Fıstık gibi dolandırıcılık
Son yıllardaki fiyat artışıyla en pahalı tarım ürünü haline gelen çam fıstığına şekil olarak çok benzeyen küçük yer fıstıkları ya da işlemden geçirilerek benzetilen yer fıstıkları, dolmalık çam fıstığı adı altında piyasaya sürülüyor.
GEÇMİŞ yıllarda da haberleştirilen konu son olarak okurum Mustafa Bilgehan’ın dikkatini çekmiş. Satın aldığı fıstığı kattıkları hamsili pilavın lezzetinde bir farklılık oluşmuş. Bunun üzerine Bilgehan, satın aldıkları fıstığı incelemiş. Bilgehan gönderdiği e-postada “Fişe tekrar bakınca fiyatının çok ucuz olduğunu gördüm. Ertesi gün satın aldığımız bakkala gidip dikkatli baktığımda etikette “dolmalık yerfıstığı” yazdığını fark ettim. Ama fıstıklar tamamen çam fıstığı görünümünde... Üretici aslında etikete yazmış ama yine de yerfıstığının çam fıstığı görünümüne nasıl dönüştürüldüğünü merak ettim. Ancak bilmeyenin bunu anlaması imkansız. Dolmalık çam fıstığın kilosu 600-640 TL’ye satılıyor. Yerfıstığının kilosu ise 40 TL. Arada fiyat uçurumu var.
ALDATMAYA YÖNELİK
Her ne kadar bazı üzeriticiler paket ürünlerin üzerine sattıkları fıstığın yerfıstığını yazsa da tüketicinin satın aldığı ürünü ayırt etmesi çok zor. Piyasada satılan paketleri inceledim. Bazısında ‘dolmalık çam fıstığı’ yazıyor. Bunların fiyatları diğerlerine göre çok pahalı. Bazı paketlerin üzerinde ‘dolmalık yerfıstığı’ yazıyor. Bu ürünlerin fiyatları ise yerfıstığına göre pahalı ancak çam fıstığına göre ucuz. Siz yan yana duran iki paketin üzerinde de dolmalık ifadesi görünce eliniz ister istemez ucuz olana gidiyor. Bir de üzerinde sadece ‘dolmalık fıstık’ yazan ürünler var ki bunların tamamen tüketiciyi aldatmaya yönelik olduğuna şüphe yok. Bu arada bazı çam fıstığı ürünlerinin de yerfıstığı ile karıştırıldığı öne sürülüyor.
DİKKAT EDİN
Peki ama dolmalarda kullanılan gerçek çam fıstığı ile ona benzetilen yerfıstığını nasıl ayırt edebiliriz... Daha sert olan yerfıstığı dik olarak iki parçaya ayrılabiliyor. Dolmalık çam fıstığını dik olarak ikiye ayıramıyorsunuz.
Özetle... Sahtekârlar dolmalarınıza da dadandı. Aldığınız fıstığa dikkat edin!
KAÇAK İÇKİ SAĞLIĞI DA BÜTÇEYİ DE VURUYOR
ÖNCEKİ gün bir grup gazeteci, Mey İçki CEO’su Levent Kömür ile sohbet etme fırsatı bulduk. Sohbetin ana konusu her zamanki gibi kaçak içki oluşturdu. Devletin, çiftçinin, şirketlerin gelir kaybına, tüketicinin sağlına mal olan rakamlar giderek korkutucu boyuta geliyor. Levent Kömür’ün verdiği bilgilere göre geçen yıl Türkiye’de 40 milyon litre rakı satılmış. 27 milyonu yasal 13 milyon litresi kaçak. Kaçak satıştan çiftçinin 250 milyon TL’lik gelirden olduğu tahmin ediliyor. Devletin yasal olmayan bu üretim ve satıştan uğradığı vergi gelir kaybı ise yaklaşık 4 milyar TL. Bütçe rakamları göz önüne alınırsa çok yüksek bir rakam diyebiliriz.
Sözün kısası... Kaçak içki konusunda daha sıkı bir strateji oluşturulması şart görünüyor.
