2009 harcamalarındaki kısıntı 13 milyar YTL’yi buluyor

Ancak dünkü Referans Gazetesi’nde yeralan haberden öğrendik ki; kısıntı bakanlık bütçelerinden yapılan 3 milyar YTL’yle sınırlı değil. Önergelerde, basının çoğunun atladığı bir önlem yeralıyor ve böylece kısıntı 13 milyar YTL’ye ulaşıyor.

Hükümet özelleştirme gelirleriyle ilgili olarak, daha önce bütçe kanunun 29. maddesinde yaptığı değişiklikle bu gelirlerin bütçenin herhangi bir kaleminde kullanılmasının önünü açmıştı. Bu yolla, 12 milyar YTL’lik özelleştirme gelirinin bütçeye kaydedilmesi ve bu gelirlerin SSK prim indiriminden, belediye gelirlerinin artırılmasına kadar, altyapı yatırımları da dahil birçok kalemde kullanılmasının önü açılmıştı.

Bu maddeye, özelleştirme gelirlerinin şimdiye kadar olduğu gibi sadece borç azaltmakta kullanılması gerektiği yönünde eleştiri getirilmiş ancak Ulaştırma Bakanı’nın başını çektiği kabine üyeleri, yeni yollar ve barajlar için bu gelirleri bütçeye almakta ısrar etmiş ve sonunda bu sakıncalı madde bütçeye konulmuştu.

TBMM’de son dakika değişikliklerinin bir ayağının da, özelleştirme gelirlerinin sadece 2.5 milyar YTL’lik kısmının GAP ve diğer bölgesel yatırımlar için kullanılmasıyla sınırlanması olduğu ortaya çıktı. Kalan tutar ise, cari harcamalar ve diğer yatırımlar için kullanılamayacak. Böylece özelleştirme gelirleri yoluyla 9.5 milyar YTL’lik tasarruf da sağlanmış olacak.

MALİ GEVŞEME YOK

Bütçede son dakikada yapılan diğer değişikliklerle de, harcama kısıcı tedbirler genişletildi, halen belediyelerin topladığı elektrik ve hava gazı tüketim vergilerinin 2009’da bütçeye gelir kaydedilmesi benimsendi. Ayrıca, TCDD’ye ait limanların özelleştirilmesinden elde edilecek gelirin demiryolu ve karayolu yatırımlarında kullanılması düzenlemesinden de 2009 yılı için vazgeçildi.

Referans’ın haberiyle, kısıntıların Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’in söylediği gibi, 3 milyar YTL ile sınırlı kalmadığı ortaya çıktı. Başta yatırımlar olmak üzere belli kalemlerde yapılan kesintiler ve belediyelere devredilen personelin ücretlerinin üçte birinin il özel idareleri tarafından karşılanması da eklenince, geçtiğimiz hafta bütçede harcamalar kaleminde aslında 3 milyar 500 milyon YTL düzeyinde kesinti sağlandığı belirtildi.

Dolayısıyla özelleştirme gelirlerinin harcanmasından yapılan 9.5 milyar YTL’lik kısıntı ile birlikte, bütçeden yapılan toplam kısıntı miktarı da 13 milyar YTL’ye çıkmış oluyor.

Geçen hafta sonunda Fortisbank Araştırma Biriminin yaptığı araştırmada, 2009 bütçesinde yüzde 4 büyüme varsayımıyla vergi gelirlerinde yüzde 16’ya yakın artış öngörüldüğü belirtiliyordu. Aynı kapsamda büyüme beklentilerindeki düşüşle birlikte, vergi gelirinin de hedeflenen büyüklüğe ulaşmasının zor göründüğü kaydedilerek, "Vergi gelirlerinin sadece fiyat artışı kadar (2009 programında deflatör yüzde 7.5 varsayılıyor) artacağı varsayılırsa, vergi gelirlerinin ilk hedeflenen rakamdan yaklaşık 15 milyar YTL (GSYH’nin yüzde 1.4’ü) kadar düşük gerçekleşebileceğini hesaplıyoruz" deniliyordu.

Fortisbank değerlendirmesinde, IMF’nin bu kadar kısıntı gereğine rağmen kısıntıyı az tutmasının mali açıdan gevşekliği gösterdiğine işaret ediliyordu.

Gerçekten de görünen oydu, ben de IMF’nin işi çok gevşek tuttuğunu zannediyordum. Ancak bu haberle birlikte IMF’nin o kadar da gevşek davranmadığı ortaya çıkıyor. 15 milyar YTL’lik az gelir hesabıyla, zaten dengelemek için küçük bir rakam kalmış oluyor.

Sağlık harcamalarında kısıntı gibi tedbirlerle zaten bu 15 milyar YTL’yi bulmuş olacağız...