Mustafa Kutlay

<B>TÜRK Telekom, ADSL adı verilen hızlı internet bağlantısı teknolojisiyle Türkiye'deki 40 bin okulu internete bağlıyor. 650 bin öğretmene e-posta adresi sunacak Telekom, okulların internette pornografi gibi sakıncalı içeriğe sahip sitelere bağlanmasını önleyecek filtreleme hizmeti verecek.

MEVCUT bakır kablo altyapısı üzerinden internet bağlantı hızını 50 kata kadar artırabilen ADSL fiyatlarını indiren Türk Telekom, Milli Eğitim Bakanlığı ile Türkiye genelindeki 40 bin okula hızlı internet götürecek bir proje için düğmeye bastı. Türk Telekom Genel Müdürü Mehmet Ekinalan, proje kapsamında 650 bin öğretmene e-posta tahsis edileceğini ve okullara pornografi gibi zararlı sitelere girmesini engelleyecek içerik filtreleme hizmeti verileceğini söyledi.

2004 yılından itibaren başlayacak olan serbestleşme sürecinde data hizmetlerinin gittikçe artan bir oranda önem kazanacağına inandıklarını ve ADSL genişbant internet erişimi hizmeti başta olmak üzere bütün data hizmetlerini yaygın bir şekilde kullanımına sunmayı hedeflediklerini belirten Mehmet Ekinalan, şöyle devam etti:

‘‘Türk Telekom, ses hizmetlerinde özellikle katma değerli hizmetlerle bu servislerini geliştirirken, esas önemli gelişmenin Data hizmetlerinde olacağını ve telekom sektörünün data hizmetlerindeki gelişmelere paralelinde büyüyeceğini düşünmektedir. Bu doğrultuda öncelikle bu yılın ortalarında 60.000 portluk ADSL ihalesini tamamlanmıştır. Bu projemizin montaj çalışmaları tamamlanmış olup hemen akabinde 11 Aralık tarihinde 200.000 port tutarındaki ADSL ihalemizin tekliflerini aldık.’’

HEDEF 1 MİLYON ABONE

Hedeflerinin, promosyonlar ve değişik içerikli kampanyalar sayesinde şu anda kurulu bulunan 75.000 portluk kapasiteyi kısa vadede 300.000 port kapasiteye çıkarmak olduğunu söyleyen Mehmet Ekinalan, ‘‘Hedefimiz 2004 yılı sonu itibariyle da 2 milyon kapasiteye çıkarmak ve en az 1 milyon aboneye ulaşmaktır’’ dedi.

E-devlet projelerinde lokomotif rolü üstlenmenin en önemli amaçları arasında olduğunu söyleyen Ekinalan, şöyle konuştu:

‘‘Bu amaçla Ümitköy'de şirketimiz otomasyon merkezinde tüm kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kuruluşlara hizmet vermek üzere Internet Data Merkezi kurmaktayız. Bu merkez ile e-devlet uygulamalarında önemli bir aşama olan ‘‘hosting’’ dediğimiz barındırma hizmetlerini sunmayı planlamaktayız. Kullanıcılarımızın hizmetine sunduğumuz çözümler ile birlikte kamuya yönelik başlatılan hizmetler kapsamında MEB ile bütün okullara hızlı internet erişimi adı altında geniş kapsamlı bir proje başlatılmıştır. Bu proje dahilinde 40.000 okul 512 Kbps hızında internet erişimine kavuşacaktır. Ayrıca e-devlet uygulaması olarak da adlandırılabilecek bir hizmet olarak MEB'in bütün barındırma hizmetleri Ümitköy'de kurulacak olan Internet Data Merkezinde verilecektir. Yine bu proje kapsamında 650.000 öğretmene e-posta tahsis edilecek ve okullarımızın zararlı sitelere girmesini engelleyecek içerik filtreleme hizmeti de sağlanacaktır.’’

Telekom ADSL tarifesini indirdi

TÜRK Telekom, hızlı internet erişim hizmeti kapsamında Asimetrik Sayısal Abone Hattı (ADSL) üzerinden internet bağlantılarında indirim yaptı. Yeni tarife 30 Haziran 2004 tarihine kadar geçerli olacak. Uygulamadan 1 Ocak 2004 tarihine kadar paket programları almak için Türk Telekom bayilerine başvuran herkes yararlanabilecek. Yeni uygulama ile 128/32 kilobit/saniye bağlantı ücreti 60 milyon liradan 49 milyon liraya, 256/64 kilobit/saniye bağlantı ücreti 87 milyon liradan 69 milyon liraya, 512/128 kilobit/saniye bağlantı ücreti de 141 milyon liradan 109 milyon lira indirildi.

ADSL nedir?

ASİMETRİK Sayısal Abone Hattı (Asymmetric Digital Subscriber Line) sözcüklerinin baş harflerinden oluşan ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. ADSL, mevcut telefon hattını daha efektif kullanmak amacıyla sayısal kodlama tekniği ile bandın arttırılması vasıtasıyla kullanıcıya geniş bant imkanı sağlar. Dolayısıyla bu teknoloji data ve ses şebekelerini aynı anda kullanmamıza olanak sağlar. ADSL ile internete bağlanmak için özel bir modem kullanmanız gerekiyor. Halen pilasada ADSL modemlerin fiyatları 100-150 dolar civarında.

Yılbaşında internet kapasitesi 3 kat artıyor

TEMMUZ 2002'de 544 Mbps (Saniyede 544 megabit) olan yurt dışı internet çıkış kapasitesini yaklaşık 3.5 kat arttırılarak 1.709 Gbps seviyesine çıkarttıklarını hatırlatan Mehmet Ekinalan, şöyle devam etti: ‘‘Bu kapasite ocak 2004 tarihi itibarıyla yaklaşık 3 kat daha arttırılarak 4 Gbps düzeylerine yükseltilecektir. ADSL kullanımının yaygınlaşması ile paralel olarak kapasite arttırımıda planlanmış olup, yurt dışı internet çıkışımız Nisan 2004 den itibaren 1.4 terabit seviyelerine çıkarılacak bununla sistem hazır hale gelecektir.’’

