2022’de havacılık dünyası

Gelecek yıl Türkiye’de ve dünyada havacılıkta birçok gelişme yaşanacak. Havayolları ve havacılık şirketleri ile uçak imalatçıların gelirleri arttıkça yükselişin ivmesi de artacak. İyi niyetleri zorlamadan oluşan başlıklar şöyle:

* Havayollarında yolcu artacak. Pandemide uçmaya alışan yolcular tedbirleri aldıkça kendilerini güvende hissetmeyi öğrendiler. 2019 havayolu yolcu trafiği yakalanma noktasına gelecek. Eğer yeni bir koronavirüs varyantı ortaya çıkmazsa havayolu yolculuğu 2019’u bile geride bırakabilir.

* Havalimanlarının zararları çok azalacak. Birçok büyük havalimanı zararlarını birden kapatmasa da 2022’nin karlı bir yıl olacağını düşünüyorlar.

* Uçak imalatçıları imalatlarını arttıracak. Uçak teslimatları dar gövdede iki katına çıkacak. Büyük gövde teslimatlarında hatırı sayılır bir yükseliş gözlenecek.

* Uçaklar için parça üreten, avionikler yapan kuruluşlar içine düştükleri darboğazdan çıkacaklar ve yeni ürünler ile piyasada oluşacak rekabeti yakalayacaklar.

YOLCU SAYISI KATLANACAK

* Türk Hava Yolları ve Pegasus yolcu sayılarını katlayacaklar. Özellikle THY’nin yerde duran uçağı kalmayabilir. Sipariş verilen uçakların gelişleri çok hızlanmayacak. Ama filo yapılarında eski dar gövdeliler yerlerini yenilerine bırakacak. Filo yaş ortalaması da gençleşecek. Filosunun tamamını Boeing’den Airbus’a geçiren Pegasus Havayolları yeni NEO’ları ile büyük yenilemeyi hızlandıracak.

* Türkiye yeni yangın söndürme uçakları alacak. Tanker uçaklar için Genel Kurmay Başkanlığı büyük ihtimalle kararını verecek.

* MMU diye anılan Milli Muharip uçağı ciddi bir yol daha katedecek. Uçmayacak ama artık sona gitmek için neredeyse bütün engeller aşılacak. Bu arada F-35 vermeyen yerine F-16’nın yeni versiyonları için istekte bulunduğumuz Amerika’nın tavrını kestirmek kolay olmayacak.

UÇAN TAKSİ VE DOLMUŞLAR

* Baykar Grubu’nun insansız savaş uçağı gün yüzüne çıkacak. Görünen o ki bütün testleri iyi sonuç verecek. Savaş uçağı için şu zor dönemde 5’inci nesil bir savaş uçağına avuç dolusu para ödemek yerine farklı bir güce sahip olacağız. Elbette seri imalat zaman alacak.

* İnsansız hava araçları yeni silahlarla daha güçlü olacaklar. Hem Baykar ürünleri hem de 100 bin uçuş saatini aşarak büyük başarı sağlayan Anka oluşturacakları yeni, yeteneklerle ve güçlerle savunmamızda önemli yerlerini yükseltecekler.

* Uçan taksiler ya da dolmuşlar Amerika ve Ortadoğu ülkelerinde şehirlerin üzerinde görülmeye başlanacak. Dronlarla yapılan kent içi kargo taşıması yaygınlaşacak.

* Helikopterlerde elektrik kullanımı artacak. Yeni nesil lityum piller uzun süreli kullanımla çığır açacak.

* Havacılık güvenliğini arttıran keşfedilmiş ve kağıt üzerinde kalmış yeni nesil sistemler bir bir ortaya çıkacak. Otonom kullanım bu sistemlerle çok hızlı yaygınlaşacak.

YAKIT BEKLEYİŞİ

* Karbon salınımının azaltılması için havayolları üzerlerine düşen görevi daha fazla üslenecekler. Belki karbon salınımını iyice azaltan havayolu şirketleri bu sayede bir yıldız alarak rekabette bunu kullanacaklar.

* Dünya havacılık için yeni yakıt bekleyişini sürdürecek. Elektrik kullanımı yine sınırlı kalacak ve deneylerde öne çıkacak. Hidrojen gibi temiz bir yakıt için uçaklara konabilecek tehlikesiz ve küçük depoların imalatında önemli yol alınacak.

* Ve tabii süpersonik uçaklar büyük ihtimalle yeni yılın en heyecan verici imalatları olacak. Sanırım test aşamalarına 2022’de ciddi bir biçimde geçilecek. Hipersonik uçuşlar içinde önemli bir yol alınacak. İşin bayraktarlığını yine NASA sağlayacak.

* İş jeti pazarında ise geniş gövde, uzun menzilli uçaklara ilgi arttı. Ekonomik çalkantılara rağmen dünyada iş adamları 50-60 milyon dolar üstü fiyattaki uçakları alıyor. 2022 ilk çeyreğinde Fransız Dassault imalatı, ultra geniş gövdeli, çatı pencereli Falcon 6X müşterilere teslime başlayacak. Daha büyüğü Falcon 10 X ise 2025’de müşterilere teslim edilecek. Yeni bir uçak ama G650 gövdesinin uzatılması ile yapılan Gulfstream G700 sanırım yeni yılın sonunda ya da 2023 yılında müşterileri ile buluşacak. Bu arada iş jeti pazarında 2. el uçak sayısı da giderek azaldı.

* Uzaydan söz edersek, sistemin hakimi NASA, Elon Musk ile yaptığı işbirliğini arttıracak ve bilinmeyenlere doğru ciddi adımlar atacak.

