‘Asi yolcu’ sayısı katlandı

Havayolu trafiğinde baş etmesi en zor sorunlardan bir tanesi olarak asi yolcular dikkat çekiyor. Bugüne dek ağırlıklı olarak aşırı alkol alan yolcuların sakinleştirilmesi sorunu vardı. Hiç yüzünden uçakta kavga çıkaran bu yolcular genellikle uçağın inişinden sonra polise teslim ediliyor. Ancak birkaç saat yerel bir karakolda tutulup ifadeleri alındıktan sonra serbest kalıyorlar. Bu durum karşısında uygun bir ceza verilmemesi asi yolcu sayısını ise her geçen gün arttırıyor. Ortalama her 1500 yolcudan biri asi çıkıyordu ve temel neden alkolden kaynaklanıyordu. Koronavirüs salgınından sonra alkollü asi yolculura bir de maske nedeniyle kavga çıkaranlar eklendi. Her 1500 yolcu arasındaki asi yolcu sayısı ikiye katlandı. Bazı uçuşlarda, ki bu ağırlıklı olarak büyük gövdeli uçaklar, 2.5 katına kadar vardı. Dünyada asi yolcu sayısı IATA’nın belirleyebildiği sayıların üzerine çıktı.

SORUN BÜYÜYOR

Bir havayolu yolculuğu sırasında bir yolcu sorun çıkardığı zaman kabin ekibi ‘ sorunlu yolcu formu’nu hemen doldurup kaptan pilota iletiyor. Kaptan kule ile temasa geçerek sorunlu yolcuyu rapor ediyor ve inişle birlikte uçağa gelen polisler sorunlu yolcuyu gözaltına alıyorlar. Yolcu, uçak içinde sakinleştirilemiyorsa ekipler bileğine plastik kelepçe de takabiliyor. Bu durum havayollarına göre değişkenlik gösteriyor. Şimdi bu sorunlara, yolcularla-yolcular arasında ve yolcularla kabin ekipleri arasında ve yolcularla uçağa kalkış öncesi giren yer personeli arasındaki maske tartışması eklendi. Koronavirüsten en büyük zararı gören havacılık sektörünün zararı giderek büyüyor. Binlerce havacılık çalışanı işsiz kalmaya devam ediyor. Uçuşlar artacağına azalıyor, yerde duran uçak sayısı çok fazla. Havalimanlarındaki görüntü hazin. Maskesiz uçuş gerçekten hayatı büyük tehlikeye atıyor.

ALKOL SORUNU GERİLEMEDİ

Birçok havayolu şirketi belirli sürelerdeki uçuşlarında alkol ikramını kesti. Ama bu seferde yolcuların Duty Free dediğimiz havalimanlarındaki gümrüksüz satış mağazalarından aldıkları kendi içkilerini içtikleri gözleniyor. Aslında uçaklarda dışarıdan getirilen içkilerin içilmesi yasak. Bu yüzden de satışı yapılan içkiler ağzı kapatılan paketlerle yolculara veriliyor. Ama yolcu hemen paketi açıyor. Paketin ağzını kapatma uygulaması bazı havalimanlarında sadece bağlantılı uçuşlar için yapılıyor. Ayrıca kabin memurlarının alkolü fazla kaçıracağı belirlenen yolculara alkol ikramını kesme yetkileri var. Ama uyan yolcu sayısı giderek azalıyor.

'MASKE SORUNSALI'

Alkollü yolcular dışında maske sorunu yüzünden son bir yılda sorun çıkaran yolcu sayısı böylece 50 bini aştı. Büyük ihtimalle bir o kadar da sorun çıkardığı belirlenemeyen yolcu var. Maske yüzünden çıkan tartışmalar dışında yapılan araştırmalar salgının hava yolucuları arasında sinirleri iyice bozduğunu gösteriyor. Özellikle uzun uçuşlarda maskeye tahammül edemeyen yolcuların saldırganlık oranları da artıyor. Başta uluslararası havacılık örgütleri olmak üzere bir çok araştırma şirketi bu duruma çare arıyor. Yine de kolay bir çözüm ufukta görülmüyor. Uçuşların huzurunu bozan maske salgın bitene kadar sürecek. Bir aşı bulunsa dahi kullanımı iyice yaygınlaşıncaya kadar uçaklarda maskeden vazgeçilmeyecek. Pandemi ile baş etmenin başka bir çaresi yok gibi görünüyor.

