Bağ-Kur’lulara erken emeklilik hakkı ne zaman tanınacak?

Bayramda Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken’den esnafın prim gün sayısının düşürülmesi ile ilgili açıklama geldi. Palandöken, esnafa verilen prim günü müjdesinin hayata geçirilmesi gerektiğini, prim gününü dolduran esnafın emekli olabilmek için yaşı beklediğini, devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanabilmek için de sağlık primi ödediğini söyledi.

Uzunca bir süredir, okuyuculardan da ‘Prim gün sayımız ne zaman düşecek, hükümetin bu konuda çalışması ne durumda, neden bu konuya değinmiyorsun?’ şeklinde sorular alıyorum. Gelen soruları incelediğimde prim gün sayısının düşürülmesi konusunun yanlış anlaşıldığını da gördüm. Sanılıyor ki, tüm Bağ-Kur’luların prim gün sayısı düşecek. Konuya açıklık getireyim.

BAĞ-KUR’LU SSK’LI İLE EŞİTLENECEK

Bugün için Bağ-Kur’lu erkek çalışanlar 25 tam yıl çalışıp, 9 bin gün prim ödeyip, 60 yaşında emekli olabiliyorlar. Kadın Bağ-Kur’lular ise 20 yıl çalışıp, 7 bin 200 prim gün ile 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyorlar. SSK’lıların emeklilik şartlarında ise durum şöyle: 7 bin 200 prim gün ile erkekler 60, kadınlar 58 yaşında emekli olabiliyor. Buna göre de Bağ-Kur’lu çalışanlar, SSK’lılara göre bin 800 gün daha fazla prim ödeyip, daha geç emekli oluyorlar.

Bir süredir -2023 yılından bu yana- Bağ-Kur’luların prim gün sayısının SSK’lılarla eşit hale getirilmesi yani; 9 bin günden, 7 bin 200 güne düşürülmesi gündemde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu konuda çalışmalarını sürdürüyor, hatta çalışmalar tamamlandı bile diyebiliriz. Bağ-Kur’luların prim gün sayısının düşürülmesi için ise yasal düzenleme gerekiyor.

TÜM BAĞ-KUR’LULARI KAPSAMAYACAK

Yapılacak yeni düzenleme ile Bağ-Kur’luların prim gün sayısı 9 bin günden, 7 bin 200 güne düşecek. Yaş şartı ise değişmeyecek. Yani, 7 bin 200 prim gün sayısını tamamlayan Bağ-Kur’lular; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında emekli olacaklar. Düzenleme ile Bağ-Kur’luların emeklilik için gerekli prim gün sayısı ile SSK’lı çalışanların prim gün sayıları eşitlenecek. Böylece Bağ-Kur’lular, düzenleme sonrası bin 800 gün (5 yıl) daha az prim ödeyip emekliliğe hak kazanacaklar.

Gelelim, yapılacak bu düzenlemeden tüm Bağ-Kur’luların yararlanıp, yararlanamayacağı konusuna... Tüm Bağ-Kur’lular yeni düzenlemeden yararlanamayacak. Esnaf ve sanatkâr dediğimiz; berber, bakkal, çiftçi gibi küçük esnaf yararlanacak. Bu kesimin de sayısı 1 milyonu biraz geçiyor. Kimlerin bu düzenlemeden yararlanacağı konusu henüz net değil ama bilindiği kadarıyla 10-15 arası kişi çalıştıran küçük esnafın prim ödeme gün sayısının 7 bin 200’e çekilerek, erken emekli olma hakkı tanınacağı yönünde. Bağ-Kur statüsünde sayılan isteğe bağlı sigortalılar ise bu düzenlemeden yararlanamayacak.

ÇALIŞMALAR HIZLANDI

Yeri gelmişken belirteyim; düzenlemenin, 1999 sonrası sigortalı olanları kapsaması kuvvetle muhtemel. Çünkü 1999 öncesi sigortalı olanlar zaten şartları yerine getirdiklerinde EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olabiliyorlar.

TESK Başkanı Palandöken, yaklaşık iki yıldır gündemde olan bu konunun hayata geçirilmesi gerektiğini söylüyor. Peki, düzenleme çıkacak mı? Bu konuda en son açıklamayı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan yaptı ve prim gün sayısının 9 binden 7 bin 200’e düşürülmesi için çalışmaların hızlandığının altını çizdi. Ben düzenlemenin 2025 sonuna kadar tamamlanacağını, yeni yılın başında uygulamaya alınacağını düşünüyorum.