Hayri Çetinkaya: 1.5 milyar dolar nereye gider?

Hayri ÇETİNKAYA

Geçen hafta piyasalar enflasyon korkusu ve enerji ihalelerinin iptaline ilişkin haberlerle çalkalandı.

Borsa 18 bin seviyesinden açtığı geçen haftayı, yüksek faiz, yabancı satışı ve enflasyon korkusu gibi gerekçelerle, yüzde 7'lik zararla kapattı. Endeks, 15 bin 300 puana kadar indi.

Haftanın ikinci yarısında bu endişelere bir de enerji ihalelerinin iptaline ilişkin Dünya Bankası kaynaklı haberler eklendi. İhalelerin iptali konusunda Dünya Bankası uzmanlarının hazırladığı bir raporun hükümeti bağlamayacağı yolundaki Bakanlık açıklaması, endişeleri sona erdirdi.

Beklenenden yüksek çıkan ocak ayı enflasyonunun yolaçtığı endişeleri de hükümetin ekonomi kurmayları gidermeye çalıştı. Enerji ihaleleri ile ilgili yapılan ‘‘olumlu’’ açıklamaların etkisiyle borsa, hafta içindeki kayıpların bir kısmını yerine koyarak haftayı 17 bin puan sınırında kapattı.

VATANDAŞ REPOSU

Geçen haftanın tedirginlik yaratan gelişmelerinden biri de, gecelik faizlerin birara tırmanışa geçmesiydi. Parasızlık yüzünden gecelik faizler hafta içinde yüzde 95'e kadar yükseldi. Oranların yüzde 90'lara çıkması üzerine, vatandaşlar da yine tatlı kazanç sevdasıyla bankaların kapısını aşındırmaya başladı.

Ancak bankanın verdiği repo ile yüzde 90'lık interbank faizleri birbirini tutmayınca hayal kırıklığına uğradılar. Çünkü vatandaşa yüzde 30-40 oranında repo öneriliyordu. Vatandaş reposunun, TL. interbankındaki kadar yüksek olmayışını anlatmak bankacıları biraz uğraytırdı.

Neyse ki haftanın ikinci yarısında, nakit sıkışıklığının azalmasının etkisiyle gecelik oranların yüzde 90'lardan tekrar yüzde 30'lara gerilemesi bankacı ile repocu arasındaki tartışmayı da bitirdi.

ÇİFTE İHALE

Hazine çarşamba günü, 3 katrilyon 66 trilyon lira (yaklaşık 5.5 milyar dolar) ile bu ayın en yüklü itfasını gerçekleştirecek. Bu itfa için gerekli paranın önemli bir bölümünü, üç aylık ve bir yıllık olmak üzere yarın düzenleyeceği iki ayrı ihaleden toplayacak.

Hazine, üç aylık bono ihalesinden 600 trilyon, bir yıllık tahvil ihalesinden de yaklaşık 1.7 katrilyon olmak üzere, yaklaşık 2.3 katrilyon lira (4 milyar dolar) toplamayı hedefliyor. Çarşamba günü bankalara 3 katrilyon 66 trilyon ödeyecek olan Hazine, eğer yarın hedeflediği doğrultuda borçlanırsa, piyasada 770 trilyon lira (yaklaşık 1.4 milyar dolar) civarında fazla para kalacak. Bunun bir bölümü, bonoların yüklü geçici vergi ödemesinde kullanılacak. Ancak geriye kalacak bölüm de gittiği yeri hareketlendirecektir.

BORSADA OYNAMAK

Piyasada kalacak paranın adresini kestirmek zor. Mevcut koşullarda, reponun cazibesinden sözedilemez. Bugünkü oranlardan orta vadeli, bono veya mevduata para yatırmak da çok kazançlı görünmüyor.

Faizler düşük seyrini koruduğu sürece tasarruf sahipleri, yüzde 30'larla parasını repoda tutmak istemiyor.

Geriye yine fonlar ve borsa kalıyor. İyi bir seçimle, biraz da beklemeyi göze alarak borsaya yapılacak yatırımdan kazançlı çıkılabilir. Önümüzdeki günlerde borsada ‘‘oynamak’’ isteyenler de artabilir.

İMKB'nin hálá yarısına yakın bölümü yabancıların elinde. Endeksin bugün geldiği seviye itibariyle, çok iyi para kazandılar. Bu yüzden gündelikçiler dışında, uzun vadeli yatırım yapan yabancıların satışa geçmeleri, İMKB'de ‘‘sorun’’ yaratabilir. Ancak şimdilik böyle bir satış sinyali de yok.