Gemlik atından Gemlik zeytinine

Pek çok kişinin kafasında şu soru belirdi: ‘Coğrafi İşaret’ ne demek? Bursa bu ‘Coğrafi İşaretli Ürün Pazarının’ neresindeydi?
Coğrafi İşaret, tüketiciler için ürünün kaynağını, karakteristik özelliklerini ve ürünün söz konusu karakteristik özellikleri ile coğrafi alan arasındaki bağlantıyı gösteren ve garanti eden bir kalite işaretidir. Coğrafi işaret tescili ile kalitesi, gelenekselliği, yöreden elde edilen hammaddesi ile yerel niteliklere bağlı olarak belli bir üne kavuşmuş ürünlerin korunması sağlanır.
Coğrafi işaret bir üreticiyi değil, tescil bölgesindeki şartlara uygun üretim yapan tüm üreticilerin haklarını korumaktadır. Örneğin Bursa Siyah İnciri ibaresi Malatya Kayısısı ibaresi, baklava için Antep Baklavası ibaresi belirli bir kalitenin işareti olarak ortaya çıkıyor Tüketiciler söz konusu yöre adıyla satılan ürünleri, üründe yörenin özelliklerini taşıdığından, güven duyarak ilgili ürünü tercih etmekte.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı kuruluşu TÜRKPATENT verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye’nin farklı illerinde coğrafi işaret tescili almak için yapılan başvurulara her gün yenileri ekleniyor. 
Bu alanda başvuruları illerden valilikler, belediyeler, sanayi ve ticaret odaları, ziraat odaları ve dernekler gerçekleştiriyor. 
TÜRKPATENT’in kurulduğu 24 Haziran 1994’ten bu yılın temmuz ayı sonuna kadar 435 ürünün ‘coğrafi işaret’ olduğu yönünde kurumdan onay alındı. 420 ürünün tescili için değerlendirmeler devam ediyor. 

BİRİNCİ ŞANLIURFA

Şanlıurfa coğrafi işaret yarışında 27 ürünle ilk sırada yer alıyor. İlin çiğ köftesi, sadeyağı, ciğer kebabı, şıllık tatlısı, tırnaklı ekmeğinin de aralarında bulunduğu ürünleri coğrafi işaret tescili aldı.
Baklavası, fıstığı, muskası, kutna kumaşı gibi 24 ürünü tescillenen Gaziantep, listede ikinci sırada bulunuyor.
İzmir, Ege inciri, Bergama halısı, boyozu ve kumrusunun da aralarında bulunduğu 17 ürünle 3’üncü olurken, Kırkağaç kavunu, mesir macunu, Gördes el halısının olduğu 13 ürünü tescillenen Manisa 4’üncü sırada yer alıyor.
Hartlap bıçağı, yemenisi, dondurmasıyla Kahramanmaraş ve Beypazarı kurusu, Çubuk turşusu, Kızılcahamam bazlaması gibi ürünleriyle Ankara, 12’şer ürünle bu illeri takip ediyor. 

KARADENİZ VE GÜNEYDOĞU ANADOLU ÖNDE

Coğrafi işaret tescilinde bölgelere bakıldığında ise Karadeniz Bölgesi 84 ürünüyle ilk sırayı aldı. Bu bölgeyi 72 coğrafi işaretli ürünüyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi, 67 ürünle Ege Bölgesi izledi. Diğer bölgelerden de çok sayıda ürün coğrafi işaret tescili aldı. 

BURSA NE DURUMDA ?

Pek çok coğrafi işaretli ürün potansiyeline sahip Bursa’mızda ilk coğrafi işaret tescilini Askeri Veterinerlik Okulu’nun başvurusu ile 2002 yılında GEMLİK ATI’na almışız. Yanlış duymadınız Gemlik Atı. Gemlik Atı’nın bu denli önemli olduğunu öğrenmiş olduk.
Sonrasında 2005 yılında ‘Gemlik Zeytini’ne coğrafi işaret tescilini,
2006 yılında da ‘İnegöl Köfte’ için coğrafi işaret tescilini almışız.
2010 yılında ‘İznik Çinisi’ne,
2017 yılında ‘Karacabey Soğanı’ ve ‘Orhangazi Gedelek Turşusu’na ,
2018 yılında ‘Bursa Siyah İnciri’ ve ‘Bursa Bıçağı’nın tescilini,
2019 yılında ise ‘Bursa İpeği’nin ve ‘Bursa Şeftalisi’nin tescilini almışız.
Bursa’mızın hepi topu 10 tane tescili olan coğrafi işaretli ürünü var.
Tescili için başvuruları yapılan 6 adet coğrafi işaretli ürünümüz var: Bursa Kestane Şekeri, Hasanağa Enginarı, Mustafa Kemalpaşa Peynir Tatlısı, Gürsu Deveci Armudu, İnegöl Pırasası, İnegöl Ayçiçeği,
Ayrıca Bursa Havlusu, Bursa Kebabı, Bursa Cantık Pidesi, Kayhan Pideli Köftesi, Kirazı, Ahududusu, Böğürtleni, Yenişehir Biberi, Karacabey Kırmızı Biberi, Bursa Tahinli Pidesi’ne coğrafi işaret başvurusu için neyi bekliyoruz bilmiyorum.

AVRUPA BİRLİĞİ’NDE COĞRAFİ İŞARET

Sınai mülkiyet hakları koruması dünyanın her yerinde tescil gerçekleştirilen ülkede geçerlidir. Bu bağlamda, sınai mülkiyet hakları kapsamında olan coğrafi işaretlerin ülkemizde gerçekleştirilen tescilleri de yalnızca Türkiye sınırları içinde geçerli olmaktadır. Farklı ülkelerde koruma elde etmek için ya o ülkelerin mevzuatı çerçevesinde tescil başvurusunda bulunmak ya da uluslararası koruma sağlayan sistemler kapsamında başvuru yapmak gerekmektedir. 

AB NEZDİNDE BAŞVURU VE TESCİLLERİMİZ

Hali hazırda AB nezdinde 3 coğrafi işaretimiz tescilli olup 14 başvurunun işlemleri devam etmektedir. 
AB’de tescilli coğrafi işaretlerimiz: Antep Baklavası, Aydın İnciri, Malatya Kayısısı
AB’de başvuru işlemleri devam eden coğrafi işaretlerimiz:
Milas Zeytinyağı, Afyon Sucuğu, Afyon Pastırması, İnegöl Köfte, Aydın Kestanesi, Edremit Yeşil Çizik Zeytini, Bayramiç Beyazı, Kayseri Pastırması, Kayseri Sucuğu, Kayseri Mantısı, Antep Fıstığı, Antep Lahmacunu, Taşköprü Sarımsağı, Giresun Tombul Fındığı yer almaktadır.
Bursa’mız Coğrafi İşaretli Ürünler bakımından çok zengin bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyeli hayata geçirmek, değerlendirmek, şehrimize, üreticilerimize ve tüm tüketicilere önemli kazanç sağlayacaktır.