Sahte sigortalılar dikkat... Bunları yaparsanız aylığınız kesilir emekliliğiniz iptal edilir

Son günlerde okuyuculardan SGK’nın emekli ve dul maaşlarını kestiği ve yasal işlem başlattığı yönünde çokça soru alıyorum. Soruların kaynağı, geçtiğimiz günlerde, SGK’nın hileli boşanmaları takibe aldığı ve bu yola başvuranlar hakkında yasal işlem başlattığına yönelik çıkan haberler. Kimi okuyucular, SGK’nın bu durumları nasıl tespit ettiğini, kimileri uygulamanın yasal dayanağını merak ediyor. Kimileri de, SGK’nın hangi durumlarda emekli maaşını kestiğini soruyor.

Aslında tüm bunlar, SGK’nın, özellikle son yıllarda sahte sigortalılığa karşı yürüttüğü mücadelenin bir parçası. Ne demek sahte sigortalılık? Sadece, babadan dul maaşı için anlaşmalı boşanmalar yok. Tek tek sayayım. Bir tanıdığının yanında çalışmadığı halde kendini sigortalı göstermek, hamilelik döneminde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek ve doğum öncesi ile sonrasında iş göremezlik ödeneğinden faydalanmak için bir yerde kendini çalışıyor göstermek sahte sigortalılıktan sayılıyor.

Benzer şekilde sağlık hizmetinden yararlanmak için sigortalı gözükmek, Bağ-Kurlu olup da daha yüksek emekli maaşı alabilmek için kendini başka şirkette SSK’lı göstermek, ölen babadan maaş alabilmek için boşanıp birlikte yaşamaya devam etmek, protez giderlerini SGK’dan alabilmek için kendini sigortalı göstermek de sigortada sahtecilik anlamına geliyor. Bir de bu sahteciliği organize etmek için kurulan paravan şirketler var.

YILDA 100 BİN SAHTE SİGORTALI TESPİT EDİLİYOR

Mesela geçen sene 2 bin 114 sahte işyeri, 94 bin sahte sigortalı, babadan emekli maaşı için boşandığı eşiyle birlikte yaşayan 3 bin kişi; SGK tarafından tespit edilmiş. Bunlar sadece 2024 yılına ait olanlar. Son beş sene içinde 600 binin üzerinde sahte sigortalı tespit edilmiş. Ortalama her yıl 80-100 bin arasında sahte sigortalı ve 2 bine yakın sahte işyeri tespit ediliyor. Bunlar tespit edilenler; bunu üzerine tespit edilemeyenleri ekleyin, sigortada sahteciliğin ne boyutlarda olduğu ortaya çıkar. Öyle ki, sosyal güvenlikte bu tür suiistimalleri önlemek amacıyla geçtiğimiz senelerde Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri Takip Platformu bile kuruldu.

EŞ, DOST, AKRABA İHBAR EDİYOR

Hazır yeri gelmişken okuyucuların bu konuda merak ettiği birkaç soruya da açıklık getireyim. Babadan yetim maaşı almak için eşten boşanıp, beraber oturmaya devam edilirse; SGK, maaşı keser mi? Keser; çünkü kanun, ana-babadan yetim aylığı alan kızların eski kocalarıyla beraber yaşamaya devam etmesi halinde aylıklarının kesileceğini söylüyor. Eski kocayla değil de başka bir erkekle aynı evde yaşanırsa aylık kesilmiyor. SGK, bu durumları nasıl tespit ediyor? Okuyucular bu sorunun cevabını da merak ediyor. Açıkçası, bu iş ihbar ile yürüyor. Genelde de eş, dost, akraba ihbar ediyor.

HAPİS CEZASI DA VAR

Peki, SGK, sahte sigortalı tespiti yaptığında sonuçları neler oluyor? Sigortalılık ve prim günleri iptal ediliyor, ödenen primler iade edilmiyor. Emekli olunmuşsa, aylık kesiliyor, emeklilik iptal ediliyor, ödenen maaşlar faiziyle geri alınıyor. Sahte sigortalılık süresince hem kendi hem de yakınları adına ödenen tüm sağlık giderleri geri isteniyor. Sahte sigortalı için hapis cezası istemiyle suç duyurusunda bulunuluyor. Sigortalı kişiye ödenen iş göremezlik aylıkları, emzirme ödenekleri, protez giderleri faiziyle birlikte geri alınıyor. Kişiyi sahte sigortalı olarak gösteren işveren ciddi tutarlarda ceza ödüyor, sahte sigortalı emekli aylıklarını, sağlık giderlerini ödeyemezse işverenden talep ediliyor, sahtecilik yaptığı için hapis cezası ile yargılanıyor.