A.Ş. kurucu ortakları artık sigortalı değil

Bu statüde bulunan herkes zorunlu sigortalı idi. Ancak, uygulama 1 Ekim 2008’den itibaren değişti. Bu tarihten sonra A.Ş. kurucu ortakları artık zorunlu sigortalı sayılmıyor.

1 Ekim 2008 öncesi durum

Eski Bağ-Kur Kanununa göre, diğer şirket ortakları gibi anonim şirketlerde hem kurucu ortaklar hem de yönetim kurulu üyesi ortaklar zorunlu sigortalı sayılmışlardı. Bu şekilde, A.Ş. kurucu ortağı olanlar, zorunluluğa rağmen prim ödememiş olsalar bile, A.Ş. kurucu ortaklığından ayrılmadıkları müddetçe sigortalılık nitelikleri devam etmekteydi. Ödenmemiş primleri de borç olarak birikmekteydi. Ancak, bu durum 1 Ekim 2008 sonrası için kaldırıldı.

1 Ekim 2008 sonrası

Sosyal güvenlik reform yasası olarak adlandırılan 5510 sayılı Kanunun 1 Ekim 2008’de yürürlüğe girmesi ile artık A.Ş. kurucu ortakları sigortalı sayılmıyor. Böyle bir zorunluluk yok. Anonim şirketlerde sadece yönetim kurulu üyesi ortaklar zorunlu sigortalı sayılıyor. Bu durumda olanlar, dilerler ise isteğe bağlı sigortalı olabilir. Böylece hem emeklilik hem de sağlık primlerini ödeyerek, ileride emekli olup bugünden itibaren de sağlık yardımlarından istifade edebilirler. Belirtelim ki, isteğe bağlıya girmeseler bile, bu kişiler de zorunlu genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından dolayı sadece GSS primlerini ödemek zorunda kalacaklardır.

Geçis dönemi uygulaması

Öte yandan, 1 Ekim 2008 öncesinde A.Ş. kurucu ortağı olmalarından ötürü sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlere de belli bir süre tanınmıştı. O süre de 2009/Mart sonu itibariyle doldu. Bunlar, istemeleri halinde A.Ş. kurucu ortağı oldukları halde sigortalılıklarını devam ettirebileceklerdi. Bunun için yapmaları gereken, 1 Ekim 2008’den itibaren SGK’ya başvurup, sigortalılıklarını devam ettirmek istediklerini belirteceklerdi. Bu süre ise 2009/Mart ayı sonuna kadardı. Artık o sürede geçmiş bulunuyor.

Emekli aylığı alıp da A.Ş. kurucu ortağı olanlar SGDP ödeyecek mi

Hangi sosyal sigorta kanununa göre emekli aylığı bağlanmış olursa olsun, bu kişi vergi mükellefi ya da şirket ortağı olarak çalışır ise emekli aylığından destek primi kesilecektir. Bu uygulama sürüyor. Ancak, emekli aylığı alan şirket kurucu ortağının ise yine de destek primi kesilir mi?

A.Ş. kurucu ortakları kim olursa olsun zorunlu sigortalı sayılmadıklarından, emekli de olsalar aylıklarından destek primi kesilemez. Ancak, bu husus 1 Ekim 2008 sonrası için geçerlidir. Emekli aylığı alıp da A.Ş. kurucu ortaklığı daha önceden başlamış ise 1 Ekim 2008’e kadar zorunlu sigortalı sayıldıklarından, ödemedikleri ya da aylıklarından kesilmemiş prim borçları olduğunu söyleyebilir.

18 yaşından büyük çocuklar sağlık primi ödeyecek

Normalde 18 yaşını dolduranlar, lise eğitimi görüyor ise 20, üniversite eğitimi de görüyor ise 25 yaşından sonra çocuklar artık, zorunlu genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından primlerini de kendileri ödeyip sağlık hizmeti alabilecekler.

Geçiş sürecinde ise, kız çocuklarına prim ödemeden sağlık hizmeti alabilecekleri bir olanak tanınmıştır. O da 1 Ekim 2008 itibariyle anne ya da babalarından sağlık yardımı alıyorlar ise durumlarında değişiklik oluncaya (evlenip boşanıncaya, işe girip çıkıncaya kadar) yaşları kaç olursa olsun yine sağlık yardımı alabilecekler. Onun dışında, artık çocuklar da sağlık primi ödeyecek. Bu arada üniversite mezunu olup 25 yaşını dolduran çocuk, çalışıp zorunlu sigortalı olmuş ise zaten ayrıca sağlık primi ödemeyecek. Ama çalışmasa bile, hem "genel sağlık sigortası giriş bildirgesi" doldurup SGK’ya verecek hem de primlerini ödeyecek.

GSS giriş bildirgesini vermek de zorunluluk ve verilmediğinde bir asgari ücret de cezası olacak. Ancak bu zorunluluk 1 Ekim 2010 tarihine kadar uygulanmayacak. Sağlık hizmeti almak isteyen kişi ise hem bu bildirgeyi verecek ve hem de GSS primlerini ödeyecek. GSS primleri şimdi de 1 Ekim 2010’dan sonra da benzer şekilde hesaplanıp ödenecek. Aksi halde SGK’nın finanse ettiği sağlık hizmetlerinden yararlanılamayacak. 18 yaşını dolduran ve "zorunlu sosyal sigortalı olmayan" çocuk, sağlık yardımlarından yararlanabilmek için, yeşil kart için başvurabilir de (gelir testi ister) doğrudan (gelir testi istemeden) sağlık primlerini ödeyebilir de...

Birinci yolu seçer ise, yeşil kart büroları, 2009/Mayıs itibariyle, aile içindeki gelirinin 222 TL’nin altında olduğuna karar verirlerse, primlerini devlet öder ve sağlık hizmetini yeşil kart ile alır...

Geliri bu tutarın üzerinde çıkar ise, yani;

1) 222 TL ile 666 TL arasında ise her ay 27 TL,

2) 666 TL ile 1.332.TL arasında ise her ay 80 TL,

3) 1.332 TL’den fazla ise her ay 160 TL

genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık hizmeti alabilecektir.

Gelir testi istemediğinde de aynı dönem için her ay 160 TL prim ödeyecektir.