Prof. Dr. Şükrü Ersoy: 'İstanbul'da depremler bitti' demek çok tehlikeli
Güncelleme Tarihi:
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Ersoy, CNN TÜRK'te yaptığı açıklamada, "'Beklenen İstanbul depremi buydu, bundan sonra olmayacak, rahat olun' demek çok tehlikeli. Hiç mi tarih okumuyorsunuz? Tarihte büyük depremler, geniş bir alanda hissedilmiş, yıkılmış. Bizim şansımız burada medeniyetler olduğu için bunlar yazılmış, çizilmiş. Bu tarihi gerçeklerden bakarak deprem gerçeğini küçümsemek, iyimser senaryolarla sırf halka sempatik gözükmek için böyle bir söylem geliştirmek doğru değil" ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Ersoy, "Son yaşadığımız 6.2'lik depremden sonra beklenen depremin büyüklüğü bir miktar küçülmüş olabilir. Belki 7.4 değil de 7.2 ile sınırlı kalmış olabilir. Onun arasında büyük bir fark var" diye konuştu.
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Ersoy, CNN TÜRK'te 'Hafta Sonu' programında Hakan Çelik'in sorularını yanıtladı.
İşte Prof. Dr. Şükrü Ersoy'un açıklamalarından satır başları:
(Bilim insanları arasındaki görüş ayrılıkları) Bilimin özünde tartışma ortamı her zaman vardır. Bilim insanları birbirini eleştirirken bunu olumlu olarak alırız. Bu tartışma şu anda oluşmadı yıllardan beri var. Kamuoyu taraf tutar gibi taraf tutuyor. Kalemşörlerin biraz dikkat etmesi gerekiyor. Elbette birini savunabilir.
"İSTANBUL'DA DEPREM OLMAYACAK DEMEK ÇOK TEHLİKELİ"
Ben diyorum ki Marmara'nın içindeki deprem kıtalararası bir sorun yaşatır. Bizi gerçekten sekteye uğratır. Beka sorunu olduğuna katılırım. 'Beklenen İstanbul depremi buydu, bundan sonra olmayacak, rahat olun' demek çok tehlikeli. Hiç mi tarih okumuyorsunuz? Tarihte büyük depremler, geniş bir alanda hissedilmiş, yıkılmış. Bizim şansımız burada medeniyetler olduğu için bunlar hep yazılmış, çizilmiş. O dönemdeki yıkımdan büyüklüğünü biz anlıyoruz.
Bu tarihi gerçeklerden bakarak deprem gerçeğini küçümsemek, iyimser senaryolarla sırf halka sempatik gözükmek için böyle bir söylem geliştirmek doğru değil. '6.2 depremi İstanbul depremiydi yaşandı bitti' demek çok çok çok tehlikeli bir şey.
"DEPREMİN BÜYÜKLÜĞÜ KADAR İVME DE ÖNEMLİ"
(6.2'lik depremde yıkım olmaması) Buradaki ivme değeri küçükmüş. 5 şiddetinde etkilemiş. 6 Şubat depremleri 10 üzerinde 11 üzerinde etkiledi. İvme çok önemli. Bir de zeminsel faktörler var. Ovanın zemini deprem dalgalarını yavaşlatır. Olağandan daha etkili olmaya başlar. Sadece depremin büyüklüğü etkili olur demek yanlış olur.
Kentsel dönüşümün başlama tarihi 2012. Depremler sizi beklemiyor biraz daha hızlı olmamız lazım. Yıkılabilecek binalar 300 bin civarında. Afetlerin en kötü tarafı kaos oluyor. 6.2'lik depremde bile.
Kırılmaya aday 4 fay parçası vardı Marmara Denizi'nde. Bu aktivite 2019 yılındaki depremin olduğu yerde gerçekleşti. Önce 3.9 sonra 6.2 oldu. Artçıları olması gerekiyordu ve oluyor. Dünkü 3.9 büyüklüğündeki deprem Kurburgaz'daki fayın en ucunda oldu. Eğer transfer olduysa yeni aktivite başlayabilir. Biz soru işareti koyduk. Günlük aktiviteyi iyi incelemek gerekiyor. Geliştiği nokta enteresandı.
3.9'u yorumlarken 6.2 deprem oldu. Apartman şiddetle sallandı. 17 katlı bir sitede oturuyorum. Bizim sitede 2 bin 500 kişi falan yaşıyor. Maltepe'de oturuyorum. Derem haritalarının riski açısından Maltepe'yi çok riskli görürler. Bu sahil kesimi için doğru ama diğer kesim için doğru değil. Daha alçak katlı bir yeri tercih ederim.
Bir plansızlık var İstanbul'da. Gökdelenler dolu. Gökdelenler henüz büyük depreme karşı sınav vermediler. Bunun örneğini Myanmar'daki deprem gösterdi. 1100 km ilerde Bangkok şehrinde 45 katlı bina yıkıldı.