CEP telefonları ve avuçiçi bilgisayarlar artık, beyin fonksiyonlarını geliştiren birer cihaz halini alıyor. İlk kez Las Vegas'daki Comdex Fuarı'nda tanıtılan EEGfree adlı özel cihaz ile uykusuzluk, öğrenme, stres ve motivasyon kaybı birkaç dakikada ortadan kaldırılabiliyor. LAS VEGAS

GÜNEY Koreli DreamFree adlı firma, dünyanın ilk cep telefonu ve avuçiçi bilgisayar ile çalışan beyin dalgası kontrol sistemini geliştirdi. EEGfree adlı cihaz, ilk kez Las Vegas'ta düzenlenen Comdex 2003 Fuarı'nda tanıtıldı. Cep telefonu ve avuçiçi bilgisayara bağlanan bir gözlük şeklindeki cihaz, gönderdiği ses dalgaları ile beynin fonksiyonlarını kontrol ediyor ve hızlı öğrenme, motivasyon, uykuya geçme ve stres kontrolü sağlıyor.

Yaklaşık 200 dolara satılan EEGfree'nin cep telefonları ve avuçiçi bilgisayarlarda kullanılan iki farklı modeli bulunuyor. Her iki model de ses ve görüntüyü birleştiren bir gözlük ve telefon veya avuçiçi bilgisayara yüklenen bir yazılımdan oluşuyor.

EEGfree gözlüğü, Neurotechnology konusunda çalışan hastaneler ve laboratuvarlarda kullanılan Electroencephalogram tekniğine sahip. Sistem beynin belli alanlarının görsel ve alfa, beta, gamma, theta ve delta adı verilen dijital dalgalar ile uyarılması üzerine kurulmuş.

Şirket ürünü ‘‘dijital beyin şarjı’’ sloganı ile satıyor. EEGfree'yi belli süreler kullanarak beynin çeşitli fonksiyonlarını geliştirmek mümkün. ABD'den FCC ve Güney Kore'den de İletişim ve Bilgi Bakanlığı Laboratuvarı onayı da almayı başaran cihazın fonksiyonları ve kullanım süreleri şöyle:

Öğrenme öncesi konsantrasyon (10 dakika).

Öğrenme kapasitesini artırma (60 dakika).

Dil öğrenmek için gerekli anlama konsantrasyonunu yükseltme (60 dakika).

Rahatlama (15 dakika).

Meditasyon (20 dakika).

Beyin tazeleme ve beyin fonksiyonlarını aktive etme (10 dakika).

Derin uykuya geçiş (30 dakika).

EEGfree'nin kullanıldığı alanlardan biri de sporcu motivasyonu. Yapılan denemeler hem bireysel, hem de takım sporlarında EEGfree kullanımının başarıya önemli katkısı olduğunu gösteriyor.

Stres altında çalışanlar da EEGfree'nin hedef kitleleri arasında. Cihaz, 10 dakikalık bir kullanım ile hem stres kontrolünü sağlıyor hem de kaybedilen motivasyonu geri kazandırabiliyor.

EEGfree'yi kıtalar arası uçuşlarda yaşanan ve zaman dilimi farkının insan bünyesinde yarattığı jet-lag adı verilen uyumsuzluğu gidermek için de kullanabilirsiniz. EEGfree'nin 30 dakikalık derin uykuya geçiş modu jet-lag etkisini en aza indirebiliyor.

İNTERNETTEN YÜKLEME

EEGfree'nin üreticisi DreamFree, cihazın fonksiyonlarını geliştirebilmek için bir de internet sitesi kurdu. Bu siteden cihazı kullanmak istediğiniz amaca yönelik özel yazılımları yükleyebiliyorsunuz. Bunun için cihazınızı bir masaüstü bilgisayara bağlamanız yeterli. Bilgisayar ile EEGfree'nin www.eegfree.com adresindeki sitesine bağlanıp, buradan istediğiniz beyin sinyallerini seçerek kullanma imkanınız var.

Bilgisayarda tek elle rahat oyun

BELKIN firmasının geliştirdiği ve 39 dolardan satışa sunduğu bu ürün sayesinde bilgisayar oyunu meraklılarının bir eli boşalacak. Çünkü bu cihaz, özellikle klavye komutlarının sık kullanıldığı oyunların tek elle idare edilebilmesine olanak sağlıyor. Bir mouse işlevine de sahip olan cihazın üzerindeki 14 tuş istenen komutlar için programlanıyor. Böylece, kullanıcı tek eli ile en karmaşık tuş kombinasyonları ile verilen oyun komutlarını bile verebiliyor.

Teknoloji devi Comdex zor günler yaşıyor

ABD'de Las Vegas'ta düzenlenen Comdex Fuarı, 11 Eylül saldırıları sonrasında yaşanan sürecin kurbanı oldu. Birkaç yıl öncesine kadar 1 milyona yakın ziyaretçiyi ağırlayan ve Las Vegas'ta Las Vegas Hilton'un yanındaki salonlara sığmayan fuarda geçen yıl başlayan düşüş, bu yıl kendini iyice hissettiriyor.

Bir zamanlar teknolojide en yeni ürünlerin ilk duyuru alanı olması nedeniyle dünyanın en önemli teknoloji şovu olarak kabul edilen Comdex, bu yıl Türkiye'deki bir teknoloji fuarından daha büyük değil. Bunun iki nedeni var. Birincisi 11 Eylül saldırıları sonrasında ABD'nin uyguladığı sıkı vize politikası nedeniyle pekçok firma ve ziyaretçi bu fuara gelemiyor. İkincisi ise, ABD'de son iki çeyreğe kadar yaşanan ekonomik küçülmeden en fazla teknoloji sektörünün etkilenmiş olması.

Bu yıl sadece tek bir salonu bile zor dolduran Comdex'in, önümüzdeki yıldan itibaren düzenlenmemesi büyük bir ihtimal olarak görünüyor. Fuarın, yine aynı salonlarda şubat ayında yapılan Consumer Electronics Show (CES) ile birleştirilebileceği belirtiliyor. Bu yıl fuara pek çok ülkeden olduğu gibi Türkiye'den de neredeyse hiç ziyaretçi gitmedi. Fuarı ziyaret edenler arasında tek göze çarpan isim Escort Şirketler Grubu'nun başkanı İbrahim Özer oldu. Özer, fuarın geçen yıldan itibaren zayıflamaya başladığını ve bu yıl son derece yetersiz bir görünüm sergilediğini söyledi.

