Kinoa mı? Tarhana mı ?

Gastronominin milli olması, diğer bir değişle ‘Milli Gastronomi’ politikamızın olması da önemlidir. Milli Gastronomi politikalarını kim oluşturmalı? İçeriği nasıl olmalıdır?
Çocuklarımız Türk mutfağını tanıyor mu? Türk mutfağının lezzetlerini yeni neslin ihtiyaç ve damak tadına göre hazırlıyor muyuz? Türk mutfağını hem ülkemizde hem dünyada tanıtan markalara destek oluyor muyuz? Bu soruların cevaplarını bulmalıyız ki Türk mutfağı büyürken sağlıklı ürünler nesilden nesile aktarılsın.

***

Her ülkenin bayrağı gibi kendi markaları var. Bu markalar ülkelerinin dışında şube açtıklarında, bir yandan ülkelerinin yemek kültürlerini o ülkeye ihraç ederken, diğer yandan ulusal bayraklarını o ülkenin bağrına da dikmiş oluyor.
Norveç somonu, Belçika çikolatası, Alman birası, İngiliz’in 5 çayı, Avusturya’nın kahvesi, Yunan mezeleri, Japonların suşisi, Meksika’nın takosu kendi bayraklarından daha çok bilinir.

***

Hamburger, Coco Cola, Pepsi Mc Donalds, Burger King denildiğinde aklımıza Amerika ve Amerikan kültürü geliyor. Bakmayın siz bu uluslararası fastfood markaların daha fazla pazar kapmak için yerel alışkanlıklara gözünü kapamayıp dürüm köfte, dürüm döner filan yaptığına, amaçları daha fazla satış ve kârdır.
Peki yerel markaların, yerel damak tatların uluslararası sermaye ile yarışması mümkün müdür?
Mütevazi bütçeli 50 yıllık, 150 yıllık köftecinin, dönercinin dünyanın en büyük zincirleriyle rekabet etmesi gerçekten çok zordur. Devlet olarak bu konuda pozitif bir ayrımcılık yapmalıyız.

***

Dünyada pizza denildiğinde akla İtalya gelir. Dünyanın en büyük pizza markaları, Dominos Pizza, Pizza Hut, Little Ceasers İtalya’da aktif değildir, bazılarının şubesi dahi yoktur. İtalyan kanunları açmalarını bir şekilde zorlaştırmaktadır.
Aynı şekilde espresso kahveleri ile her sokak başında İtalyan kahve kültürünü yaşatmak için küçük dükkanlara izin veren İtalya’da Starbucks şubesi semboliktir, bir adettir. Koca İtalya’da sadece 1 adet. Türk kahvesinin korunmaya ihtiyacının olmadığını düşündüğümüzden sanırım, Starbuck sayıları ile 500’lere dayanan en büyük zincirlerinden birini ülkemizde kurabiliyor.

***

Yine İtalya örneğini vereceğim. Gelato İtalyanların meşhur dondurmasıdır. İtalya’da Algida pazarda vardır ama turistik alanlarda pek göremezsiniz. Ne Piazza Navona Meydanı’nda ne de Roma’da Collesium’un etrafında görebilirsiniz. Ancak market raflarında vardır Algida.
Maraş dondurmamız içerdiği keçi sütü ve mükemmel tadı ile dünyanın lezzetli ve gerçek dondurmasıdır, buzlu süttozu hiç değildir. Maraş dondurmasını Maraş biliyor, ülkenin büyük bölümünde market raflarında yoktur (Yöresel Maraş’ta üretilen markalarıyla yoktur). Bir dönem Bursa’ nın 700 yıllık Koza Hanı Algida şemsiyeleriyle doluydu, gördüğümde utanıyordum. Algida’nın dondurmadaki pazar payı yüzde 79. Maraş dondurması nasıl rekabet edecek de yarışacak milyar dolar bütçeli bu uluslararası şirketlerle?
Özbekistan Hükümeti, Özbek pilavını tanıtmak için çok uğraş veriyor. Türkiye’ye ve dünyaya Özbek pilavını tanıtmak için en ünlü caddelerde restoran açmaya hazırlanıyor. Peru Hükümeti Kinoa’yı tüm dünyaya tanıtarak ciddi bir başarı sağladı.
Tarhana mı? Hazır çorba mı? Yerli somon mu? İthal somon mu? Köfte mi hamburger mi? Wrap mı? Dürüm mü? Gözleme mi? Krep mi?
Omlet mi? Menemen mi? Baklava mı? Tiramusu mu? Ayran mı? Milkshake mi?

***

Nilüfer Belediyesi Müzik Festivali bunun için inanılmaz güzel bir fırsattır. 100 bine yakın genç festivale geldi. Anadolu lezzetleri sunulacak, doğal içecekler colanın yanında alternatif olacaktı. Çiğ köfteden, gözlemeye, tarhana çorbasına kadar Anadolu lezzetlerini sunma imkanı olabilirdi. Bilemiyorum, görme fırsatım olmadı, umarım belediye yetkilileri bu hassasiyeti burada da göstermiştir.
Türkiye nüfusunun 30 milyonu diğer bir deyişle yüzde 36,5’i, Z kuşağından ibarettir. Bu kuşağın yaş aralığı 23 yaş ve altıdır. Bu kuşak ne Trabzon helvasını biliyor, ne gül reçelini, ne tahin pekmezle büyüdü ne de nar ekişini biliyor. Pizza, hamburger, ton balıklı, kinoalu salata, steak burger, starbucks menüsüyle büyüdü, tost yedi test çözdü. Anadolu lezzetlerinin güzelliklerinden, lezzetlerinden mahrum bırakmayalım. Anadolu lezzetlerini sevelim, sevdirelim.