500 yıldır varlığını sürdüren bir tatlı: Palude
Palude etkileşimde olduğu tüm kültürlerden kendine değerler katarken özgünlüğünü korumayı başarmış yüksek mutfak kültürümüzün Osmanlı Sarayları ihtişamında İstanbul’da yaşatılması,modern zamanlarımızın başlangıncının ve mutfağımızın en görkemli anlarının günümüze ışıltılı bir yansımasıdır…
Palude, Osmanlı döneminde meyve ile yapılan nişasta ile bağlanan pelteli bir tatlıdır.
Bu ise Yakutlu Palude, Avrupalı zenginlere ve hükümdara yakut tozu yedirilirmis ileri görüşlülüğü arttırdığına inanılmaktadır. Ayrıca yine Avrupalı zenginlere ve hükümdarlara veba ve salgın dönemlerinde yedirilirmiş çünkü bağışıklık sistemini güçlü tuttuğu söylenmektedir.
Palude Tarifi Nasıl Yapılır?
Nişasta, su ve pekmezi kaynayıp hafif kıvam almaya başladıktan sonra 10 dakika daha kısık ateşte pişiriyoruz ve tereyağı ile cevizi ekliyoruz.
Yayvan bir borcama döküp soğuyana kadar dışarda bekletiyoruz.
10-12 saat kadar bekletince kıvamı harika oluyor.
Dilimize Farsçadan geçmiş olan Pelte kelimesi ‘’palude’’ sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük günlük hayatta hem gerçek hem de mecazi anlamda kullanılır. Pelte, çeşitli meyvelerle ve pekmezle pratik bir şekilde hazırlanan bir sütlü tatlıdır. Mecazen ise bir adım dahi atamayacak kadar yorulmak anlamına gelir.
Pelte, Osmanlı Döneminde de yaygın olarak yapılan bir sütlü tatlıdır.
İlk Anlamı: Az malzemeyle kısa sürede hazırlanan sütlü tatlı,
İkinci Anlamı: (Pelte kıvamında) Yumuşak ve titrek madde,
Üçüncü Anlamı (Mecazen) : Sıcaktan mayışmak ya da çok yorulmak.
GELENEKSEL OSMANLI MUTFAĞINDAN "PALUDE TATLISI" TARİHİ
Osmanlılar, meyveleri, yaz-kış taze olarak öğün aralarında bolca tükettikleri gibi tatlıcılıkta ve şekercilikte de çok kullanırlardı. Meyveler; şerbet, reçel, şekerleme, palude ve hoşaf yapımında kullanılırdı. Bu yazımın konusu, meyve suyu ve şekerle yapılan palude. Farsça, süzülmüş anlamına geliyor. Meyve suyu, özellikle üzüm, şeker ve nişastadan yapılan paluze, 500 yıldır varlığını sürdüren bir tatlı. Bugün bu tatlıya pelte diyoruz.