Mobilsoft, trafik canavarlarını bilgisayar ortamında yakalayan bir psikoteknik test geliştirdi. 100 hata puanını dolduran sürücülere uygulanan bu testi Silahlı Kuvvetler de kullanmaya başladı. Özellikle üst düzey komutanlara tahsis edilen araçların sürücüleri bu testi geçmek zorunda.

BİLKENT Holding'e bağlı Meteksan Bilişim Grubu bünyesindeki Mobilsoft tarafından geliştirilen Trafikent Psikoteknik Test sayesinde, 100 ceza puanını doldurduğu için ehliyeti alınan sürücülerin yeniden ehliyet alabilmeleri için gereken sınavlar tamamen sanal ortamda gerçekleştirilebiliyor. Böylece, trafik canavarları trafiğe tekrar dönmeden engellenebiliyor.

Özel bir kabin ve bir bilgisayar ekranından oluşan bu otomobil simülasyonu ile sürücülere uzman bir psikolog eşliğinde 14 farklı test sunuluyor. Sistem Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından da kullanılmaya başlandı. Silahlı Kuvvetler, satın aldığı bu sistem sayesinde ‘Riskli Sürücü Taraması’ başlattı. Silahlı Kuvvetler, özellikle üst düzey subayların makam araçlarını kullanacak askerleri bu test ile seçiyor.

Mobilsoft yetkilileri, Trafikent Psikoteknik'in sadece silahlı Kuvvetler tarafından değil, büyük ölçekli şirketler tarafından da kullanılabileceğini belirtiyorlar. Şirketler, bünyelerindeki sürücüleri veya sürücü adaylarını bu sistem sayesinde seçebiliyorlar. Trafikent Psikoteknik'i kullanan özel sektör kuruluşlarından biri de Kamil Koç Otobüs İşletmeleri. Kamil Koç, tüm sürücülerini bu testten geçirerek ‘riskli sürücü’ taraması yapmaya başladı.

Mobilsoft'un geliştirdiği Psikoteknik Test cihazı, aslında yine bu şirket tarafından geliştirilen ve kendi alanında dünyanın en başarılı örnekleri arasında gösterilen Trafikent adlı otomobil simülasyonunun farklı bir versiyonu. Mobilsoft'un bu yıl Almanya'nın Hannover kentinde düzenlenen CeBIT Fuarı'nda da tanıttığı Trafikent, gelişmiş bir sürücü eğitim simülatörü. Trafikent sayesinde özellikle sürücü kursları öğrencileri gerçek bir trafik ortamında hiçbir risk almadan eğitme imkanına sahip bulunuyorlar. Trafikent ve Trafikent Psikoteknik, görüntü olarak birbirine çok benzeyen iki ürün. Her iki üründe de bir sürücü koltuğu, ve bir otomobilde sürücünün kullandığı direksiyon, vites, pedallar gibi her türlü donanım bulunuyor.

170 milyon dolarlık bilgi teknolojisi devi

BİR vakıf şirketi olan Meteksan Bilişim Grubu, kendi alanında Türkiye'nin en büyük üçüncü kurumu durumunda. Bünyesinde Meteksan Sistem, Meteksan Net, Tepe Teknoloji, Sispa Teknoloji Promed ve Mobilsoft gibi kuruluşları barındıran grubun 2002 yılı cirosu 135 milyon dolar olarak gerçekleşti. Grubun 2003 yılı sonu için ciro hedefi ise 170 milyon dolar. Acer'ın Türkiye distribütörü olan Infronic'i de geçtiğimiz ağustos ayında bünyesine kadan Meteksan Sistem'in Murahhas Üyesi Alper Köstem, hedeflerinin yurtdışına açılmak ve İstanbul pazarında daha etkin bir oyuncu haline gelmek olduğunu söyledi.

Irak'a harekatı internet ele verdi

METEKSAN Bilişim Grubu, müşteri gizliliğini ve güvenliğini en üst düzeyde tutuyor. Grubun bünyesindeki şirketlerden bir bölümü askeri gizlilik kurallarına yüzde 100 uyarak çalışmak zorunda. Bunun nedeni ise müşterileri arasında askerlerin de olması. Meteksan Net de bunlardan biri. Meteksan Net'in müşterileri arasında İncirlik ABD üssü de bulunuyor. Mart ayında herkes ABD'nin Irak'a yönelik harekatının ne zaman başlayacağını merak ederken, Meteksan Net harekatın başlayacağını ilk algılayan kuruluşlardan biri oldu. Bunun nedeni ise, o güne kadar 8 megabitlik internet hizmeti alan İncirlik Üssü'nde internet bant genişliğinin bir anda 16 megabite çıkmasıydı.

Fikri olup da parası olmayanlara Cyberpark'ta ‘kuluçka’

BİLKENT Üniversitesi ve Bilkent Holding'in Ankara'da 37.2 hektarlık bir alanda kurduğu Cyberpark Ankara çalışmaya başladı. Bilim ve teknoloji parkında bugün için 40 şirket faaliyet gösteriyor. 10 sene içinde ise şirket sayısının 400'e çıkması hedefleniyor. Cyberpark'ta parlak fikirlerin hayata geçirilmesini teşvik etmek için bir de ‘‘kuluçka merkezi’’ bulunuyor. Burada fikir sahiplerine ve yeni kurulan küçük şirketlere uygun koşullarda ofis alanı, malzeme ve danışmanlık hizmeti veriliyor.

Becker, vergiden İsviçre'ye kaçıyor

TENİSİ bırakmasına karşın popülaritesini koruyan Boris Becker, vergiler yüzünden Almanya'yı terkederek vergi cenneti İsviçre'ye yerleşeceğini açıkladı. Becker, İsviçre Alpleri'ndeki Zug kentine yerleşeceğini söyledi. Bu kentin, İsviçre'de vergi oranlarının en düşük yer olma özelliğinden başka bir çekiciliği bulunmuyor. 22 bin nüfuslu kentte 90 ayrı ülkeden gelen vergi göçmenleri yaşıyor.