1. Bazı yolcular uçağa binip yerlerine oturunca maskelerini çıkarıyorlar.

2. Yolcuların bir kısmı kalkıştan hemen sonra maskelerini burun altına ve çeneye doğru çekiyorlar.

3. Uçakta bir şey yenirken yandaki yolcunun yemesinin beklemeden diğer yolcunun maskesini indirmesi yaygınlaşıyor.

737 MAX'DE YENİ SORUN: İKNA

İki ölümcül kazaya yol açan Boeing’in sorunlu uçağı 737MAX test uçuşlarında ciddi bir yol kat etti. Uçağın test uçuşunu onay vermekle yükümlü ve de sorumlu Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi Başkanı Pilot Steve Dickson uçurdu. Federal Havacılık İdaresi Yöneticisi Steve Dickson maskesini taktı ve Seattle’ın Boeing Sahası’ndaki piste, artık kötü şöhretli bir Boeing 737 MAX pilotunu test etmek için gitti. FAA başkanı, bir test sonrası basın toplantısında gazetecilere verdiği demeçte, iki saatlik uçuş sırasında uçak hakkında, “Olumluydu, gördüklerimi beğendim” diye konuştu. Yine de Dickson ve FAA uçağı yeniden sertifikalandırmaya hazır değil. Bunu yapmak için aceleci davranmayacaklar.

İNCELEMELER SÜRECEK

FAA uçağın yolculu uçuşa onay vermesine kadar bir süre daha geçeceği ve bazı testlerden tam olarak emin olunmasını şart koştu. Lion Air 610 uçuşunda ve Ethiopian Airlines 302 numaralı uçuşta 346 canın trajik kaybında rol oynayan bilinen tüm güvenlik sorunlarının çözüldüğüne emin olununcaya kadar incelemeler sürecek.Araştırmalar, kazaların uçağın Manevra Karakteristiklerini Artırma Sistemi (MCAS) yazılımının tasarımındaki kusurlardan kaynaklandığını ortaya çıkardı. Bu yazılım, pilotun daha güvenli, daha yumuşak bir uçuş sağlamasına yardımcı olmaya çalışacaktı. Ancak her iki kazada da arızalı bir sensör, yazılımın yanlışlıkla uçağın durduğuna inanmasına neden oldu. Daha sonra uçağın burnunu çok aşağı itti ve sonuçta bir kazaya yol açtı.

2021 MAX’İ UÇURACAK

Boeing’in Eirbus NEO modelleri ile baş edebilmek için biraz da aceleci davrandığı yeni teknoloji sorunlarının 2021 yılı başlarında tam olarak çözüleceği düşünülüyor. Daha önce yeterince inceleme yapmadan ve pilot eğitimlerini izlemeden uçağa sertifikasyon veren FAA ölümcül sorumluluk altında ezildi. Ciddi güven kaybına uğrayan koruluş şimdi çok daha titiz davranıyor. Boeing aslında sorunları çözmüş durumda. Şimdi asıl sorun bu uçaklara yolcunun binmesine nasıl ikna edileceği. Şirket bunun için çok geniş çaplı bir çalışma yapıyor.

THY'DE 24 ADET MAX VAR

Uçağın adının değiştirilmesinden ikna kampanyalarına kadar dünyaca ünlü şirketlerle çalışmalara başlandı. Yerde yatan yüzlerce 737 MAX uçağının bir kısmı havayollarının elinde, bir kısmı ise Boeing fabrikalarının apronlarında duruyor. THY’nin de 12’si İstanbul diğer 12 adedi Seattle’da bulunan 24 MAX uçağı var. Çok iyi tanıtım filmleri çekileceği, hem yazılı basında hemde TV ekranlarında ve tabii sosyal medyada düzenlenecek kampanyalarda yolcu ikna sına başlanacak. Uçağın bütün test uçuşları ve pilot görüşleri yolcularla paylaşılacak. Ekonomik oluşu, yeni geliştirilen teknolojileri çok vurucu kampanyalarla anlatılacak. Boeing önünde zorlu bir sürecin daha olduğunu biliyor ve bunun için harcamalarını da kısmak niyetinde değil.