Oscar yine çok erkek

Hatırlanacağı gibi 2016 yılında dağıtılan 88’inci Oscar Ödülleri büyük tepkiye neden olmuştu.
Geceyi siyahi bir isim (Chris Rock) sunmasına rağmen başta siyahiler olmak üzere ‘öteki’leri konu edinen filmlerin azlığı, siyahi oyuncu ve yönetmenlerin aday olmaması gibi reflekslerin ortaya çıkardığı duruma karşı #OscarsSoWhite (Oscarlar Çok Beyaz) şeklinde bir slogan üretilmiş ve arkasına geniş bir taraftar kitlesini alan bir kampanyanın fitili ateşlenmişti.
Önceki gün açıklanan 92’nci Akademi Ödülleri’nde ana dallardan biri olan ‘En İyi Yönetmen’ kategorisinde hiçbir kadın yaratıcının olmaması da sanırım bu yıla ait sloganın #OscarsSoMale (Oscarlar Çok Erkek) şeklinde zihinlere yerleşmesine neden olacak.
Aslına bakılırsa Akademi, tarihi boyunca hep bu türden reflekslere sahipti.
Bugüne kadar topu topu beş kadın yönetmen (Lina Wertmüller-1977, Jane Campion-1991, Sofia Coppola-2004, Kathryn Bigelow-2010 ve Greta Gerwig-2018) aday gösterilmiş ve bu grup içinden sadece Bigelow, o da son derece militarist öğeler içeren ve Amerikan askerinin Ortadoğu’da yaşadığı zorlukları (!) anlatan “The Hurt Locker”la heykelin sahibi olmuştu. Yani yıl olmuş 2020, Akademi yine ‘erkeklik’ taslamaya devam ediyor.

‘LITTLE WOMAN’ KENDİ KENDİNİ YÖNETMİŞ!

Öte yandan tarih boyunca aday film listeleriyle aday yönetmen sayısı beşte tutulmuştu. Takvimler 2010’u gösterirken 82’nci organizasyonda bu denge bozuldu ve ‘En İyi Film’ listesi beşten fazlaya çıktı.
Genellikle dokuz ya da 10 yapımdan oluşan listeler tabii ki şu tartışmayı da beraberinde getirdi: “Nasıl yani, bir film ‘En İyi’ listesini giriyor ama onu çeken kişi ‘En İyi Yönetmen’ olmaya layık görülemiyor mu?”
Bu yılın ‘En İyi Film’ aday listesine göz attığımızda ilan edilen dokuz filmden ancak biri (Little Women) kadın yönetmenin (Greta Gerwig) imzasını taşıyor ve o isim de beş kişiden oluşan ‘En İyi Yönetmen’ listesinde yok. Dolayısıyla bu çelişkiyi vurgulamak üzere yapılan eleştirilerde söz konusu meselenin altı sıkça çizildi

Mesela Time dergisi eleştirmeni Stephanie Zacharek, bu yılın aday listelerinin açıklanmasından sonra “Görünüşe göre ‘Little Women’ kendi kendini yönetti” şeklinde bir tweet attı.
Gerwig’in yanı sıra Lulu Wang (The Farewell), Marielle Heller (A Beautiful Day in the Neighborhood), Chinonye Chukwu (Clemency), Melina Matsoukas (Queen & Slim) ve Kasi Lemmons (Harriet) gibi kadın yönetmenler de bu yılın öne çıkan ve Akademi’nin es geçtiği izlenimi uyandıran yaratıcıları olarak sıkça dile getirildi.

MARTIN SCORSESE’YE ‘ARKANDAYIZ’ MESAJI

Bir de Netflix efektinden bahsetmek lazım. Geçen yıl ilk kez “Roma” bir Netflix yapımı olarak Oscar’lara damgasını vurmuştu. Bu yıl da Netflix yapımları “The Irishman” 10, “Marriage Story” altı dalda Oscar’a aday oldu.

Peki ya Box-office listelerinden Akademi’nin listesine girenler?

“Sinema tarihinin en çok izlenen filmi” unvanını “Avatar”ın elinden kapan “Avengers: Endgame”, sadece tek bir dalda, o da ‘En İyi Görsel Efekt’ kategorisinde Oscar’a aday gösterildi.
Böylelikle Akademi, Martin Scorsese’nin topa tuttuğu Marvel ekolünden bir filmi tek dalda adaylığa layık görüp Scorsese’nin “The Irishman”ini 10 dalda aday göstererek “Arkandayız Marty” mesajı verdi!

Toparlarsak; “Joker”in 11, “The Irishman”, “1917” ve “Bir Zamanlar Hollywood’da”nın 10’ar dalda aday gösterildiği ve 9 Şubat’ta sahiplerini bulacak bu yılki ödüller öncesi açıklanan listelerin bize söyledikleri özetle bunlar diyoruz...

GERÇEK BİR ÖLÜM GRUBU

Bu yılki listenin genel görünümüne bakıldığında özellikle ‘En İyi Yardımcı Erkek’ dalında büyük bir çekişmenin yaşanacağını gözlemek mümkün.
Tom Hanks, Anthony Hopkins, Al Pacino, Joe Pesci ve Brad Pitt’ten oluşan beşli adeta ‘Dream Team’ görünümünde.
Lakin bu isimler tabii ki rekabeti de üst düzeye çıkarıyor, bu noktada gazetemiz yazarlarından Elçin Yahşi’nin futbolla bağlantılı teşhisini paylaşayım: Gerçek bir ‘Ölüm Grubu’.

Öte yandan bu liste bana da şu göndermeyi yapma fırsatı sunuyor: ‘İhtiyarlara Yer Var’...
Bir başka tartışma alanı da elbette ki ‘En İyi Film’ kategorisi. Aday kadroda yer alan dokuz yapımın (‘Ford v Ferrari’, ‘The Irishman’, ‘Jojo Rabbit’, ‘Joker’, ‘Little Woman’, ‘Marriage Story’, ‘1917’, ‘Bir Zamanlar Hollywood’da’ ve ‘Parazit’) açıklanmasının ardından birçok eleştirmen ve sinemasever gönüllerindeki filmlerin bu toplam içinde olmamasına ilişkin eleştiri oklarını sosyal medya üzerinden atmaya başladı.
En çok hakkı yendiği düşünülen filmse Safdie Kardeşler’in (Benny ve Josh) son çalışması “Uncut Gems” oldu. Başrolünü Adam Sandler’ın üstlendiği yapımın listede yer almasına ilişkin bence en iyi tweet’i Little White Lies dergisi editörlerinden Hannah Woodhead attı: “Oscar İçin Fazla İyi Filmler Ligi’ne girdi.”
Hakkı yendiği düşünülen diğer yapımlar ise şöyle sıralanıyor: “Diane” (Yön: Kent Jones), “Booksmart” (Yön: Olivia Wilde), “Midsommar” (Yön: Ari Aster), “Alev Almış Bir Kızın Portresi” (Yön: Celine Sciamma), “A Hidden Life” (Yön: Terrence Malick), “Her Smell” (Yön: Alex Ross Perry), “Dolemite Is My Name” (Yön: Craig Brewer) ve “Us” (Yön: Jordan Peele). Ben “Midsommor” ve “Us”ı vasat bulmuştum. Bence bu iki film için haksızlık yok!