NEO-MAX savaşı

GÜNDEMDE Türk Hava Yolları’nın (THY) alım anlaşmalarına imza attığı geniş gövdeli, uzun menzilli yolcu uçakları var. Ama iç hatlarda veya en fazla 3-4 saatlik seferlerde kullanılan tek koridorlu yolcu uçağı pazarında da hızlı gelişmeler yaşanıyor. Boeing, 737’nin MAX serisini bu yıl Türkiye’de ilk defa Corendon’a teslim edecek. Corendon’un ardından THY ve SunExress de filolarına MAX 8 serisini dâhil edecek. Pegasus’un ardından THY Airbus’ın A321neo’larını filosuna katacak.

MOTOR FARKI

Havayolları rekabet için daha az yakıt harcayan uçak isteklerine hem Boeing hem de Airbus motorları değiştirerek cevap verdi. CFMI imalatı Leap 1 takılan Boeing 737 MAX, bu motorun yanı sıra Pratt&Whitney’in PW1000G’sini kullanan A320 neo adını aldı. Yüzde 12-15 arasında değişen verimlilik sunan motorlar, gürültü oranını da yüzde 40 aşağıya çekti. Özel kanat uçları, yakıt tasarrufuna katkıda bulundu. Hem Airbus hem de Boeing, yeni nesil uzun menzilli yolcu uçaklarından geliştirdiği bir çok teknolojiyi bu modellere de uyguladı. Yolcu konforu artırıldı.

3.2 MİLYAR DOLAR

Liste satış fiyatına göre bu yıl Türk şirketleri, 3 milyar 221 milyon dolarlık uçak teslim alacak. İmalatçıların paylaştığı fiyatlara göre:

- Boeing 737 MAX 8 112.4 milyon dolar

- Airbus A320neo 107.3 milyon dolar

- A321neo 125.7 milyon dolar

- Boeing 737-800 98.1 milyon dolar

- 777F kargo uçağı da 325.7 milyon dolar

THY: Airbus, THY’den 2015 sonunda aldığı 75 adetlik A321neo siparişleri için teslimata nisan ayında başlıyor. Bu yıl içinde Airbus toplam 5 adet A321neo teslim edecek. THY’nin siparişini Nisan 2013’te verdiği 65’i MAX 8, 10’u da MAX 9 uçaklarının teslimatı, eylül ayında başlıyor. Plana göre Boeing eylül ve ekimde ikişer, kasımda da bir MAX 8 uçağı teslim edecek. Yılın son gününde Boeing’ten 3 adet 777F kargo uçağı alım anlaşmasını açıklayan THY için teslimatlar ise eylül, ekim ve kasım ayında gerçekleşecek.

PEGASUS: Pegasus, Aralık 2012’de 75’i kesin, 25’i de opsiyon toplam 100 A320neo serisi için rekor uçak alım anlaşmasına imza atmıştı. Şirket geçen yıl, opsiyon yani kesin siparişe çevrilebilir uçak alımını da onayladı. Halen Pegasus filosunda 14 adet A320neo bulunuyor. Şirket Airbus’tan bu yıl 5 adet A320neo alacak. Uçakların ilki bu ay, sonuncu da eylül ayında gelecek. Pegasus’un ayrıca mayıs, temmuz ve eylülde teslim edilecek 3 adet de Boeing 737-800 siparişi bulunuyor.

SUNEXPRESS: THY-Lufthansa ortaklığındaki havayolu, 32’si kesin 3’ü de opsiyon toplam 35 adetlik Boeing 737 MAX 8 siparişi vermişti. İlk uçak, aralık ayında SunExpress filosuna katılıyor. Teslimatlar 2024’e kadar sürecek.

İLK KULLANICISI CORENDON OLACAK

TÜRKİYE’de ilk Boeing 737 MAX 8 uçağını, Antalya merkezli Corendon Havayolları teslim alacak. Filosu tamamen 737 uçaklarından oluşan şirket, Max 8’e önümüzdeki mayıs ayında kavuşacak. 737 MAX 8’i Türkiye’de filosuna katan ilk havayolu oldukları için gururlu olduklarını belirten Corendon Havayolları Grubu Kurucusu ve CEO’su Yıldıray Karaer, “737 serisiyle dünyanın 45 ülkesinde 145 havalimanına uçuyor, yılda 2,5 milyon yolcu taşıyoruz. Corendon Airlines Grup olarak fabrika çıkışlı teslim alacağımız 737 MAX 8 ile yolcularımıza daha iyi bir uçuş deneyimi ve konfor sunarken, operasyonel maliyetleri-mizde de verimlilik sağlayacağız” dedi.

UÇAKLAR YOLCULARI BEKLEMEZ

Kurallar böyle. Yolcular uçaklarının kalkış saatini beklerler. Erkenden havalimanlarına gelirler. İç hat-dış hat geliş saatleri ayrıdır. Check-in işlemlerini yaparlar ve kapılara giderler.

Uçaklar belirlenen, ilan edilmiş saatlerde yolcularını alırlar ve uçup giderler. Planlaması yapılmıştır. O uçak yolcularını götürecek, başka yolcularla dönecek sonra yine başka bir yere uçacaktır. Bir gecikme o uçağın işletmesini zincirleme etkileyecektir. Elbette birçok nedenle gecikmeler olur. Yolcu gelmedi diye beklenmez. Bağlantılı uçuştan gelen bir grup kalabalık yolcu falan varsa, slot etkilenmiyorsa toleranslar kullanılır.

Ama bir bakan ya da milletvekili bütün yolcular uçağa alındıktan sonra ciddi bir bekleyişin ardından uçağa gelirlerse kıyamet kopar.  Hatta uçakta ‘Yuh’ sesleri, yüksek desibelli homurtular başlar.

Tarkan geciktiğinde bu böyle olmuyor. KKTC’de geciktiği iddia ediliyor. Ya da birileri reklam olsun diye bu haberleri yaymışlardır. Gecikse bile  yolcular elini sıkmak, imza almak için sıraya bile giriyorlar. Yasak olmasına rağmen ekonomi bölümünden rahatça Business bölümüne geçiyorlar. İmza peşine düşüyorlar.

Örneğin, belki hiç olmamıştır. Cem Yılmaz’ın uçağa geç kaldığını, yolcular belki yarım saat bekledikten sonra bindiğini düşünelim. Yapacağı bir espri ile yolcular değil homurdanmak neredeyse alkış yağmuruna tutarlar.

Bu arada Cem Yılmaz’ın da hiçbir uçağa geç geldiğini sanmıyorum. Hiperaktif olduğu için belki erken bile gidiyordur.

Evet farklı bir durum. Bir kontrastlık ama bir gerçek. Yine de her kim olursanız olun uçağa geç kalmayın.

Geç kaldığınızda ‘Mutlaka bineceğim’ diye diretmeyin.

Kimseyi perişan etmeyin…