Yüksek vergiler nedeniyle Almanya'dan taşınan zengin sporcular arasında Formula 1 pilotları Michael ve Ralf Schumacher ile Franz Beckenbauer, tenisçi Michael Stich ve bisikletçi Jan Ullrich de bulunuyor. Michael Schumacher ve Jan Ullrich İsviçre'de, Ralf Schumacher ve Beckenbauer de Avusturya'da yaşıyor. Avrupa Birliği içinde en yüksek vergi oranı yüzde 48.5 ile Almanya'da uygulanıyor.

‘‘Ülkemi terketmem vatana ihanet değil’’ diyen Becker, geçen yıl 2 milyon dolara yakın vergi kaçırdığı suçlamasıyla yargılanmış ve iki yıl tecilli hapis cezasına çarptırılmıştı.

BİRLEŞMİŞ Milletler, Irak'ta bugüne kadar tek kalemde gerçekleştirilecek en büyük bilgisayar projesi için Escort Computer'i seçti. 4.8 milyon dolarlık proje ile Escort Computer'in vereceği 5 bin 431 bilgisayar Irak'taki tüm okullarda kullanılacak. BİRLEŞMİŞ Milletler, Irak'taki tüm okulların bilgisayar altyapısı için bir Türk bilgisayar firmasını seçti. Escort Computer, Irak'a toplam 4.8 milyon dolara 5 bin 431 bilgisayar verecek.

Ekim ayına kadar teslim edilecek olan bilgisayarlar ile toplam 20 bin bilgisayar bulunan Irak pazarında Escort Computer'in payı yüzde 50'nin üzerine çıkacak. Çünkü, mevcut 20 bin bilgisayarın yaklaşık 10 bini de Escort Computer markası taşıyor.

Proje bugüne kadar Irak'ta tek kalemde gerçekleşen en büyük bilgisayar projesi özelliğini de taşıyor.

Bugüne kadar Irak'ta 9 milyon dolarlık bilgi teknolojileri projesi bitirdiklerini söyleyen Escort Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Özer, 8 aydır Irak'taki proje için hazırlık yaptıklarını belirtti.

BATILILAR HAZIRLIKSIZ

Savaş öncesinde Irak'ta bir temsilcilik açtıklarını belirten İbrahim Özer, bu nedenle de 4.8 milyon dolarlık bilgisayar projesine bu konuda hazırlıklı olmadıkları için batılı firmaların giremediğini söyledi.

Irak'ta okullarda kullanılacak Escort bilgisayarlarda Arapça karakterlerin de bulunduğu İngilizce işletim sistemi kullanılacak. Escort, Irak'a teslim edeceği bilgisayarlar için ayrıca Arapça ve İngilizce klavyeler de verecek. Escort'un halen Irak'ta 3 servis merkezi bulunuyor.

Amaçlarının Escort Computer'in iş hacminin yüzde 90'ını Türkiye dışında gerçekleştiren bir şirket durumuna getirmek olduğunu belirten Özer, 2003 sonunda bu oranın yüzde 40'a ulaşacağını kaydetti. Irak'ın yeniden yapılandırılması sürecinde bilgi teknolojileri yatırımlarının önemli bir kalem olacağını söyleyen Özer, şöyle devam etti: ‘‘Bugün kadar Irak pazarında 9 milyon dolarlık iş teslimatı yaptık. 4.8 milyon dolarlık bu projeyi de aldık. Şu anda bu pazarda toplam 5 milyon dolarlık bir iş hacmi de takibimizde. Dolayısıyla, Irak'ın geleceğinde bu pazarda edindiğimiz çok iyi referanslarımız sayesinde önemli bir yer alacağımıza inanıyorum.’’

Özer, Irak'ın yanısıra Almanya, Romanya ve Azerbaycan'da da Escort Computer satıldığını belirtti. Özer ayrıca, Escort Computer'in mobil bilgi teknolojilerine odaklandığını da vurguladı.

PAKET SİSTEM

Escort Şirketler Grubu bünyesindeki Escort Business Solutions (EBS), her boydaki işletmeler için yeni bir hizmet vermeye başladı. ‘‘Paket Sistem’’ adı verilen bu hizmet sayesinde bundan böyle hiçbir şirketin bilgi teknolojileri altyapısı ve donamımı satın alması, hatta bilgi teknolojisi personeli istihdam etmesi gerekmeyecek. Çünkü, EBS bunu komple bir paket çözüm olarak pazarlamaya başladı. Bu sistemde, şirketlerin tüm bilgisayar donanımı EBS tarafından o şirkete kiralanıyor. Şirket isterse, EBS o şirket bünyesinde kendi bilgi işlem personelini de bulunduruyor. Böylece şirketler bilgi teknolojileri altyapısı için para, zaman ve eleman harcamak yerine asli işlerine daha kolay odaklanabiliyorlar.

750 dolara telefonlu PC

ESCORT Computer, Türkiye'nin ilk Türkçe işletim sistemli cep ofisini de satışa sundu. Hem bir cep telefonu hem de bir avuçiçi bilgisayar özelliğine sahip olan Escort PCT 206'nın satış fiyatı 750 dolar. PCT 206 ile bir masaüstü bilgisayarla yapabildiğiniz herşeyi, mobil olarak yapma şansına sahipsiniz. Cihaz, Windows Pocket PC işletim sistemi kullandığı için de Word, Excel gibi Microsoft uygulamalarını da sorunsuz kullanabiliyor. PCT 206'nın en büyük özelliklerinden biri de GPRS özelliği sayesinde sunduğu mobil internet imkanı. PCT 206 ile yine herhangi bir PC ile internette yapabildiğiniz herşeyi yapma şansına sahipsiniz. Yüksek çözünürlüklü renkli geniş ekranı sayesinde, PCT 206 internet uygulamalarında da kullanıcısına büyük kolaylık sağlıyor.

