Hayri Çetinkaya: Hazine'nin zor haftası

Hayri ÇETİNKAYA

Piyasalarda geçen hafta faiz rüzgarı esti. Hazine'nin yüklü iç borç geri ödemelerinin yanısıra, IMF heyetinin temaslarından da şimdilik somut parasal yardım mesajlarının çıkmaması, sıkışık piyasada bono faizlerini yüzde 115'e kadar çıkardı.

Faizlerdeki tırmanışa paralel, borsayı da vurdu. İMKB endeksi hafta içinde 5 bin puana kadar geriledi. Haftanın ilk yarısında tırmanan bono faizlerine paralel hızlı düşen borsanın imdadına deyim yerindeyse ANAP Lideri Mesut Yılmaz yetişti.

Yılmaz'ın hafta ortasında bankacılık yasası ve vergi düzenlemeleri ile ilgili yaptığı açıklamalarının ardından, bono faizleri yüzde 110'un da altına gerilerken, borsa da toparlanarak, 5 bin 300 puanın üzerine çıktı. Yılmaz'ın açıklamalaarı ile gelen toparlanmaya karşın borsa haftayı yüzde 3.8'lik kayıpla kapatmaktan kurtulamadı.

Piyasada sıkışıklık devam ettiği için faizlerdeki düşüş de sınırlı kaldı. Keza Yılmaz'ın mesajları ile hafta içinde biraz gerileyen bono faizleri, hafta sonunda tekrar yüzde 110 düzeyine kadar yükseldi.

HAZİRANI ATLATMAK

IMF'nin geçen hafta karargah kurduğu Hazine için zor bir hafta daha başlıyor. IMF'nin kararggah kurduğu Hazine, bu haftayı, dolayısıyla Haziran ayını atlatmak için ince hesaplar yapıyor. Bu hafta da 1 katrilyon liranın üzerinde itfası bulunan Hazine, yarın yine biri uzun diğer kısa vadeli olmak üzere iki ihale birden düzenliyor.

19 Ocak 2000 vadeli yedi aylık bono ihalesi, bitiş tarihi itibariyle vergi planlamasına olanak sağladığı için daha cazip bulunabilir. Kupon ödemeli 21 aylık tahvil ihalesinde ise durum, biraz da verilecek risk pirimine bağlı.

Geçen hafta bire bir itfası kadar para toplamayı tercih eden Hazine, yarınki ihale için 150 trilyon lira daha az borçlanma yapabileceğini duyurdu. Geçen haftaki yöntemiyle yüksek faize mecbur kalan Hazine, bu kez piyasaya itfasından daha az borçlanabileceği mesajını veriyor. Faizleri biraz daha düşük tutmayı hedefleyen Hazine'nin bu mesajı, işe yarayabilir.

Yarınki ihalelerden çıkacak faizler piyasaların bu haftaki seyrinde de belirleyici olacak. Faizlerin yüksek çıkması, borsanın geçen haftanın ikinci yarısında başlayan yükselişini de tersine döndürebilir.

Biraz daha düşük faizle gerçekleştirilecek başarılı bir ihalenin yanısıra, IMF heyetinin temaslarından çıkabilecek olumlu mesajlar piyasalara moral verebilir. Ancak kimse, geçen haftaki gelişmelerin ardından IMF heyetinden şu aşamada mali yardım içeren bir anlaşma mesajı beklemiyor.

Başbakan Ecevit de, açıklamaları ile mali yardıma ilişkin umutsuzluğunu ortaya koydu. Fakat bankacılar, Ecevit'in umutsuz mesajlarını yerinde buluyorlar. Ortada hiç bir şey yokken, Başbakan'ın kalkıp, piyasaya gereksiz yere iyimserlik aşılamasının ileride daha yanlış sonuçlar doğurabileceğini belirtiyorlar.

Ecevit haksız sayılmaz. Bu umutsuzluk içinde, IMF temaslarından olumlu bir sonuç çıkarsa, hep birlikte seviniriz.

UMUT KAPILARI

Ayrıca hükümetin son icraatları da, yeni umut kapılarını açabilir. Bankacılık yasasından sonra sırada vergilerle ilgili düzenlemeler var. Tekstille birlikte en büyük sorun haline gelen turizm sektörüne de son açıklamalara göre, 50 trilyonluk yardım geliyor. Bu yardım gelmese de turizm, önümüzdeki günlerde hareketlenebilir.

Kosova'da savaşın bitmesine paralel Avrupa'dan Türkiye'ye yönelik son dakika uçuşları artabilir. Turizmcileri asıl ilgilendiren bu hafta tekrar başlayacak olan bölücübaşı Apo davası. Bu davadan çıkacak kararın sektör için çok önemli olduğunu belirten turizmciler, ‘‘davadan çıkacak karar, hemen uygulanmasın. En azından sezon sonuna kadar ertelensin’’ diyorlar.

Hükümetin icraatları arttıkça, piyasalara iyimserlik tekrar yerleşecektir. Umutlu olmak için daha çok neden var. Biraz daha sabır..