kapandı, yeni bir dönem başladı. Sadece Suriye açısından değil, Ortadoğu tarihinde de yeni bir sayfa açılmış durumda.
IRAK’TAN FARKLI
Suriye’de asıl iş şimdi başlıyor. Suriye’nin yeniden inşası. Suriye’deki gelişmeler, Irak’la kıyaslanabilir ama bazı önemli farklar var. Irak’ta Saddam Hüseyin’i işgalci güç olan ABD devirdi. Suriye’de ise yabancı bir güç işgal etmedi. Tam aksine Suriyeliler, Suriye’nin kaderine el koydu. Suriye’yi sadece Esed’den değil, İran ve Rusya vekaletinden de kurtardılar.
EN BÜYÜK KATKI TÜRKİYE’DEN
Suriye’de Esed rejiminin çökmesinde en büyük katkı Türkiye’nin. Suriye muhalefetine en büyük desteği Türkiye verdi. Erdoğan, ekonomik ve siyasi bedeller ödeme uğruna Suriyeli mültecilere kucak açtı. Suriyeli muhaliflerin arkasında duran tek ülke Türkiye’ydi. Sonunda Suriye’nin çocukları Esed rejimini devirip karanlık bir dönemi kapattılar. Suriye’nin çocukları Suriye’nin yönetimini devraldılar.
HAKAN FİDAN’IN UYARISI
Asıl iş şimdi başlıyor. Bu süreç Esed’in devrilmesi kadar önemli. Bu aşamada Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın sıcağı sıcağına Doha’da yaptığı uyarılar çok önemli. Suriye’de yeni dönemin inşasına uluslararası camianın destek vermesi gerekiyor. Hak ve hukuka uygun olarak Suriye’nin tüm kesimlerini kucaklayıcı bir yönetim kurulmalı. İntikam duygusuyla hareket edilmemeli. Türkiye’nin katkılarıyla Suriye bunu başaracak. Suriye muhalefetinin lideri Colani’nin Halep’in ele geçirilmesi sırasında yayınladığı mesaj ve CNN International’e yaptığı açıklamada kendini gösteren rasyonel akıl bu konuda umut verici.
KARANLIK SAYFA KAPANDI
1. Suriye’de tarihin karanlık bir sayfası kapandı. Yeni bir sayfa açılırken yeni döneme ilişkin Ankara’nın perspektifini yansıtmak istiyorum.
2. Türkiye, 27 Kasım’da muhaliflerin Halep’e karşı başlattığı harekâtın yanında durdu. 2011 yılından bu yana Suriye halkının yanında olduğunu ve olmaya devam edeceğini açıkladı. Suriye muhalefetine her açıdan destek verdi.
ERDOĞAN DESTEKLEDİ
3. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriyeli mültecilerin ve Suriye muhalefetinin arkasında duran tek lider oldu. Erdoğan bu konuda siyasi ve ekonomik bedeller ödemesine rağmen geri adım atmadı.
ESED’E EL UZATTI
4. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ısrarla Esed’e görüşme çağrısı yaptı. Esed, Erdoğan’ın uzattığı elin kıymetini bilemedi. Esed’in Erdoğan’ın çağrılarına yanıt vermemesi sonun başlangıcı oldu. Suriye’de Esed’in devrilmesi, rejimin yıkılması ve Suriye muhalefetinin yönetimi ele geçirmesiyle birlikte Erdoğan’ın ne kadar büyük bir lider olduğu ortaya çıktı.
OYUN KURUCU ÜLKE
5. Türkiye, Suriye’de etkili. Libya’da etkili. Yeni dönemin inşa sürecinde Irak’ta etkili. Karabağ’da ise Azerbaycan devletiyle birlikte önemli bir rol oynadı. Türkiye’nin imkân ve kabiliyeti ortaya çıktı. Büyük devlet böyle olur. Artık bölgemizde Türkiye’siz bir masanın kurulması mümkün değil. Türkiye, bölgenin en büyük oyun kurucu ülkesi olarak ön plana çıktı.
ERDOĞAN-FİDAN-KALIN
6. Cumhurbaşkanı Erdoğan, MİT Başkanlığı’ndan sonra Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen Hakan Fidan ve son sürecin her aşamasında rol oynayan MİT Başkanı İbrahim Kalın süreçte tarihi rol üstlendiler.
7. MİT, bu sürecin her aşamasında sürekli olarak rol oynadı. Suriye muhalefetini ve sahayı koordine etmekte başarılı bir sınav verdi.
