İhracat başarı ya ithalat

Aralık ayı ihracat rakamlarını açıklayan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, 2008 yılı hedefini 125 milyar dolar olarak koymuş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı da, ihracattaki rekor rakamları fırsat bilip, yine Merkez Bankası’na yüklenmiş...

Kesinlikle ihracatta bir başarı söz konusu ve hakkını vermek lazım.

Ancak sadece ihracata bakmayıp, ithalatla birlikte değerlendirdiğinizde ise dış ticaret açığının giderek büyüdüğü de açık. "İhracat rakamlarıyla herkes övünüyor da, ithalatı kimse üstlenmiyor" diyorlar ya, bence çok haklılar...

Şimdi 11 aylık resmi dış ticaret verilerine, yani yılın hepsine birden bakalım. Yılbaşından önce Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bu rakamları açıkladı: Kasım ayında ihracat piyasa beklentilerine paralel, 11.2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. İthalat ise yine piyasa beklentilerinin üzerine çıkarak, 16.6 milyar dolar oldu. Bir önceki yılın aynı ayına kıyasla ihracattaki artış yüzde 30.4, ithalattaki artış ise yüzde 28.8 olarak saptandı.

Bu rakamlar, aylık bazda rekordu. Yani sadece aylık bazda değil, yıllık bazda da, ama sadece ihracatta değil, ithalatta da 2007 yılının rekor bir yıl olacağı artık kesin.

Aylık rakamlara baktığınızda kasım ayında hem ihracatın, hem ithalatın bir süredir yakaladığı hızı sürdürdüğü, özellikle ithalatta iyice hızlandığı gözleniyor. Büyük ihtimalle aralık ayında da aynı gelişmeleri yaşayacağız.

Piyasalarda 106 milyar dolarlık ihracat rakamının küçük oynamalarla gerçekleşmesine karşılık ithalatın 170 milyar dolara dayanacağı beklentisi var.

YİNE CARİ AÇIK KONUŞACAĞIZ

Yani, sadece ihracat bazında baktığınızda çok önemli bir başarı yakalanmış gözüküyor ama ithalatla birlikte baktığınızda, ihracattaki başarıya rağmen önemli bir dış ticaret açığı ortaya çıkıyor. Bir anlamda, bu ihracat rakamına yüksek ithalat, düşük kur sayesinde ulaşıldığı tezi de gerçek oluyor.

Bu tartışma daha çok sürecek, o belli.. Ama 2008’de buradan yola çıkılarak yapılacak en büyük tartışmalar yine cari açık rakamında ve finansmanında olacak.

2007 yılı için cari açık rakamı tahminleri sürekli olarak revize edildi ve son olarak 37 milyar dolar civarında tahmin edilmeye başladı.

2008 yılı için de piyasaların dış ticaret tahminleri; ihracatta 120 milyar dolar, ithalatta ise 195 milyar dolar civarında değişiyor. Buna bağlı olarak cari açık ise 45 milyar dolar civarında tahmin ediliyor.

Aslında daha geçen ay 2008 cari açık tahminleri 40-42 milyar dolar civarındaydı ama son gelen veriler bu rakamın yukarı doğru revizyonuna neden oldu.

Cari açığın yüksek olduğu, belki daha da yükseleceği kesin. Ancak geçen yıllarda da yüksekti ama finanse edildiği için sorun olmadı.

2008 yılında ise küresel ekonomideki belirsizlik nedeniyle, herkesin dilinde kaynak ve finansman sorunu bulunuyor. Yani bu yıl kısa vadeli ya da portföy yatırım olarak yabancı sermayenin gelişi, geçen yıllara kıyasla çok daha zor olacak diye görülüyor.

İşte bu nedenle, ister istemez bütün yıl boyunca cari açığı çok konuşacağız. Umarız geçen yıllarda da konuştuğumuz ama bir şekilde finanse edildiği için sorun olmayan cari açığı 2008’de de sadece konuşmakla kalırız... Aksi takdirde başımıza büyük işler gelebilir.