Hayri Çetinkaya: Piyasalar parasızlıktan belini doğrultamıyor

Hayri ÇETİNKAYA

Borsa, dün herhangi yeni bir belge ve senaryo ortaya atılmamasına karşın tam 210 puan birden düştü. Endeks 4 bin 819 puana gerilerken, hisseler ortalama yüzde 4.2 oranında değer kaybetti. Gecelik repo ve bono oranları da tekrar çıkıştaydı. Gecelik repo yüzde 80'e, bono faizleri de yüzde 103'e yükseldi. Bu olumsuzluğun en önemli nedeni de parasızlık.

Piyasalarda faizler yükselişe geçerken, borsa hızlı bir düşüşle tekrar 5 bin puanın altına geriledi. Önceki gün yüzde 100'e kadar inen bono oranları dün tekrar yüzde 103'e yükseldi. Borsa da, tam 211 puan birden kayıpla, yeniden 5 bin puanın altına inerek, 4 bin 819 puandan kapandı.

Geçen hafta yaşanan belge skandalı ile kısa süre içinde büyük bir dalgalanma yaşanan piyasalarda, aslında bu hafta iyi başladı. Bir taraftan hafta sonunda düşük açıklanan enflasyon rakamları, diğer taraftan Merkez Bankası'nın interbankta gerçekleştirdiği kotasyon indirimi önceki gün faizlerde hızlı bir düşüşe yolaçtı.

Merkez Bankası'nın bankalararası Türk Lirası piyasası olan interbankta, gecelik faiz kotasyonunu önceki gün sürpriz bir şekilde, 3 puanlık indirimle yüzde 74'e çekmesi, sadece gecelik reporalarda değil, bono faizlerinde de hızlı düşüşü beraberinde getirdi.

KOTASYON İNDİRİMİ

Merkez Bankası'nın interbanktaki kotasyon operasyonunun ardından hafta başında 6-7 puan birden gerileyen bono oranlarının tekrar yükselişe geçmesi, fonlama maliyetinin dün tekrar artmasına bağlanıyor. Önceki gün yüzde 70'in altına gerileyen gecelik repolar, dün tekrar 4-5 puanlık artışla yüzde 76'ya kadar yükseldi. Stopajlı gecelik repo oranlarının yüzde 80'in de üzerine çıktığı gözlendi.

Gecelik oranlardaki artışa paralel, bono faizleri de 2-3 puan artarak yüzde 103'e kadar yükseldi. Bonoda, yüzde 100 sınırında alım değil de satışların gelmesi, oranların yükselmesinde etkili oldu.

Faizlerde dün başlayan yükseliş, borsaya da olumsuz yansıdı. Önceki gün biraz da tepki alımlarının etkisiyle 5 bin puanın üzerine çıkan borsanın dün hızla inişe geçmesinde para girişinin olmayışı etkili oldu. Önceki gün 78 trilyon lira düzeyinde gerçekleşen işlem hacmi dün biraz daha azaldı ve toplam 65 trilyon lira oldu.

YABANCI BEKLEMEDE

Borsanın yanısıra bono cephesinde de ciddi bir yabancı trafiğinden söz etmek zor. Yabancılar, IMF heyetinin temaslarından sonra yapılan açıklamayı fazla tatmin edici bulmuyorlar. Reform şartı ile para desteğinin en erken 2000 yılının ilk aylarında gelecek olması da yabancıları beklemeye itiyor. Ayrıca IMF'nin, yılbaşında yapılacak olası anlaşma sonrasında Türkiye'ye, öyle konuşulduğu gibi çok büyük miktarlarda parasal yardım sağlayacağına da garanti gözüyle bakılmıyor.

Böyle bir durumda, piyasaları öyle ipe sapa gelmeyen belge ve senaryo iddiaları ile uzun süre yanıltamazsınız. Zaten müsteşar kavgası da yapılan atama ile noktalandı.