Ahmet Ümit Ekonomisi: Romancı Deyip Geçmeyin!

Yeni ekonomi denince hemen akla teknoloji geliyor. Bu yanlışı düzeltmek için daha evvel fındık, turizm, Harry Potter üzerinden anlattığım hikayeyi nihayet başarılı bir yerli marka üzerinden, Ahmet Ümit üzerinden anlatacağım. Derdim; Türkiye’de yazar, sanatçı denince akla yeni ekonominin gelmesine vesile olmak. Bu ekonomide sanatçılarımızın düş gücü, tasarım becerisi olmadan rekabet edemeyiz çünkü.

Eski zaman anlatıcısı
Önce bir not: Bu yazıyı edebiyatçı Ahmet Ümit’i anlatmak için yazmıyorum. Okurları onu Başkomser Nevzat karakteriyle ve bir labirent gibi örülmüş romanlarıyla biliyor zaten. Ama yine de bir kişisel not yazmadan geçemem. Ben Ahmet Ümit’i kitaplarından önce söyleşilerinden tanıdım. Bir fırsat yaratın ve bir söyleşisini dinleyin: Hikayelerine kaybolduğumuz o eski zaman anlatıcılarından...

Çeyrek Milyon Baskı!
Türkiye’de evlerin yarısında 25 kitap yok! Nüfusun yarısı hiç kitap okumamış. İşte böyle bir pazarda Ahmet Ümit’in son kitabı Elveda Güzel Vatanım çeyrek milyonluk ilk baskıyla piyasaya çıkıyor! Bu rakam Türkiye’de sadece kitapçılarda satılan bir kitap için bir ilk! Buraya nasıl geldi Ahmet Ümit?

Eşe Dosta Satılan Kitaplardan, Yüz Binlerce Baskıya!
Ahmet Ümit’in ilk kitabı Sokağın Zulası 1989’da 2000 adet basılmış. Daha çok eş dost, arkadaş almış ve tükenmesi yılları bulmuş. İkinci kitabı Çıplak Ayaklıydı Gece 1992’de 2000 adet basılmış ve üç yılda ancak bitmiş. 2000 yılına kadar Masal Masal İçinde, Bir Ses Böler Geceyi, Sis ve Gece, Kar Kokusu, Agatha’nın Anahtarı adlı kitapları yayınlandı. Sis ve Gece dışında hiçbiri ikinci baskıyı yapamamış.

Patasana: The Killer App!
Her “mucizenin” arkasında pek çok girişimin ardından yılmayış vardır. Bir de teknoloji firmalarında çok duyduğumuz bir killer app: Yani o son damla... Ahmet Ümit 2000 yılında yayınlanan Patasana kitabı, yazdıklarının okurla buluşması açısından bir sıçrama noktası olmuş. Bir yılda 8 baskı yapan kitap, 16.000 satmış. Patasana’nın ardından çıkan Kavim- ki benim en sevdiğim romanlarından biridir- 30.000 adetlik bir tiraja ulaşmış ama 100 bin bariyerini 2008 yılında çıkan Bab-ı Esrar aşmış. 2010 yılında yayınlanan İstanbul Hatırası, 2012 yılında yayınlanan Sultanı Öldürmek, 2013 yılında yayınlanan Beyoğlu’nun En Güzel Abisi adlı üç romanı 200.000’leri aşarak, 300.000’lik satış tirajlarına ulaşmış.

Bu Sene Evlere 700 bin Ahmet Ümit Kitabı Girecek!
Ama belki de asıl şaşırtıcı rakam şu: Ahmet Ümit romanları bu sene Elveda Güzel Vatanım ile birlikte 700 bin rakamını yakalayacak. Nüfusunun yarısı hiç kitap okumamış olan bir ülkeden söz ediyoruz. Elveda Güzel Vatanım’dan önce çıkan 23 kitabın hepsi yeni baskılar yapıyor artık. Yani kitapları sadece bestseller değil longseller bir nitelik kazanmış artık. Marka değeri böyle bir şey. Örneğin, 2000 adet satan Masal Masal İçinde her yıl 20.000 adetin üzerinde satmakta.

İhracat Şampiyonu!
Ahmet Ümit’in bugüne kadar 23 dilde 47 kitabı yurtdışında basıldı. Yunanistan’da eserleri çok satanlar listesinden inmiyor. Bu yıl eserleri yurtdışında yayınlanan yazar olarak, ilginç bir ödülün de sahibi oldu: Türkiye Yazılı Eser İhracatı Birincisi. Kitabın bir ihracat ürünü olarak görülmesi başlı başına yeni bir ekonomik vaka. İngilizce pazarında henüz hakettiği yere gelmeyen Ahmet Ümit romanlarının yurt dışı macerası daha yeni başlıyor, diyebiliriz.

Ahmet Ümit Turizmi!
Ahmet Ümit romanlarını okuyanlar bilir. Şehirler de mekânlar da gerçek. Beyoğlu’daki meyhaneleri, Konya’nın girdaplarını ya da Ortaköy’deki gece kulüplerini arayan okurlar çok. Zaten iki değişik tur organize olmuş şimdiden. Kitapları yurt dışında yaygınlaştıkça tıpkı Dublin’i Joyce, Prag’ı Kafka için gezenler gibi İstanbul’u Ahmet Ümit için gezmek isteyenler de artacak. Son romanı Elveda Güzel Vatanım yayınlanırken, Fransa’dan Almanya’ya, Yunanistan’dan Çin’e kadar 20’nin üzerinde yayıncı ve çevirmenin Türkiye’ye gelmesi boşuna değil.

Romancı Deyip Geçmeyin!
Bir kitabın üretilmesi için yayınevinden çalışanlarına, matbaadan satış noktalarına geniş bir ekonomik üretimden söz ediyoruz. Ama bunun ötesinde film, turizm ve tabii ki ihracat bakımından da romancılık katma değeri yüksek bir uğraş. Bakın Harry Potter 2014 başında yapılan bir hesaba göre toplam 25 milyar dolar değer yaratmış bir kitap. Bu bizim 10 yıllık fındık ihracatımıza eş bir değer. Bu 5 tane THY demek! Romancı deyip geçmeyin!