Aynı zamanda bir MP3 çalıcısı da olabilen PCT 206, 15 güne varan stand by ve 5 saate varan konuşma süresine sahip. Cihaz, 64 MB'lık bellek kapasitesiyle 24.000 not, 24.000 ajanda bilgisi ve 3.200 adet e-mail'i bünyesinde barındırabiliyor.

CEZAYİR depreminin Fas-İtalya arasındaki Singapur Telekom'a ait sualtı fiberoptik internet bağlantısına verdiği zarar, Türkiye'nin yurtdışı internet çıkış kapasitesini yüzde 82 azalttı. Onarım için Singapur'un İtalya’dan gönderdiği gemi dün akşam onarıma başladı. Türkiye'ye 10 günde 591 milyon dolardan oldu. 21 Mayıs'ta Cezayir'de meydana gelen depremin, İtalya ile Fas arasında SMW3 adlı denizaltı fiberoptik internet bağlantısında yarattığı hasar Türkiye'nin internetteki iş hacmini önemli ölçüde düşürdü. Özellikle ABD ve İngiltere bağlantılarını etkileyen bu aksaklığın Türkiye'de yarattığı 10 günlük iş hacmi kaybı 591 milyon dolara ulaştı.

Singapur Telekom'a ait olan fiberoptik kablonun tamiri için 28 Mayıs'ta CS R Croze adlı gemi İtalya Catania'dan yola çıktı. Ve dün akşam 21 itibarıyla çalışmalarına başladı. 6 Haziran'a kadar sürmesi beklenen arıza nedeniyle Türkiye, toplam 1.1 gigabit olan internet yurtdışı çıkış kapasitesinin 0.9 gigabitlik bölümünü kullanamaz hale geldi. Böylece Türkiye, 10 gündür sahip olduğu yurtdışı internet çıkış kapasitesinin sadece yüzde 18'inden yararlanabiliyor.

KAYIP HESABI

Türkiye'de her 1 saatlik internet bağlantısının yarattığı Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) miktarı 6 dolar olarak düşünülüyor. Ve yine Türkiye'de yaklaşık 4 milyon internet kullanıcısı bulunuyor ve ortalama günlük internette bağlı kalma süresi de 3 saat olarak hesaplanıyor. Bu durumda 1 günde internet kullanıcılarının yarattığı toplam GSMH 72 milyon dolar. Türkiye'nin Cezayir depremi nedeniyle internet bağlantısının sadece yüzde 18'ini kullanabildiği dikkate alındığında, yaratılan günlük GSMH miktarı da yüzde 82 oranında azalarak 12.9 milyon dolara geriliyor.

1 MİLYAR DOLARI BULUR

Bunun anlamı, İtalya-Fas arasındaki fiberoptik kablodaki arızanın sürdüğü hergün Türkiye 59.1 milyon dolarlık GSMH kaybına uğruyor. Arızanın 6 Haziran'a kadar sürmesi durumunda, bugüne kadar 591 milyon dolar olan GSMH kaybı, 1 milyar dolara kadar ulaşacak. SMW3 hattında oluşan bu aksaklık nedeniyle Türkiye'den bazı internet servis sağlayıcılarının TBL (Trans Balkan Line) adlı alternatif bir internet omurgası ile kısa süreli anlaşma yaptıkları belirtiliyor.


Neler etkilendi?


CEZAYİR depreminin SMW3 adlı fiberoptik kablonun Akdeniz'den geçen bölümünde yarattığı hasar, başta Türkiye, Yunanistan, İtalya olmak üzere bu hattı kullanan 30 kadar Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya ülkesini etkiledi. Bu ülkelerde düşen internet yurtdışı çıkış kapasitesi nedeniyle sunucuları ABD ve İngiltere'de bulunan web sitelerine erişim neredeyse imkansız hale geldi. Bu nedenle Yahoo, MSN gibi milyonlarca kullanıcısı olan sitelere erişim durdu. Fiberoptik kablo arızası, 30 ülkenin sadece internet sayfalarına erişimini değil, elektronik ticaretini, e-posta alışverişini de büyük ölçüde etkilemiş durumda.


Türk Telekom kolları sıvadı Kamu İhale Yasası'na takıldı


ARIZALANAN hatlara alternatif olabilecek yeni devrelerin uydu ve fiber optik kablolar üzerinden verilmesi için çalışmalar yapan Türk Telekom, uydu üzerinden 34 Mbps'lik yurt dışı internet bağlantısını 27 Mayıs’ta servise verdi. Yine uydu üzerinden 2 adet 155 megabitlik ve fiber optik kablo üzerinden 155 ve 622 megabitlik yurt dışı internet bağlantılarının kısa bir süre içerisinde hizmete verilmesi konusundaki çalışmalar da sürüyor. Ancak, bu çalışmalar Kamu İhale Kanunu çerçevesinde devam ettiği için çözüm gecikiyor.


Kablo arızasıTürk-Yunan işbirliğini zorluyor


İTALYA-Fas arasındaki fiberoptik sualtı internet bağlantısındaki deprem hasarı nedeniyle bazı ülkeler alternatif çözümler aramaya başladı. Bunlar arasında Yunanistan da bulunuyor. Turk.internet.com'un verdiği bilgiye göre, Yunan Telekom operatörü Ote, internet trafiğini İtalya üzerine çevirmeye çalışıyor. Çünkü, İtalya kablo arızasından etkilenmekle birlikte, kopan kablo, bu ülkenin yırtdışı internet çıkışlarının küçük bir bölümünü oluşturuyor. Türkiye ile Yunanistan arasında 622 megabitlik bir internet bağlantı kapasitesi bulunuyor. Telekom'un Yunan Ote ile ilişkiye geçerek, bu kapasiteyi kullanmaya hazırlandığı söyleniyor.

ANKARA Karşıyaka Mezarlığı, ‘e-mezarlık’ haline dönüştürüldü. 420 bin mezarın bulunduğu Karşıyaka Mezarlığı'nı ziyaret edenler özel kiosklardaki bilgisayarlarla ‘mevta sorgulaması’’ yapıp aradıkları mezar yerini gösteren bir kroki kağıda bastırarak alabiliyor. TÜRKİYE, e-devlet uygulamasında bir ilke imza attı. Ankara Büyükşehir Belediyesi için Docuart ve Oracle işbirliği ile hazırlanan Mezarlık Bilgi Sistemi (MEBİS) sayesinde Karşıyaka Mezarlığı, bir ‘e-mezar’ haline geldi.