HANGİ İLÇELER RİSK ALTINDA?
Anadolu Yakası'nın tamamı daha avantajlı. Avrupa Yakası'nda Haliç'in kuzeyindeki yerler sağlam bir zemine sahip. Başakşehir kısmen iyi. Zemini de iyi. Kıyı kesimi Bağcılar, Zeytinburnu, Bakırköy nispeten daha zayıf zeminler.
Sarı zeminler İstanbul'un yeni yerleşim yerleri. Türkiye Jeoloji haritasından çok basite indirerek ben yaptım. Sarı bölge tehlikeli. Buradan şu çıkmasın sarı bölgedeki herkes tehlike altında.
Vatandaşlar soruyor eve girelim mi girmeyelim mi? Ben de diyorum; Bunu bana geç sordunuz.
CEP TELEFONLARINDAKİ UYARI SİSTEMLERİ
Ben kullanmıyorum ama katılıyorum. 5 saniye önce bile öğrensek elimize belki fener alabiliriz. Bu depremi önceden bilmek değil önce onu söyleyelim. İlk dalgalar geldiğinde cihaz tespit ediyor. Yanıcı bütün devreleri kapatmak için süre olabilir. O süreyi zaten asansör ve merdiven kullanmamak için evde olmamız lazım. Merdivenler daima daha risklidir. Belki de deprem binayı yıkmayacak ama belki siz merdivenlerde zarar göreceksiniz. Şoku evde atlatmanız gerekiyor. 6 Şubat 2023 depremlerinde merdivenlerde birçok insanın cesedi bulundu.
Deprem anında ve sonrasında psikolojimizi nasıl koruruz?Buradaki stres doğuya doğru bir transfer var. Dün küçük bir kaygı duyduk. Kumburgaz Fayı'nın ucunda oldu Şimdilik korkulacak bir durum görülmedi. Bu acaba artçı bir deprem mi yoksa yeni bir hareket mi diye kaygı duymuştuk. Ulusal resmi kurumumuz AFAD. AFAD bir görev verirse yapılması zorunlu. Kandilli de açıklama yapıyor ama resmi açıklama olarak AFAD'ı kabul ediyoruz.
TSUNAMİ RİSKİ
Bütün kıyılar için, denizaltı heyelanları da oluşursa, tsunami oluşabilir. Geçmişte olmuş mu, olmuş. Okyanuslar kadar yüksek dalgalar bizde oluşmaz. Tsunami simülasyonları bitmek üzere. Kıyı da etkilidir, açık denizde etkili değildir. Marmara kıyılarında 3 metre dalga bekliyoruz diyelim, her kıyıya aynı yükseklikte gitmez, kıyı şekli de etkilidir.
Erken uyarı sisteminde büyük gelişmeler var. Deniz içindeki bir depremden sonra tsunami uyarısını hemen Kandilli veriyor. Bunu Seferihisar'da gördük, deniz çekildi o anda denizin tabanını incelemeye gidersek yandık. Tam aksine o bölgeyi boşaltmamız lazım.
MARMARA DEPREME HAZIR MI?
Gecikmişlik olduğunu söylemekle devam etmek istiyorum. Deprem bölgelerinde çok ciddi çalışmalar var ama sayısal olarak yeterli değil. İstanbul'un zemini tepe olan yerler şu koyu yerler. Dere yataklarının olduğu yerler riskli. Deniz kıyıları daha riskli yerler.
Her Türk gencinin ilk yardımı öğrenmesi gerekiyor. Afet sırasında gönüllü olmak isterseniz sizi almazlar, yetkiniz olması lazım.
Bursa Gemlik deprem üretebilir. Güneydeki faylar da deprem oluşturabilir. Bu yüzden 6.2 Marmara'daki deprem riskini ortadan kaldırmıyor. Deprem İstanbul'un sorunu değil sadece. Batı Anadolu'da çok sayıda fay var. Denizde ve karada faylar var. Bunlar 7'ye yakın ve üzeri depremler üretebilir.
Türkiye bir deprem ülkesi. Son yaşadığımız 6.2'lik depremden sonra Marmara'nın tamamen rahatladığını, artık büyük deprem olmayacağını düşünmek iyimser senaryo olur. Biz kötü senaryoya göre konuşmamız hareket etmemiz gerekiyor. Çünkü düzeltilmeyi bekleyen önemli bir yapı stokumuz var. Vatandaşların bunu bilmesi gerekiyor. Panik içerisinde değil, milli seferberlik içerisinde biz bu işin altından kalkabiliriz.
Son etkinlikten sonra o depremin büyüklüğü bir miktar küçülmüş olabilir. Belki 7.4 değil de 7.2 ile sınırlı kalmış olabilir. Onun arasında büyük bir fark var. Bu işin iyimser tarafı."
Prof. Dr. Naci Görür'den İstanbul Depremi için flaş sözler