Potanın Patriot'u

10 yıl önce Türk basketbolu denince akla, skorerler veya koçların hücum setleri gelirdi. Bu resim yerini yavaş yavaş ‘‘Önce savunma’’ diyen, maçlar kazanmanın yolunun savunmadan geçtiğine inanan ve giderek saldırganlığı artan, değişik bir anlayışa bırakıyor. Bu yüzden biz, Türk basketbolunun ‘‘Avrupa'nın en iyi savunmacıları’’ sıralamasında her geçen gün bir üst basamağı zorladığını görüyor ve seviniyoruz. Ama, savunma anlayışı değişen tek ülke biz değiliz. Avrupalılar da artık işin farkında. Onlar da artık ‘‘Önce savunma’’ diyorlar. Bu yüzden işimiz kolay değil.

Savunma takımları arasında zirveye tırmanmanın ne kadar zor olduğunun ispatı, bizce CSKA Moskova takımı. Rusya şampiyonu CSKA toplama bir takım. 4-5 tane yabancı oyuncuları var, üstelik koçları Yugoslav Dusan Ivkoviç. Yine de Avrupa'nın en iyi savunma yapan takımı yarışında öndeler.

Ivkoviç, Avrupa'nın en iyi koçlarından biri. Onun NBA'deki ilk Avrupalı koç olması ihtimali hep konuşuluyor. Yugoslav hocaların bitmek tükenmek bilmeyen kazanma hırslarının, oyuncuların ortaya koydukları tüm olumlu hareketleri ‘‘Daha’’ diyerek zorlamalarının, başarılarının sırrı olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Doğrusunu söylemek gerekirse, Ivkoviç'in özellikle Moskova'da CSKA'ya yaptırdığı, rakip takımları bunaltan, sahaya çıktıklarına pişman eden savunma bizi düşündürüyordu. Ve biz, ‘‘Türk koçların savunma anlayışları gelişiyor’’ diye övünürken, Yugoslav koçların bizden bir tur ileride olmalarından korkuyorduk.

Öldürücü savunma silahı

Geçen haftaki Efes Pilsen-CSKA maçını bu yüzden çok dikkatle izledik. Övünerek söyleyebiliriz ki, Efes'in savunması, en az CSKA'nınki kadar güçlüydü. Efes'in genç koçlarını bu yüzden tebrik etmek gerek. Yine de iki takım arasındaki savunma gücünün gerçek yüzü, Moskova'daki maçtan sonra ortaya çıkacaktır. Moskova maçı aynı zamanda Türk ve Yugoslav koçları arasındaki savunma yarışının sonucunu belirlemekte faydalı lacaktır. Bu yüzden şimdiden koç Oktay Mahmuti'ye Ivkoviç karşısında başarılar diliyoruz.

Biz Türk basketbolunu savunmada zirveye taşıyacak istatistik rakamlarının, blok kanalında yazılı olacağına inanıyoruz. Blok, Avrupa'da henüz kıymeti anlaşılmayan, öldürücü bir savunma silahı. Ama Avrupa'daki tüm

ülkelerde sadece Amerikalı siyahlar blok yaparken, yerli beyaz oyuncular topu ayakları yerde seyrediyorlar. Biz de bunlardan biriyiz.

Efes-CSKA maçının istatistik kağıdında her kolon dolu. Bir tek blok kanalında tek bir sayı bile yok, tüm oyuncuların isimleri karşısında sadece ‘‘0’’ var. Bence istatistik kanallarında sıfır yerine, sütunu rakamlarla dolduracak ilk ülke, Avrupa'nın en iyi savunma takımına sahip olacaktır.

Blokların mı, yoksa savunma ve hücum ribaundlarının mı, olumlu katkısının daha çok olduğu tartışılabilir. Konunun tartışılmayacak tek yönü, bloklarla gök gürültüsü gibi tribünlere yollanan topun, savunma takımını coşturma gücüdür.

Ben Wallace faktörü

Söylediklerimizi örnekleyelim. Detroit'in pivotu Ben Wallace'ın topla barışıklığı inanılmayacak kadar az. Ben Wallace'ın sayı ortalaması 6-7 arasında, asist ortalaması 2 bile değil. Faul atışları Shaquille O'Neal'dan da kötü. Top elinde saatli bomba gibi. Şutuna gelince, belki inanmayacaksınız, bu yıl oynadığı 64 maçta 2.513 dakikada sayıya çevirebildiği sadece bir tek üç sayısı var. Yine de Detroit, Doğu Grubu'nda lider. Ve Ben Wallace, NBA'in en verimli oyuncuları sıralamasında üst sıralarda.

Detroit'in NBA'in en iyi savunmacı takımı olmasının sebebi basit. Ben Wallace ribaundlarda ve bloklarda zirvede. Ribaund ortalaması 15'den fazla, blok ortalaması 3. Ama bu rakam Detroit'in oynadığı kritik maçların çoğunda 7-8'i buluyor. Geçen hafta oynanan maçlarda Detroit, Michael Jordan'ın takımı Washington Wizards'ı yenerken, Wallace'ın 20 ribaundu ve 7 bloğu vardı.

Pota dibini karartıyor

Ben Wallace'ın son oynadığı maçlarda ribaund ortalaması, 20'nin üstünde. Ama onun esas gücü, pota dibini karartması ve blokları. Wallace'ın blokları, dış adamları tutanları yüreklendiriyor. Kısalar tuttukları adamlara saldırıyorlar. Onlar saldırdıkça, Ben Wallace da coşup, blokları ardarda sıralıyor. Yine geçen hafta oynadıkları Philadelphia maçında, 9 bloğu ve 22 ribaundu vardı. 30'un üzerindeki sayı ortalamasıyla, NBA'in sayı kralı Allen Iverson'ın o maçta yaptığı sayı sadece 5'ti. Allen Iverson bundan önce oynadığı 186 maçında, hep çift haneli skorlara erişmişti. 187. maçında ise Wallace'ın pota dibini karartmasıyla, sadece 5 sayısı vardı.

Tabii ki Ben Wallace'ın başarısının ardında, Rick Carlisle'ın herşeyden önce savunmacı koç oluşu yatıyor. Philadelphia maçından sonra koç Carlisle, Iverson'ın attığı 5 sayının ardından, onu tutan oyuncuların gayretlerinden çok, pota dibi canavarı Ben Wallace'ın bloklarını öne çıkarıyordu.

Türkiye'de blok çağı

Türkiye'de blok çağını başlatacak iki oyuncu var. Bunlardan biri Kaya Peker. Kaya'nın CSKA maçında sadece 2 sayısı var. Bir oyuncunun arada bir de olsa sayı atıp, güven kazanmadan savunmada coşması ve yanındakileri coşturması çok zor. Bu yüzden Ben Wallace maçlarda durmadan dış adamlarına screene gidip, sonra hemen içeri yuvarlanıyor. Guardlar da ona topu geçirip, Wallace'ın arada bir de olsa, smaç yapmasını sağlıyorlar. Böylece ona olan borçlarını biraz olsun ödüyorlar. Kaya'ya da böyle bir kolaylık gerek. Blok çağını başlatacak ikinci oyuncu, bütün mevsim Ben Wallace'ın da yanında oynayan Mehmet Okur. Onun, Ben Wallace'ı bu kadar yakından izledikten sonra Avrupa'nın en iyi blokçusu olmaması için hiçbir sebep yok. Onlara, Avrupa ribaund kralı Mirsad Türkcan'ı ve CSKA maçının ilk yarısındaki Kerem Tunçeri'yi eklersek, millilerimizin müthiş bir takım olma şansı çok yüksek.