Günde ortalama 40-45 cenazenin defnedildiği ve halen 420 bin mezarın bulunduğu Karşıyaka Mezarlığı'nın 3 kapısına yerleştirilen 10 kioskla, ‘mevta sorgulama’sı yapılıyor. Dokunmatik ekran ve bir yazıcıdan oluşan bu kiosklarda mezaryeri aranan ile ilgili sorgulama sadece isim, soyadı, baba adı, ana adı, il, ilçe veya beyan numarasından birine göre yapılabiliyor.

Kioskta yapılan sorgulama sonrasında bilgisayar sistemi aranın kişinin mezarı eğer o mezarlıktaysa, yattığı yerin detaylı krokisini, adresini, güzergah bilgileri ile ölü bilgilerini içeren bir rapor hazırlıyor. İsteyen ziyaretçi bir tuşa basarak bu raporu ücretsiz olarak kağıda bastırıyor.

Raporda yeralan güzergah bilgisinde, aranan mezar yerinin bulunulan noktadan santim santim tarifi yapılıyor. Bu tarifte, ‘‘sola dön ve 58.5 metre git’’ gibi ifadeler yeralıyor.

Raporun ölü bilgileri bölümünde ise, mezar yeri arananın adı, soyadı, anne ve baba adı, yaşı, ölüm nedeni, defnedildiği tarih, cinsiyeti, nüfus bilgileri ve hatta doktorunun adı bile bulunuyor. Docuart yetkilileri yakın gelecekte bu sisteme ölenin fotoğrafının da eklenebileceğini belirtiyor.

İSTATİSTİK BİLGİ

Docuart ve Oracle'ın kurduğu bu sistem bir cenazenin defnedildiği yeri bulmanın da ötesinde imkanlar sağlıyor. Bu sistem sayesinde Karşıyaka Mezarlığı'nı ziyaret eden herkes, 420 bin mezarla ilgili detaylı istatistiklere erişebiliyor.

Örneğin, isteyen bu mezarlıkta yatanların cinsiyetlerine, memleketlerine, ölüm yaşlarına hatta ölüm nedenlerine göre dağılımını içeren istatistiklere ulaşabiliyorlar.

Bu istatistikler 420 bin mezara göre yapılabilirken, isteyen yıl yıl da benzer istatistiklere ulaşabiliyor. Örneğin, isteyen ziyaretçi 1999 yılında Karşıyaka Mezarlığı'na defnedilenlerin ölüm nedenlerine göre dağılımını birkaç saniyede görebiliyor. Docuart yetkilileri, Mebis sistemi için kurulan kiosklardan alınan kağıda basılı krokilerin, bazı ziyaretçiler tarafından PVC ile kaplanarak saklandığını belirtiyorlar. Böylece, bu ziyaretçiler bir sonraki gelişlerinde ellerindeki hazır kroki sayesinde yakınlarının mezarını kolayca bulabiliyor.



DOCUART'ın Oracle'ın veri yönetim teknolojisini kullanarak oluşturduğu Ankara Karşıyaka Mezarlığı'ndaki sistemde her türlü kolaylık düşünülmüş. Kioskların ekranında özel bir klavye dizilimi yeralıyor. Docuart, mezarlığı ziyaret edenler için de bugüne kadar hiç bilgisayar klavyesi kullanmamış olanların bulunabileceğini düşünerek, alfabetik dizilime sahip bir klavye oluşturmuş.



DOCUART Mezarlık Bilgi Sistemi ile Karşıyaka Mezarlığı'yla ilgili son istatistiklerde ilginç verilere rastlanıyor. Buna göre Ankara'nın en büyük mezarlığındaki mevtaların sadece yüzde 30'u Ankaralı. Karşıyaka Mezarlığı'ndaki mevtaların yüzde 70'ini Türkiye'nin diğer illerinden gelenler oluşturuyor. Ankaralıları yüzde 5.63 ile Yozgatlılar ve yüzde 5.55 ile Sivaslılar izliyor.



TAYVANLI Atoz Technologies tarafından üretilen ve ‘‘dünyanın en küçük masaüstü bilgisayarı’’ olarak adlandırılan EZgo PC'ler Türkiye'de de Mors Bilişim tarafından satışa sunuldu. 950 gram ile 1 kilo 250 gram ağırlığındaki bu bilgisayarlarda, DVD oynatıcısına kadar herhangi bir masaüstü bilgiyarda olan herşey var. PC Celeron ve P4 2 Ghz işlemcili olmak üzere iki modeli olan EZgo'nun fiyatları da 550 dolar ile 1.500 dolar arasında değişiyor.



TUNÇMATİK, yeni nesil ürünü WinUPS 600 ile, elektrik kesintilerine karşı bireysel PC kullanıcıları için etkin bir çözüm sunuyor. Tunçmatik'in WinUPS 600 adlı kesintisiz güç kaynağı ev bilgisayarları için ideal. WinUPS 600’ün önemli bir özelliği de elektriğin kesildiğini e-mail ile bildirebilmesi. Ürünün satış fiyatı KDV hariç 65 dolar.



MARMARA Üniversitesi teknolojik atağa kalktı. Teknik Eğitim Fakültesi bünyesinde DPT tarafından desteklenen ve 8.2 milyon dolara gerçekleştirilen Mekatronik Sistemler İmalat ve Otomasyon Laboratuvarı önceki gün törenle hizmete girdi.

IBM, Intel, Microsoft gibi devlerin oluşturduğu TCPA adlı ittifak, dünyadaki tüm bilgisayarları tek merkezden denetlemek için harekete geçti. Bilgisayara yerleştirilecek TPM adlı işlemciyle, kullanılan yazılımlardan internette girilen sitelere kadar her şey TCPA'nın kontrolünde olacak. ÖNDE gelen 200 kadar bilgi teknolojisi firmasının oluşturduğu Trusted Computing Platform Alliance (TCPA) (Güvenli bilgisayar platformu ittifakı) ev ve iş yerlerimizdeki, hatta cebimizdeki bilgisayarları bile gözaltına almaya hazırlanıyor.

