Paylaş
Ali, Ayşe, Mehmet, Can, Serdar…
Doğduğunuzda anne-babanızın koyduğu; arkadaşlarınızın, çevrenizdekilerin bildiği adınız değil sorduğum.
Diğer adınız…
Nasıl yani?
Sizin bir adınız daha var desem…
Herkesin bildiğinden başka bir adınız daha…
Ne mi o?
Başarı adınız!
Evet, yanlış duymadınız.
Başarınıza göre bir adınız daha…
Ben demiyorum.
Eski dönemlerde süren bir gelenek söylüyor bunu.
Orta Asya Türk topluluklarındaki inanışa göre başarılı olmayan çocukların adı yokmuş!
Buyurun, buna ne diyeceksiniz?
Eski Türk töresine göre çocuğa doğar doğmaz isim konmaz, gerçekleştirdiği ilk büyük başarısına göre bir ad verilirmiş!
Hatta Dede Korkut Hikâyeleri’ndeki bir yazıya göre bir çocuk azgın bir boğayla cesurca mücadele etmiş ve onu yenmiş. Bu başarısından sonra çocuğun adı ‘Boğaç Han’ olmuş!
Peki ya kayda değer bir başarı gerçekleştiremeyen çocuklar?
Yazık değil mi onlara?
Hayvanların bile isimleri varken…
İnsan isimsiz olur mu?
Olmaz tabii.
Ama eski dönemlerde olmuş işte.
Tarihçilere göre çocuk, doğduktan sonra ilk on dört yıl beklenir ve bu sürede isimsiz yaşarmış!
Bir tür anonim insan hayatı yani.
O on dört yılda çocuk, yine bir şey başaramazsa süre sonunda obaya gelen ilk yabancının adı o çocuğa verilirmiş.
İşin ilginci…
İlk görülen yabancı, insan olabildiği gibi hayvan olsa da…
Geyik ise geyik adı verilirmiş, tilki ise tilki adı!
Hadi bakalım, buyurun…
Bu uygulama Eski Türklerin başarıya ne kadar değer verdiklerini göstermiyor mu?
Şaşırdınız siz de, değil mi?
Şaşırtıcı olmasının yanı sıra konunun bir de şu yönü aklıma takıldı.
Bu gelenek günümüzde devam ediyor olsaydı anne babalarımız, tanıdıklarımız bizi nasıl çağırırdı diye düşünmeden edemedim.
Çocuk ilk büyük başarısını kazanana kadar şöyle seslenirlerdi galiba:
“Annesinin bir tanesi, ufaklık, babasının yakışıklı oğlu, küçük sıpa…”
Çocuk gözlüklüyse ‘dört göz', biraz şişmansa ‘topalak', her şeye ağlıyorsa ‘sulu göz' vs…
Bu isim listesini uzatmak mümkün tabii.
***
Eski dönemlerdeki başarıya verilen değere bakın, bir de günümüzdekine…
Şimdilerde yetenekler doğrultusunda kazanılan başarıların kıymeti anlaşılmıyor maalesef toplumumuzda. Bunun yerine bazı sektörler; çalışanlarını yetenekten, çalışma performansından çok güzellik ve tanıdık derecesine göre konumlandırıyorlar.
Bunun sonucunda ne oluyor?
E, hâliyle başarı denen olgu da rafa kalkıyor.
Başarının rafa kalkmasıyla kalsa iyi ama…
Ofislerde zoraki iş yapanlarla, işine istemeye istemeye giden insanlarla karşılaşıyoruz.
Toplumumuzun bazı kesimlerinde karşılaştığımız, göz ardı edilen başarı ise üzücü.
Üzücü olduğu kadar da düşündürücü…
Ama günümüzde Eski Türklerdeki bu başarıya göre isim geleneği devam ediyor olsaydı adınız ne olurdu?
Yazıyı okurken bunu merak ettiniz mi?
Düşündünüz mü?
İnsanlar, ilk büyük başarınızın ardından sizi nasıl, hangi isimle çağırırlardı?
Ben hemen düşündüm, bu şaşırtıcı bilgiyi edindiğimde.
‘Söz' veya ‘Yazı' olurdu adım ya da buna benzer bir şey derken…
Mesleğimde başarılı mıyım bilmiyorum ama adımı tersinden heceledim veee…
Melike–Kelime
Yaşam misyonum adımda gizliymiş meğer!
Ya sizin adınız…
Paylaş