Otomotive ‘Acil’ freni

TÜRKİYE’de Avrupa ile eş zamanlı olarak 1 Nisan 2018’den itibaren üretilen ve ilk defa tip onayı alan tüm yeni otomobillerde ‘eCall’ sisteminin kullanılması zorunlu hale geldi. ‘eCall’ yani acil arama anlamına gelen ‘Emergency Call’ sistemi ile çok daha fazla hayat kurtarılması hedefleniyor. Üretim aşamasında araçlara entegre edilen global sim kartıyla çalışan bu sistem bir otomobilin trafik kazası yapması veya yoldan çıkması durumunda otomatik olarak 112 acil servisin aranmasını öngörüyor. Sistem, sürücü veya yolcular konuşamayacak durumda olsa bile ilk yardım ekiplerine kaza yeri ve kazanın biçimine ilişkin bilgi aktarıyor. Bu sayede kaza yapmış ve bilincini kaybetmiş kişilerin yerinin tespit edilmesi hedefleniyor. Bu yeni sistemle Türkiye dahil AB ülkesi 28 ülkede bir otomobil kaza yaptığında, aracın içindeki sistem otomatik olarak 112’yi arıyor. 1 Nisan 2018’den itibaren Türkiye’deki markalar da piyasaya sundukları ve sunacakları ilk defa tip onayı alan yeni modellerinde ‘eCall’ sistemini sunmakla yükümlü. Aksi taktirde ürünün ithalatını yapmaları veya satışa sunmaları mümkün değil.

BTK RİSKLİ BULDU

Türkiye’de, Avrupa Birliği (AB) mevzuatları ile uyum doğrultusunda hazırlanan bu yönetmelik, Avrupa’dan tip onay belgesi alan üreticiler için zaten eş zamanlı yürüyeceğinden, Türkiye’de de markalar nezdinde ilk etapta olumlu bir gelişme olarak nitelendirildi. Sonuçta hayat kurtaracak çok önemli bir sistemdi. Ancak 22 Ocak 2018’de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Türkiye’de satılacak yeni modellerdeki eCall sistemine ‘yerli sim kartı’ zorunluluğu getirmesi işleri karıştırdı. Çünkü BTK, bu tip sistemlerin yabancı operatörler üzerinden yapılacak bağlantı ile yürütülmesinden doğabilecek çeşitli riskleri dikkate alarak bu kararı verdiğini açıkladı. Ayrıca programlanabilir özelliğe sahip sim kart ve katma değerli hizmet sunacak sistemlerin sunucularının da Türkiye’de yerleşik olmasını istedi.

YENİLER GELMİYOR

İşte bu noktada global markaların Türkiye temsilcileri ve distribütörleri için durum oldukça karıştı. 1 Nisan’dan 2018’den sonra üretilip, ilk kez tip onayı alan hiç bir yeni otomobil Türkiye’ye getirilemedi, bu yıl sonuna kadar da bazı münferit modeller haricinde getirilmesi zor gözüküyor. Çünkü üretimden global sim kartı entegre edilerek çıkan bu araçların, sadece Türkiye’ye özel sim kartıyla üretilmesi pek kolay değil. Ayrıca fabrikada yerli sim kartı entegre edilerek üretilse dahi bir işe yaramayacak çünkü BTK kararıyla araçlardan elde edilecek verilerin toplanması için de Türkiye’de ortak sunucu (server) kurulması gerekiyor. Bunun için de markaların veya distribütörlerin Türkiye’de büyük teknoloji yatırım yapması şart. Kuşkusuz pazarın yüzde 44 düştüğü bir ortamda markalar bu yatırımı yapmak yerine yeni otomobilleri getirmemeyi tercih ediyor. Sektör yetkilileri durumun çok ciddi olduğunun altını çizerek şunları söylüyor: , “Türkiye’de satışlar düştüğü için şu an pek fark edilmiyor ama satılan araçların hepsi stoktaki eski araçlar. Avrupa’da satışa sunulan hiç bir model Türkiye’ye gelmiyor, bu şartlarda gelmesi de imkansız. Sanayi Bakanlığı çözüm için çalışıyor ama henüz ilerleme yok. Sorun sadece yerli sim kartı takmak değil, toplanan verilerin lokal bir sunucu da (server) tutulması şartı bulunuyor.”

120 GÜNLÜK DOLAŞIM SINIRI

BU arada BTK, Türkiye’ye eski tip onayı (1 Nisan 2018’den önce alınmış) ile üretip ithal edilen veya satılan otomobillerdeki global sim kartlar içinse 120 gün ‘roaming’ (dolaşım) süresi verdi. Yani markaların ilgili modelleri 120 gün kuralının devreye alınması neticesinde hizmet sunamayacak duruma gelecek. Ayrıca Avrupa’dan aldığı eCall sistemine sahip yeni otomobille Türkiye’ye gelen birisinin de sadece 120 günlük ‘roaming’ hakkı bulunuyor. Bu kişinin aracıyla 6 ay yani 180 gün kalma izni varken, roaming süresinin 120 ayla sınırlanması, 60 gün aracıyla ilgili tüm sinyallerin kesileceği anlamını taşıyor.