TCPA tarafından yakın gelecekte tüm elektronik cihazların içine yerleştirilecek TPM adlı mikroişlemci sayesinde yazılım ve donanım üreticileri, dünya çapındaki her bilgisayarı denetleyebilecek. TPM sayesinde, bilgisayarlara yüklenen programların çalışmasından, internette girilebilecek web sitelerine kadar her şey TCPA ittifakının kontrolünde gerçekleşecek. Böylece George Orwell'ın 1984 romanındaki ‘‘big brother’’ Orwell'in tahmininden yaklaşık 20 yıl sonra hayata geçmiş olacak.

1999 yılında kurulan TCPA ittifakının üyeleri arasında kimler yok ki. IBM, Microsoft, Novell, HP, Acer, Motorola, NEC, Philips, Samsung, Fujitsu Siemens, Intel, Toshiba gibi günlük hayatımızda kullandığımız her türlü elektronik eşyanın ve yazılımın üreticileri bu ittifaktaki yerlerini aldılar.

TCPA'nın harekat planına göre Infineon Technologies tarafından üretilen TPM mikroişlemcileri ilk aşamada masaüstü ve dizüstü bilgisayarlara yerleştirilecek. IBM'in yeni modellerinde bu mikroişlemcinin kullanılmaya başlandığı belirtiliyor. Masaüstü ve dizüstü bilgisayarları, avuçiçi bilgisayarlar ve cep telefonları izleyecek. Ve yakın gelecekte, mutfaktaki akıllı buzdolabının içinde bile TPM bulunacak.

NASIL İŞLEYECEK?

2004 yılından itibaren pekçok bilgisayarda kullanılmaya başlanması beklenen sistem şöyle işleyecek:

Bilgisayar açıldığında TPM kullanıcının kimliğini belirleyerek bilgisayardaki tüm donanım ve yazılımların seri numaralarını kontrol edecek.

TPM işlemcisi bu kontrolden sonra internet üzerinden TCPA tarafından oluşturulan bir veri bankasına bağlanacak. Ve kullanılan bilgisayardaki yazılım ve donanımların seri numaralarını bu veri bankasındakilerle karşılaştıracak.

Eğer bu karşılaştırma sırasında, bilgisayarda lisanssız, lisans süresi dolmuş veya kopya bir yazılıma, diğer bir deyişle TCPA tarafından onaylanmamış bir seri numarasına rastlanırsa, TPM mikroişlemcisi bu yazılımın kullanılmasını engelleyecek.


Bir tuşla tüm PC'ler devre dışı kalabilir


TCPA, amaçlarının sadece kopya ve korsan yazılım ve donanım kullanımını engellemek olduğunu söylüyor. Ancak dünyadaki tüm bilgisayar ve elektronik cihazların tek bir merkezden denetlenebilmesine olanak sağlayan bu teknoloji, ciddi riskleri de beraberinde getiriyor. Bu teknolojinin kötü niyetli kullanımı durumunda herhangi bir ülkedeki tüm bilgi teknolojisi altyapısı tek bir tuşa basılarak devre dışı bırakılabilir duruma geliyor. Böylece, yeni dönemin bilgisayar korsanlarının elinde TCPA teknolojisi bu derece tehlikeli bir silah haline gelebilecek.


TPM çipli bilgisayar neleri yapamayacak?

Hiçbir yazılımın kopyası kullanılamayacak.

MP3 gibi müzikler dinlenemeyecek.

Kopya DVD veya VCD çalıştırılamayacak.

Orijinal dışında bilgisayar donanımı kullanılmayacak.

Korsan veya yasadışı web sitelerine giriş engellenebilecek.


Yeni Windows dedektif gibi


MICROSOFT'un 2004 yılında piyasaya sürmeyi planladığı Longhorn adlı işletim sisteminde Palladium adı verilen yeni bir güvenlik uygulaması yeralıyor. Bu işletim sisteminde TCPA tarafından belirlenen standartlara uyulacak. Ve yeni Windows ile birlikte bilgisayarınızdaki her şey ‘‘denetlenebilir’’ hale gelecek.


ENTER


TÜRK şirketi Cybersoft, geliştirdiği Vergi Dairesi Tam Otomasyon Projesi'yle (VEDOP) Computerworld Honors 21. Yüzyıl Başarı Ödülleri'nde finale kalan 5 şirket arasında yer aldı. Cybersoft'tan yapılan açıklamada kuruluşun, ''Yeni Kahramanlar Aranıyor'' sloganlı yarışmada ‘‘Devlet ve Kár Amacı Gütmeyen Organizasyonlar’’ kategorisinde finale kaldığı ve uluslararası alanda bu düzeyde başarı sağlayan ilk Türk firması olduğu kaydedildi. Organizasyonun ödül töreni, 2 Haziran 2003'te Washington'da yapılacak.

NOKIA'nın yeni 6800 modeli, cep telefonu ile mesaj yazarken zorlananların kurtarıcısı olacak. GPRS, FM radyo ve MMS özelliklerine de sahip olan renkli ekranlı 6800'ün tuş takımı kalktığında ortaya rahat kullanımlı bir klavye çıkıyor. 122 gram ağırlığında olan Nokia 6800'ün bekleme süresi 15 güne kadar çıkabiliyor. 6800'ün satış fiyatı KDV hariç 950 milyon lira.

103 ülkede 211 Uluslararası Dolaşım Ortaklığı bulunan Aria, uluslararası GPRS dolaşım ortaklığı sayısını da 10'a çıkardı... Böylece, Aria aboneleri, İtalya, İngiltere, Almanya, İsviçre, Rusya, Çek Cumhuriyeti, Singapur, Hongong, Filipinler ve Tayvan'a yaptıkları seyahatlerde Aria'nın GPRS sistemi üzerinden sunduğu tüm servislerden yararlanabilecekler.

