Yargıya etik kod geliyor

DİYARBAKIR Çermik’te, halı sahada maç saati tartışması yüzünden savcının öfkelenip 14 öğretmeni gözaltına aldırdığı iddiası geçen hafta Türkiye’yi ayağa kaldırdı. Tepki çeken iddia üzerine Adalet Bakanı Abdulhamit Gül devreye girdi. Twitter hesabından başkanı olduğu Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) kendi imzasıyla “hukukun üstünlüğü, mesleki ve etik kurallar çerçevesinde” inceleme başlattığını ve olayın sonuna kadar takipçisi olacağını duyurdu.

HSK müfettişleri şimdi o savcının hem yetkisini aşıp aşmadığını hem de davranışının meslek etiğine uygun olup olmadığını inceleyecek. Savcı hakkındaki bu inceleme yargı etiğini bir kez daha gündeme getirdi.

TÜRK YARGISI ETİK KODU YOK

Ulusal mevzuatımızda henüz kabul edilmiş bir yargı etiği kodu yok. Ancak, BM Bangalor Yargı Etiği ilkeleri ve Budapeşte İlkeleri HSK kararları ile 13 yıl önce benimsendi.

Bakanlar Kurulu’nca da kabul edilen Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin de en önemli hedefleri arasında yargıya etik kod belirlenmesi yer alıyor. Bu çalışmada ise son aşamaya gelindi. HSK önümüzdeki cuma günü geniş katılımlı bir toplantı yapacak ve etik ilkeler bir kez daha değerlendirilecek. Bakanlık kaynakları Türk Yargı Etiği Bildigesi’nin yakında açıklanacağını bildirdiler.

HSK, 2017-2021 Stratejik Planı çerçevesinde üç yıl önce bir adım daha attı ve “Yargı Etiği Bürosu” kuruldu.

ETİK KODLAR TÜRKÇEYE ÇEVRİLDİ

Büro, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi ile birlikte finanse edilen “Türkiye’de Yargı Etiğinin Güçlendirilmesi Projesi”nin koordinesini yürüttü ve önemli bir başarı sağladı. Diğer ülkelerin etik kodları bir araya getirilerek bir veritabanı oluşturuldu. Yabancı etik kodlar da Türkçeye çevrilerek, hâkim ve savcıların hizmetine sunuldu.

YARGITAY ETİK KURULU FAALİYETTE

HSK’daki çalışmalar sürerken, 11 Şubat’ta ikinci kez seçilen ve yaş haddinden emekli olacağı 2020 Mart ayına kadar görevde kalacak olan Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit de 2017’de başlattıkları projede sona gelindiğini açıkladı. Yargıtay Etiği Danışma Kurulu’nun artık faaliyete geçtiğini vurgulayan Cirit, Yargıtay’ın etik faaliyetlerini bakın nasıl anlattı:

60 YILLIK FARKI KAPATMAK ÜZEREYİZ

- “Etik alanında dünya ile aramızdaki 60 yıllık farkı kapatmak üzereyiz. Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri, Yargıtay Cumhuriyet Savcıları Etik İlkeleri, Yargıtay Personeli Etik Davranış İlkeleri olmak üzere her kademedeki Yargıtay çalışanları için etik ilkeler oluşturduk.

- Şu ana kadar Yargıtay daire başkanlarımızın tamamı, üyelerimizin 4’te 3’ü etik eğitimi aldılar. Haziran’a kadar üyelerin tümünün etik eğitimini tamamlamış olacağız. Haziran’a kadar hâkim-savcılarımızın da yarısı etik eğitimi alacak. Yıl sonuna kadar personelin yarısına da etik eğitimi verilecek.

ETİK İLKELERİMİZ DERS OLDU

- Girişimlerimiz sonucu Yükseköğretim Kurulu Yürütme Kurulu’nun kararı ile yargı etiği dersi tüm Türkiye’de yaygınlaştı. Yargıtay Etik İlkeleri 40’a yakın hukuk fakültesinde temel kaynak kitaplar arasında yer alıyor.

- Yargıtay Etik Kolaylaştırıcı sicilimize eğitmen olarak kayıtlı 80 hukuk fakültesi öğrencimiz var. Bu yıl Ankara Hukuk ve TOBB-ETÜ Hukuk’ta Mart’ta 500’e yakın öğrenciye eğitim verip 50 etik kolaylaştırıcı öğrencisi daha yetiştireceğiz. Sonuç olarak birkaç yıl içerisinde ülkemizde ortak bir yargı etiği bilinci ve kültürü geliştirmiş olacağız.”

ETİK DEĞİLSE GÖLGE DÜŞÜRÜYOR

Bir not düşmek gerekirse, bir yargı mensubunun davranışı yasalara uygun olsa bile etik değilse, toplumdaki dürüst hâkim-savcı görüntüsüne gölge düşürüyor.”