SURVIVOR SİZİ BEKLİYOR

Acun Ilıcalı öyle bir şey yaptı ki, sanki Dominik Cumhuriyeti’nin olduğu ada şurada bir yerde. Ege sahillerinde ya da Kaş, Kalkan karşısında Akdeniz’de burnumuzun ucunda gibi. Getirip koca adayı oraya bağladı. Oysa Dominik Cumhuriyeti’nin bulunduğu ada bizden 9300 km’den daha fazla uzaklıkta. Karayip denizinde, her zamanki yerinde duruyor. Ama Acun alıp adayı evimize kadar bile getirdi. Uçakla 13 saatten daha fazla uzaklıkta. Dönerken gidiş uçuşuna göre, belki yarım saat ya da 1 saat daha kısa sürede İstanbul’a ulaşmak mümkün. Ciddi bir karşı rüzgar olmazsa uçağın hızı saatte 1000 km’yi de geçer. Kuş gibi uçup gelirsiniz. Uçuş THY’den kiralanan çift koridorlu, geniş gövdeli, uzun menzilli Airbus A330 uçağı ile yapılacak. Katılım fazla olursa uçak tipi belki de Boeing 777’ye çevrilebilir.

AÇILIŞ FESTİVALİ

THY Dominik tarifeli uçuşları için bir türlü karar veremedi. Pazar araştırmaları yeterli çıkmadı denildi. Neyse havacılıkta bir yere uçmadan pazarın bolluğunu anlayamazsınız. Hele haftanın her günü uçarsanız belki de uçak yetiştiremezsiniz. Neyse o işi uzmanlarına bırakayım. Durum böyle olunca Acun Ilıcalı da AF adını verdiği bir seyahat acentası kurdu. Başına Cem Yazıcı’yı Genel Müdür olarak atadı. En önemli tur olarak da Survivor turlarını öne çıkardı. İlk tur, ‘Açılış Festivali’ için 8 Ocak günü. Sabaha karşı 02.00 sularında İstanbul Havalimanı’na gidiliyor. Ve oradan şirketin Türk Hava Yolları’ndan kiraladığı uçak ile Dominik’e uçuluyor. Harç pulu da şirketten. Punta Cana Havalimanı’na indiğinizde aynı gün saat 11.00 oluyor. Sonrası tam bir şenlik. Deniz, kum, güneş, yeşilin daha ötesi, gün batışlarının sihiri falan bir yana bir de Survivor’da özel düzenlemede, turnuvada kendinizi deneme şansını da buluyorsunuz. Yarışmaları canlı izleyebiliyorsunuz. Tabii yayın yapılmadan izlediklerinizi paylaşmanız yasak. Çektiğiniz görüntüleri alıyorlar ama tur bitiminde size verecekler. Bekleyeceksiniz… Oyunun kuralı böyle. Kural yayıncılığın geleneksel kuralı.

2 BİN 990 DOLAR

Tura katılanlar için biri 4 ve iki de 5 yıldızlı otel var. 5 yıldızlı otelde iki kişilik odada kişi başı, herşey ama her şey dahil 2.990 dolar. 5 gün 6 gece. Buna mükemmel sabah kahvaltısı ve harika akşam yemekleri dahil. Öğlenleri zaten dışarılarda oluyorsunuz. Ama ülkenin değişik yerlerinde yenen yemeklerde tur fiyatı içinde yer alıyor. Fiyat 10 gün öncesine göre uygun. Eğer dolar düşmese bu tur 50-60 bin TL arasına geliyordu. Şimdi yarısı. Dünyanın taaa öteki ucuna gidiyorsunuz ve herşey dahil.

NELER YAPILIYOR?

1. gün yani gidişin ertesi gün kakao ağaçları arasında kendinizi buluyorsunuz. Alışveriş yapıp yerel ürünleri alabiliyorsunuz. İsterseniz opsiyonel olarak akşam Coco Bongo Night Show’a gidip çılgınlar gibi eğlenebilirsiniz. Gelelim 2. güne. Safari araçları ile parkurları geziyorsunuz. İlginç yerler geziliyor. Doğanın içinde harika turlar yapıyorsunuz. Boş anında rahatça Survivor parkurlarını görüyorsunuz. Yarışma heyecanına canlı katılıyorsunuz. İsterseniz akşam Cırque Du Soleil sirkine gidebilirsiniz. 3’üncü günde harika bir Katamaran turu var. Atlıyorsunuz ve Saona adasına gidiyorsunuz. Sonraki günlerde dopdolu. Kendinizi Survivor’da deneme şansınız da var. Özel turnuvada belki de ödül alırsınız. Belki Acun Ilıcalı’nın dikkatini çekerseniz bir sonraki dönem Survivor’da yerinizi bile alabilirsiniz. 6. gün Punta Cana Havalimanı’nda yine uzun menzilli uçağınız ile saat 13.00’de havalanıyorsunuz. Ertesi gün sabah 07.00’de İstanbul Havalimanı’nda oluyorsunuz. Bu turun benzerini geçen yıl da yaptılar ve organizasyon mükemmel işledi.

Neyse Acun Ilıcalı zaten anasından misafirperver ötesi bir misafirperver olarak doğduğu için en iyi şekilde sizi ağırlayacak. Onun huyunu iyi biliyorum. Bir defasında beni Miami’de şu sürat rekoru kıran teknesi ile bir sahilde yemeğe götürdü. Masada yiyeceğim--yemeyeceğim her şey vardı. Bu gösteri sanatlarından bir örnek değildi. Misafirperverliğin yürekten dört boyutlu sunumuydu. Yani elleri hep üzerinizde olacak. Talihsizlik ihtimali neredeyse sıfır. Bir eliniz yağda, diğeri balda olacak.

Acun Ilıcalı, belki izin alarak sizi televizyonda da gösterir. Onu bilemem.