TÜRKİYE'NİN ilk internet servis sağlayıcı şirketlerinden biri olan Turk Nokta Net Bilgi Hizmetleri AŞ, markasını globalleşme stratejisi doğrultusunda yeniledi. Liderlik felsefesi içinde markasını TNN olarak değiştirirken, yeni web adresi de www.tnn.net oldu. Türk Nokta Net Bilgi Hizmetleri Genel Müdürü Ziya Erdem, ‘‘Bağlı olduğumuz Sabancı Holding Bilgi ve Telekomünikasyon Dairesi'nin yapılanma çalışmaları çerçevesinde grup şirketleri başta vizyon ve misyon olmak üzere yeniden yapılanma çalışmalarını tamamlamaktadır. TNN markası altındaki yeni yapılanma sürecinden kullanıcıların en az etkilenmesi için tüm hassasiyet gösterilmektedir’’ dedi.

BAŞTA MERNİS olmak üzere e-devlet projelerine milyonlarca dolar harcayan Türkiye, bu projelerin ‘‘afet yedeklemesi’’ni yapmıyor. Bir afet, TC Kimlik, Vergi Kimlik Numarası ve Emniyet Genel Müdürlüğü otomasyon sistemini kullanılamaz hale getirebilir.BİNGÖL ile birlikte deprem yeniden Türkiye gündemine oturdu. Ancak artık deprem sadece insanların canını ve müklerini tehdit etmiyor. Gelişen bilgi çağının yarattığı yeni toplum düzeninde, deprem gibi doğal felaketlerin tehdidi altında olanlar arasında günlük hayatı şekillendiren bilgi teknolojisi altyapısı da var.Son yıllarda geçikmeli de olsa e-devlet konusunda önemli adımlar atan Türkiye'nin, yıllar süren çalışmalarla topladığı veriler büyük risk altında. Çünkü, bugüne kadar hayata geçirilen e-devlet projelerinin hiçbirinin afet yedeği (disaster recovery) bulunmuyor. Bu nedenle başta MERNİS, vergi daireleri otomosyonu projesi olan VEDOP ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün kullandığı POLNET gibi artık kamunun günlük çalışma sisteminde vazgeçilmez hale gelen bilgi teknolojileri bir anda kullanılamaz hale gelebilir.Bunun sonucunda bir terörist saldırı veya doğal afet nedeniyle TC Kimlik Numarası, Vergi Kimlik Numarası, emniyet sicil kayıtları gibi veriler biranda yok olabilir. Ve bu sistemlerin yeniden hayata geçirilmesi onlarca yıl sürebilir.31 yılda tamamlanan MERNİS'te tüm bilgiler Ankara'daki bir merkezde tutuluyor. Ve bu bilgilerin yedeği de yine aynı merkezde alınıyor. Oysa, doğal felaket ve savaş gibi durumlar nedeniyle, bu tür bilgilerin coğrafi olarak bir başka yerde de mutlaka yedeğinin bulunması gerekiyor. Ankara'daki MERNİS ana sisteminin uğrayacağı terörist bir saldırı bile, 31 yıllık emeğin ve milyonlarca doların çöpe gitmesine neden olabilir.MERNİS konusunda gecikmeli de olsa afet yedeklemesi sistemi için yatırımın bu yılın bütçesine alındığı söyleniyor. Resmen bu bilgi doğrulanmasa da 11.5 trilyon liralık bir bütçeden afet yedeklemesi yatırımının karşılanmasının planlandığı bilgileri geliyor. 14 YILLIK EMEKMERNİS projesinin en önemli ayağı olan bilgi bankasının oluşturulabilmesi için 1982-1996 yılları arasında 14 yıl çalışıldı. MERNİS'in bu aşamasını Ortadoğu Teknik Üniversitesi üstlendi. Türkiye genelindeki tüm nüfus müdürlüklerine standart formlar gönderildi ve bu formlar toplanarak, bilgi bankasına girişleri yapıldı. Böylece, yaşayan ve ölen toplam 100 milyon Türk vatandaşının nüfus bilgilerinin saklandığı dev bir bilgi havuzu oluştu.Dünyada, bu tür büyük ölçekli projeler oluşturulurken, projenin kalbi durumundaki bilgi havuzu için afet yedeklemesi öncelikli olarak düşünülür. Örneğin, e-devlet uygulamaları konusunda önemli yatırımlar yapan İngiltere, ülkenin çeşitli yerlerinde birden fazla afet yedekleme sistemi kullanıyor. Visa ve MasterCard gibi uluslararası ödeme sistemi kuruluşları, afet yedeklemelerini farklı kıtalara dağıtmış durumdalar. Türkiye'de de, bankaların büyük bölümü kendi bilgisayar sistemlerindeki bilgilerin yedeğini, İzmir'de bulunan bir afet yedekleme merkezinde saklıyor. Afet yedeği ne demek?İNGİLİZCE ‘‘disaster recovery’’ olarak adlandırılan afet yedeklemesinde temel mantık, bilgisayar verilerinin ana sistemden coğrafi olarak farklı bir yerde de bulundurulması. Bu nedenle aynı binada alınan yedekleme afet yedeklemesi olarak kabul edilmiyor. Örneğin, Türkiye'de bankaların büyük bölümünün afet yedekleri İzmir yakınlarındaki bir merkezde bulunuyor. Böylece, bankaların İstanbul'daki ana bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek bir veri kaybı halinde İzmir devreye giriyor ve birkaç saat içinde bankacılık sistemi yeniden çalışabilir hale geliyor. ENTERARİA,üniversite öğrencilerinin yararlanacağı bir tarife sunuyor. Yararlanabilmek için üniversite öğrencilerinin yapmaları gereken tek şey, geçerli üniversite öğrencisi kimliği ile Aria bayilerine uğramak. IBM Türk, kurumsal ve büyük sistemlerde kullanılan TotalStorage depolama ürünleri ile eServer pSeries sunucularını KOBİ'lerin de hizmetine sundu. NETSİS, Entegre 2000+ adlı ürünün Windows versiyonunun yeni nesil geliştirmesi olan EntegreW3'ü, çağın gereksinimlerine ve beklentilerine uygun çözüm arayan firmalara tanıttı.