‘Yalnız insan, kayıp mektup’...

The Banshees of Inisherin (BEŞ ÜZERİNDEN BEŞ YILDIZ)
◊ Yönetmen: Martin McDonagh
◊ Oyuncular: Colin Farrell, Brendan Gleeson, Kerry Condon, Barry Keoghan, Gary Lydon, Pat Shortt, Sheila Flitton, Bríd Ní Neachtain, Jon Kenny, David Pearse, Aaron Monaghan
İrlanda-İngiltere-ABD ortak yapımı

Yıl 1923... İrlanda’da, küçük bir adada basit hayat denklemleri içinde yuvarlanıp giden insanlar... Mütevazı bir süt üreticisi olan ve okumaya meraklı, entelektüel donanıma sahip kız kardeşi Siobhán’la yaşayan Pádraic Súilleabháin’in rutini bellidir; öğleden sonra saat 14.00’te arkadaşı Colm Doherty’yle yöredeki pub’da birasını yudumlamak ve etrafa, kırlara, denize bakmak... Uzaktan, anakaradan gelen silahlı çatışma sesleriyse bir anlamda ‘İç Savaş’ın sürdüğünü hatırlatan notlardır.

Lakin bir gün bu çarkın dişlilerinde problem olur; Colm, Pádraic’le arasına bir duvar örer, eski dostuyla bırakın içmeye gitmek, konuşmaz, aynı mekânda bulunmaz, ondan sürekli kaçar. Çünkü ona göre Pádraic sıkıcı biridir ve amaçsız gevezelikleri vakit kaybıdır. Artık onun yerine Inisherin Adası için yaptığı besteyi tamamlayacak, genç yetenekleri etrafında toplayacak ve pub’da kemanıyla konserler verecektir. Pádraic bu durumu kabullenemez ve meseleye kendince yorum getirmeye çabalar ama bir türlü doğru cevapları bulamaz. Süreç onu, şiddet yanlısı ve tacizci polis memuru Peadar Kearney’nin ‘yarım akıllı’ oğlu Dominic’le daha yakın temasa girmesine ve yeni sırdaşı olmasına iter. Öte yandan Colm yeniden eski günlere dönülmesi çabalarını reddederken her yeni barışma hamlesinde bir parmağını keseceğini Pádraic’e bildirir. Çünkü ona göre karşı tarafın durumu anlaması için en büyük gösterge bu olacaktır...

Konusunu özetlediğim ‘The Banshees of Inisherin’, ‘In Bruges’ ve ‘Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri’ (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri) gibi çalışmalarıyla tanıdığımız İngiliz yönetmen, senarist ve oyun yazarı Martin McDonagh’ın imzasını taşıyor.

En İyi Film ve En İyi Yönetmen başta olmak üzere tam 8 dalda 9 Oscar adaylığı olan yapım, son derece sade, basit ama gezindiği alanlar itibariyle insanlık hallerinin en önemli duraklarına uğruyor. Öykü küçük hayatlarımızdaki dar sokaklardan büyük acılara, yaralara, histerilere uzanıyor. Filmin geçtiği kurgusal adadaki ahali sıkışmış, tekdüze, her daim birbirlerine değen bir hayat yaşıyor; ama bu çemberden çıkmak, bireyselleşmek zor. Hele hele yalnız kalmak, yalnızlığa mahkûm olmak en zoru...

Ana karakterlerden Colm daha sofistike bir kişiliğe sahip; evinde masklar var, müzikle ilgileniyor ve icra ediyor, varoluşsal dertlere sahip. Pádraic ise geniş gönüllü, dost canlısı ve kendisinin adadaki en iyi kalpli adam olduğuna inanıyor. Küsme aşamasındaysa bu iyi kalpli ve saf görünümlü adamın değiştiğine ve kötülüğe doğru koştuğuna şahit oluyoruz; mesela Colm’dan ders almaya gelen öğrenciyi, babasının (ya da annesinin) öldüğü şeklinde bir yalan söyleyerek adadan uzaklaştırıyor ki dostu tekrar kendine dönsün.

Colin Farrell muhteşem

Martin McDonagh’ın incelikli senaryosunun üzerine inşa edilen film çıkışsız insanlar, çaresizlik, dostluk ve tek başına ayakta durmanın zorluğu türünden temalar üzerinde yükselirken bir ‘yalnızlık senfonisi’ tadına ulaşıyor. 

Colin Farrell, Pádraic rolünde muhteşem, karakterinin hissiyatını çoğu kez kaşlarıyla aktarıyor. Keza Colm’da Brendan Gleeson, geleceğinin ada dışında olduğuna inanan ve bu uğurda çaba harcayan Siobhán’da Kerry Condon da
harika portreler çiziyor.

