Türkiye’de deprem gerçeği ve yanıtı beklenen sorular

Tam da yıl dönümünde bir uyarı niteliğinde ve George Santayana’nın “Geçmişini unutanlar, onu yeniden yaşamak zorundadırlar” sözlerini önümüze koyan deprem fırtınası bu kez Ege’de yaşanıyor. Türkiye’nin fay hatlarının üzerindeki konumu, deprem gerçeğini yaşamamızdaki en büyük etken. Peki biz gerçekten yeteri kadar ders çıkarttık mı? Bu sorunun yanıtını aşağıda sıralayacağım sorulara yetkililerin vereceği yanıtlar ortaya koyacaktır.

BU SORULARIN YANITLARI KAMUOYUYLA PAYLAŞILSIN

- Ege sallanıyor, Yunanistan tahliye de dahil bir dizi önlem aldı. Türkiye Ege ile ilgili acil eylem planı oluşturdu mu?

- İstanbul ya da Marmara depremine bugün itibariyle Türkiye ne kadar hazırlıklı?

- Başta İstanbul olmak üzere Türkiye genelinde fay hattında bulunan illerde kaç yapı depreme dayanıklı hale getirildi? Kaç fabrikada sorun kalmadı?

- Olası depremlere karşı acil durum planları tamamlandı mı?

- Vatandaşların deprem eğitimi ile ilgili eksiklikler var mı?

- Deprem öncesi ve sonrası iletişim sistemleri, acil durum çantaları, güvenli bölgelerin belirlenmesi gibi konularda tüm hazırlıklar tamamlandı mı?

Bu soruların yanıtlarının Türkiye genelinde il il verilmesi ve kamuoyuna açıklanması gerekiyor. Hepimiz biliyoruz ki yarın gündem yine değişecek, herkes o değişen gündemlerin peşinde birini tüketmeden diğerine geçerek, koşmaya devam edecek. Merkezi otorite, yerel otorite ve vatandaşların birlikte hareket ederek, Türkiye’yi olası depremlere karşı bir an önce hazırlıklı hale getirmesi gerekiyor. Başta Japonya olmak üzere dünyada örnekleri olan bir konuda adım atmak, o adımların atılıp atılmadığını denetlemekten daha önemli bir iş ya da gündem olduğunu düşünmüyorum.

YENİ YILIN İLK AYINDA ANKETLER

Yeni yılın ilk ayında kamuoyu yoklamaları da yayımlanmaya başlandı. Optimar’ın yeni yılın ilk ayında yaptığı araştırmayı Yönetim Kurulu Hilmi Daşdemir ile görüştüm. Araştırma 21-25 Ocak 2025 tarihleri arasında 26 ilde toplamda 2 bin kişi ile yapıldı. Dikkat çeken bölümleri sizlerle de paylaşmak isterim. Araştırmaya göre;

SİYASİ PARTİLERİN OY ORANLARI

- AK Parti’nin yeniden 2023 genel seçimlerindeki oranlara yaklaştığı gözlemleniyor. Olası bir seçimde AK Parti yüzde 33.5, CHP yüzde 27 oranında oy alıyor.

- MHP, İYİ Parti ve DEM’in oy oranları ise 2023 genel seçimlerine yakın oranlarda.

İLK SIRADA YİNE EKONOMİ

- Seçmen uzun bir süredir Türkiye’nin en önemli sorunu olarak ekonomiyi görüyor. Yeni yılın ilk ayında ekonomi yüzde 52.9 ile birinci sırada yer alıyor. Ekonomiyi yüzde 9.2 ile terör, yüzde 6.9 ile işsizlik, yüzde 6.8 ile eğitim takip ediyor.

- Bu sorunları kimin çözebileceği sorusuna ise katılımcıların yüzde 26.3’ü hiçbiri yanıtı verirken, yüzde 26.1’i AK Parti, yüzde 18.6’sı CHP yanıtını veriyor.

- Katılımcıların 2025 yılından pek de umutlu olmadıklarını anket sonuçlarından yola çıkarak söylemek mümkün. 2025 yılı için Türkiye’nin genel durumuyla ilgili beklentileriniz nedir sorusuna; “Daha kötü olacak” yanıtını verenlerin oranı yüzde 31.3; çok kötü olacak diyenler yüzde 8; aynı kalacağını düşünenler ise yüzde 26.9. Çok iyi ve daha iyi olacak yanıtlarının toplamı ise yüzde 33.8.

TERÖRSÜZ TÜRKİYE SÜRECİ

- MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin çağrısıyla başlayan, Terörsüz Türkiye sürecini destekleyenlerin oranı yüzde 57.3 iken sürece karşı olanlar ise yüzde 12.4.

- Araştırma ciddi bir kamuoyu desteği olan süreçle ilgili kamuoyuna yeterli oranda bilgi verilmediğini de tespit etti. DEM Partililerin İmralı görüşmeleri konusunda iletişimini olumsuz bulanların oranı da, olumlu bulanlardan fazla.

- PKK terör örgütü elebaşısı Öcalan’ın PKK terör örgütünü lağvetme çağrısında bulunacağını düşünenlerin oranı yüzde 37.6, emin olmayanlar ise yüzde 35.3. Bulunmaz diyenlerin oranı ise yüzde 27.

- Araştırmaya göre hem iletişim, hem kamuoyunun bilgilendirilmesi hem de süreç konusunda yetersizlik ve belirsizlik olduğu ortaya çıkıyor.

- Ana dilde eğitim, af, Öcalan’a ev hapsi gibi başlıklar katılımcılar tarafından çoğunlukla taviz olarak görülüyor. Bu konularda siyasi bir hassasiyet beklendiği söylenebilir.

ÜMİT ÖZDAĞ’IN GÖZALTINA ALINMASI

Ocak ayında yaşanan önemli gelişmelerden biri de Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’ın gözaltına alınmasıydı. Gözaltına alınma olayını katılımcıların yüzde 50.1’i siyasi nedenle açıklarken, gözaltına alınmasını gerektiren bir durum olmadığını ifade edenlerin oranı yüzde 3.2. Kin ve nefret suçu işlediğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 18.7.

ÖZEL OKULLAR ANKETE GİRDİ

- Araştırmaya katılan katılımcıların özel okullar konusundaki astronomik artışlara olumlu bakmadığını söyleyebiliriz.