Yarın ne kadar küçüldüğümüzü anlayacağız

Kriz döneminde sık sık görüldüğü gibi, geçmiş dönemlerdeki rakamlar yine revize edilmezse; 2009 yılı büyüme rakamının eksi 5,5 civarında gerçekleşmesi bekleniyor. Bir başka deyişle yarın 2009 yılında ekonomimizin yüzde 5.5 küçüldüğünü teyit etmiş olacağız...

Şimdi yeniden büyümeye geçiyoruz, eski rakamların ne önemi kaldı demeyin; çünkü bu yılki büyüme, geçen yılın büyümesinin üzerine kurulacak.

Yüzde 5.5’luk küçülme ciddi bir rakam. Yani artık “ne kadar teğet geçti” dendiğinde,�“ekonomiyi yüzde 5.5 küçültecek kadar teğet geçti”
diye bileceğiz...

Türkiye’nin şimdiye kadar yaşadığı en büyük kriz 2001 yılı kriziydi ve ekonomi o yıl yüzde 5.7 oranında küçüldü. Yani tarihte en keskin düşüşlerden birinin geçen yıl yaşandığını da görmüş olacağız.

2001 krizinden sonra mevcut hükümeti oluşturan 3 parti sandığa gömülmüştü, şimdi ne olacak derseniz; tabi ki şimdilik meçhul...

Belki de son anayasa değişiklikleri, bu küçülme oranının, bunun işsizlik başta olmak üzere yarattığı tahribatların konuşulmaması, seçimlerde bu unsurların gözardı edilmesini sağlamak içinden, kim�bilir...

Peki, geçen yı lki yüzde 5.5’luk küçülme oranının üzerine, bu yıl ne kadar büyüyeceğiz?

Genel kanı yüzde 3.5 olarak alınan bu yıla ilişkin büyüme rakamının aşılacağı yönünde. Ancak ne kadar aşılacağı konusunda değişik görüşler var. IMF ile stand-by anlaşması görüşmelerinin kesilmesinden sonra, 2010 yılında ne kadar büyüyeceğimiz yeniden tartışılmaya başlamıştı. Yarınki açıklamayla geçen yılki rakamlar kesinleştikten sonra, bu tartışma nın, yeni bir boyut kazanarak alevleneceğini tahmin ediyorum...

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yıldan itibaren çift haneli büyüme rakamlarını yakalayacağımızı söylemiş. Yani Bakan Şimşek’in beklentisi, bu yıl ilk üç itibariyle yüzde 10’un üzerinde büyüyeceğimiz yönünde...

Olur mu derseniz, bence zor...

KRİZ ÖNCESİNE BİLE DÖNEMİYORUZ

Piyasaların bu yıl ilk çeyreğe ilişkin büyüme beklentisi ise yüzde 7 civarında.

Onun da geçen yılın aynı dönemindeki üretimin çok düşük olması nedeniyle gerçekleşeceği, yani baz etkisi nedeniyle bu orana ulaşılacağını söylüyorlar.

Büyüme konusunda daha da iyimser bir beklenti oluşmaya başlamışken, geçenlerde açıklanan kapasite kullanım oranları, iyimser tahminleri biraz törpüledi.

Yani 2010 yılının ilk çeyreğine ilişkin öncü veriler, Bakan Mehmet Şimşek’i pek de doğrular nitelikte değil...

Bir toparlanma var ama bu beklendiği kadar hızlı değil. Kapasite kullanım oranları son 4 aydır aslında yerinde sayıyor. Hatta mevsimsel etkilerden arındırıldığında, son iki ay içerisinde kapasite kullanım oranlarında küçük düşüşler yaşandığı bile�söylenebilir...

Bazı bankaların yaptıkları iktisadi araştırmalarda, sektörlere ilişkin veriler değerlendirilip, muhtemel büyüme tahminlerine de yer veriliyor. Örneğin ilk aylarda büyümeye önemli ivme kazandıran otomotiv sektöründe, ihracat ve iç satış rakamlarında bir artış var ama üretim hala kriz öncesi seviyesine bile ulaşmış değil.

Yine elektrik tüketiminde de, geçen şubatta üretim yüzde 10 arttı ama 2009 yılı şubat ayı elektrik üretiminin en düşük seviyesindeydi...

Yani 2009’da o kadar küçüldük ki; bu yılki iyimser büyüme tahminlerine göre, hala kriz öncesi seviyelere bile ulaşamıyoruz...