8. Suriye’de sadece Esed rejimi kaybetmedi. İran ve Rusya da kaybetti. ABD’nin de kazandığını söylemek mümkün değil.
SÜRPRİZ OLMADI
9. MİT ve TSK sürekli olarak bölgeyi izliyordu. 27 Kasım’da Suriye muhalefetinin Halep harekâtını başlattığında Ankara, “Yıldırım Harekâtı”nın hızla Şam’a ulaşacağını biliyordu. Esed’in devrilmesi dünya için sürpriz oldu ama Ankara için sürpriz olmadı.
SURİYE’NİN YENİDEN İNŞASI
9. Suriye’de geçiş dönemi, yeni Suriye’nin inşası açısından çok büyük öneme sahip. Türkiye, geçiş döneminde Suriye’ye her türlü desteği verecek. Amaç, Suriye’de herkesi kucaklayan, herkesin temsil edildiği, adaletle, insan haklarına uygun olarak yeni Suriye’yi inşa etmek. Suriye’yi Suriyeliler yönetecek. Çünkü Suriye, Suriye halkının.
10. Türkiye, Suriye muhalefetine destek veren tek ülke oldu. Milyonlarca Suriyeli’ye kucak açtı. ABD, İran ve Rusya ise Esed’in ömrünü uzattılar. Ama onların desteği Esed’i kurtaramadı. Sonuç itibarıyla İran ve Rusya’nın desteğine rağmen Esed yönetimi işbaşında kalamadı. 11 günlük harekâtın sonunda rejim çöktü.
ÖNCELİK PKK İLE MÜCADELE
11. Türkiye’nin Suriye’de üç önceliği var. Birinci, Suriye’de geçiş sürecinin doğru işletilmesi ve yeni Suriye’nin inşası. İkincisi ise PKK ve YPG ile mücadele. Üçüncüsü, ülkemizde bulunan Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşlerinin sağlanması.
SURİYE’DE GEÇİCİ YÖNETİM
12. Suriye’de yeni dönemin inşası için geçici bir yönetimin kurulması bekleniyor. Geçiş yönetiminin aşırılıklardan uzak, insan haklarını, adaleti ve temsili esas alan bir Suriye’nin inşa edilmesi gerekiyor. Türkiye, yeni Suriye’nin inşası aşamasında muhaliflere her türlü konuda destek vermeye devam edecek.
13. Suriye Milli Ordusu, Münbiç’e yönelik “Özgürlük Şafağı Operasyonu”nu başlattı. PKK-YPG’nin kontrolünde bulunan Münbiç, birkaç gün içinde değil birkaç saat içinde ele geçirildi.
14. Ama asıl hedef sınırımızdaki PKK varlığını söküp atmak, terör koridorunu kapatmak. Münbiç’ten sonraki hedef, Kobani ve Kaşımlı’daki PKK varlığını son erdirmek.
SURİYELİ MÜLTECİLERİN DÖNÜŞÜ
15. Esed rejiminin çökmesiyle birlikte Türkiye’deki 2 milyon 938 bin Suriyeli mültecilere ülkelerine onurlu dönüşün yolu açıldı.
Suriye’de Türkiye açısından başka büyük bir fotoğraf daha var. O da sınırlarımızda bir PKK-YPG terör koridoru oluşturmak istediler, buna izin vermedik. Ama Fırat’ın doğusunda ABD’nin, Fırat’ın batısında ise Suriye rejimi ve Rusya’nın güvencesi altında eğitilip donatılan PKK varlığı Türkiye açısından bir beka meselesiydi. Bu tehlike tamamen ortadan kalkmış değil.
TÜRKİYE’NİN ELİ GÜÇLENDİ
Özellikle Fırat’ın doğusunda ABD’nin koruması ve desteği ile varlığını sürdürüyor. Ama artık Türkiye’nin eli güçlü. Son söz sen rahat uyu Aylan bebek. İntikamın alındı. Suriye’de 2011 yılından bu yana devam eden süreç Suriye halkının zaferi ile sonuçlandı. Ancak zafer sarhoşluğuna yer yoktur. Soğukkanlı ve kucaklayıcı olmakta yarar var. Yeni Suriye’nin inşası Esed’in devrilmesi kadar önemli.
Türkiye bu sürecin her aşamasında rol oynayacak. Suriye’de PKK’ya kurdurulmak istenen uydu yapılanmayı sona erdirme noktasında tarihi bir fırsat yakaladık.
Paylaş