Öte yandan filmin en değerli parçalarından biri polis memurunun oğlu Dominic’te izlediğimiz Barry Keoghan. ‘Macbeth’in cadıları tadındaki, yaşlı McCormick’te karşımıza gelen Sheila Flitton da
çok iyi. Görüntü yönetmeni Ben Davis’in, özellikle adanın güzelliğini yakalayan kadrajları fazlasıyla etkileyici; kamerasının yakaladığı cazip görüntüler, yöre insanının ruhsal dertleriyle tezat oluşturuyor ve ‘taşra sıkıntısı’nın altını çok iyi çiziyor. 

‘The Banshees of Inisherin’ arkadaşlık ve yalnızlık üzerine yapılmış en hüzünlü filmlerden biri... Ayrıca kara mizah tonunu da
hiçbir zaman yitirmiyor. Benim nazarımda da gönlümün Oscar’larının çoktan sahibi oldu bile...

Oscar adaylıkları
* En İyi Film
* En İyi Yönetmen (Martin McDonagh)
* En İyi Orijinal Senaryo (Martin McDonagh)
* En İyi Erkek Oyuncu (Colin Farrell)
* En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Kerry Condon)
* En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Brendan Gleeson Barry Keoghan)
* En İyi Orijinal Film Müziği (Carter Burwell)
* En İyi Kurgu (Mikkel E. G. Nielsen)

Yine ‘Altıncı His’lerimize tercüman olamıyor...

Kulübeye Tıklat (BEŞ ÜZERİNDEN İKİ YILDIZ)
◊ Yönetmen: M. Night Shyamalan
◊ Oyuncular: Dave Bautista, Jonathan Groff, Ben Aldridge, Kristen Cui, Nikki Amuka-Bird, Rupert Grint, Abby Quinn, McKenna Kerrigan
ABD-Çin ortak yapımı

Eşcinsel bir çift ve evlat edindikleri küçük kızları... Doğa içindeki muhteşem evlerinde yaşarlarken kapılarını çalan ve zorla içeri giren dört kişi, onlardan tuhaf bir istekte bulunur: Kıyamet yakındır ve insanlığın kaderini belirmek üçlünün elindedir. İçlerinden biri kurban edilecek ve eylemi de yine içlerinden biri gerçekleştirecektir... Yüksek gerilimli sinemasal yolculuğunu ‘Altıncı His’le başlatan, çıtasını ‘Ölümsüz’, ‘İşaretler’, ‘The Village’ gibi yapımlarda koruyan ama sonrasında eski çizgisini tutturamayan M. Night Shyamalan’ın son filmi ‘Kulübeye Tıklat’ (Knock at the Cabin) kıyamet teması etrafında biçimleniyor.

Paul Tremblay’in ‘The Cabin at the End of the World’ adlı romanından uyarlanan çalışma, gerilimi ve ‘Kutsal Kitap’tan ödünç alınmış temasıyla (Mahşerin Dört Atlısı) pek bir heyecan sunmuyor. Bütün yükü alt sınıfların kurbanlarına yükleyen kapitalist düzen içinde bir de dini referanslara dayalı bir kurban temasını böyle demode bir öyküde izlemek doğrusu bana çok da ilginç gelmedi. Fazlasıyla teatral bir yapıya sahip olan ‘Kulübeye Tıklat’ dünyanın gidişatına dair zorlama bir söz söylemeye çalışıyor.

VE DİĞER SEÇENEKLER...

Müzik yapımcısı Hilmi Topaloğlu’nun Anadolu’nun bağrındaki yetenekli müzisyenleri keşfetme öyküsünü anlatan ‘Prestij Meselesi’ Mahsun Kırmızıgül imzalı. Kadroda Mahmut Kırmızıgül, Onur Gözeten, Ali Erkin Acır, Erkan Petekkaya ve Biran Damla Yılmaz gibi isimler rol alıyor. Kendini bir casusluk ağının ortasında bulan balıkçının oğlu Adem’in öyküsünü perdeye taşıyan ‘Cennetten Gelen Çocuk’u (Walad Min Al Janna) Tarik Saleh yönetmiş, oyuncular Tawfeek Barhom, Fares Fares, Mohammad Bakri ve Mehdi Dehbi. Juan Jesús García Galocha imzalı ‘Mumyalar’ (Mummies) haftanın animasyon seçeneği. Yerli gerilim ‘Musallat 3’ü Özgür Bakar yönetmiş. K-Pop grubu BTS’in Busan’daki konserinin sinema kurgusu olan ‘BTS: Yet To Come in Cinemas’ Oh Yoon-dong imzalı.