ORTAK SUNUCULAR İÇİN 1 YIL EK SÜRE

12 Şubat 2019’da yeni bir BTK Kurul kararı ile konuya açıklık getirilmeye çalışılarak, çalışma esasları belirlendi. Bu doğrultuda mevzuata uyum kapsamında GSM operatörlerine ve otomobil üreticilerine yeni sistem altyapısının oluşturulması için 29 Şubat 2020 tarihine kadar süre verildi. BTK, bu süre zarfında programlanabilir sim kart sisteminin ve diğer sunucuların (server) kurulmasını istiyor. Bu konuda sektör yetkilileri şu açıklamayı yapıyor: “Tabii hemen, ‘siz de bu hizmetleri yerli sim ile kurup uygulama sunucularını Türkiye’ye taşıyın’ denebilir. Ama unutulmamalı ki Türkiye’de 50’yi aşkın markanın bu hizmeti sunması için yatırım yapması demek, her birinin milyonlarca Euro harcaması anlamına gelir ki bu da döviz ihtiyacını körükleyecektir. Diğer yandan bugün milyonlarca vatandaşımız tarafından kullanılan cep telefonu uygulamaları için aynı yatırım beklenmezken, otomobil üreticilerine has katma değerli hizmetlerin sunucusunun Türkiye’de olmasını beklemek hakkaniyet adına üzücüdür.”

KATMA DEĞERLİ HİZMETLER BİTTİ

Volvo Türkiye Genel Müdürü Sabri Sözen, şu an için yeni tip onayına tabi tek modellerinin yeni V60 Cross Country olduğunu belirterek, “Bu durum bizi çok etkilemese de sadece kendimizi düşünemeyiz. Sektörde birçok markanın bu durumdan olumsuz etkilendiğini biliyor ve üzüntüyle takip ediyoruz. Bununla birlikte asıl üzücü olan, Avrupa’da ekonomik bir büyüme yaratan, otomobile bağlı katma değerli servislerin bu karar neticesinde ülkemizde sunulamamasıdır. Oysa ki Türkiye dışında bu sistemleri kullananlar, kaza anındaki hayat kurtaran faydası ile birlikte, her gün hayatına dokunan katma değerli hizmetlerden faydalanma ve hayatını bu doğrultuda kolaylaştırma imkanı bulmaktadır” dedi.

YAKIN BİR ZAMANDA YENİ MODELLER GELEMEYECEK

eCall sisteminde yerli sim kart zorunluluğu yüzünden son dönemde Türkiye’ye gelemeyen modeller arasında Audi Q3, A1, eTron, yeni BMW 3 Serisi, Volvo V60 Cross Country ve Mercedes’in bir çok modeli yer alıyor. Ayrıca Volkswagen T-Cross, yeni Golf, ID başta olmak üzere bu yıl Avrupa’da satışa sunulan bir çok markanın bir çok modeli de Türkiye’ye yakın bir zamanda gelemeyecek.

YENİ 3 SERİSİ ÇÖZÜLÜYOR

BORUSAN Otomotiv CEO’su ve BMW Genel Müdürü Hakan Tiftik, en önemli modelleri olan yeni BMW 3 Serisi’nin eCall sistemine takıldığını belirterek, “Normalde bu ay satışa sunacağımız bu modelde BTK’nin istediği düzenlemeyi yapmak için Almanya ile çalışıyoruz. Önemli bir ilerleme kaydettik, çözüyor gibiyiz. Sağ olsun Almanya merkez Türkiye için bu çok önemli model için bir ayrıcalık tanıyacak gibi. Üretim aşamasında yerli sim kart takmak için çalışıyorlar. Eğer bunu halledersem, temmuz ayı gibi Türkiye’de satışa sunmak istiyoruz. Ama bu sadece hayati bir modelimiz için geçerli” diye konuştu. 

AUDI İLE SÜREKLİ TOPLANTI

DOĞUŞ Otomotiv-Audi Türkiye Genel Müdürü Kerem Güven şu an için yeni Q3, A1 ve E-Tron modellerinin etkilendiğini belirterek, “Audi ile Türkiye’ye ayrı homologasyon ve gerekli şartları karşılayacak şekilde araçları ürettirebilmek için sürekli toplantılar yapıyoruz. Dolayısıyla bu 3 modelin gelişi ertelendi. Ne zaman geleceğini bilemiyoruz” dedi.

MERCEDES EN ERKEN EKİMDE

MERCEDES Otomobil Grubu Direktörü Direktörü Şükrü Bekdihkan, eCall sistemi ve katma değerli hizmetlerin çok sıkıntılı bir konu olduğunu belirterek, “ Mevcut AB sertifikasyonu ile uyumlu eCall süreçlerimizi yeniledik. Yerel bir sim karta geçiş için gerekli tanımlamaları yaptırdık. Bu yeni tip yerli sim kartlı araçlarımızı en erken ekim de piyasaya getirmeyi planladık. Ama hala süreç belirsiz. Diğer taraftan Türkiye’de katma değerli hizmetlerimizi ise durdurduk. Çünkü sunucuların (server) Türkiye’de kurulması şartı ve hangi bilgilerin (dataların) bu sunucuda tutulacağı henüz net değil” yorumunu yaptı.

YENİ COROLLA’DA SİNYAL KESİLDİ

BU süre içinde Türkiye’de satışa sunulan tek model Sakarya’da üretimi yapılan yeni Toyota Corolla oldu. Toyota Türkiye yetkilileri, bunun için global eCall sistemini pasifize ettiklerini belirterek, “Otomobil şu an da hiç bir data paylaşımı yapmıyor, sinyal de kesildi. Sadece kaza durumunda sistem devreye girecek” yorumunu yapıyor. Ancak bu noktada bu durumun ne sonuçlar doğuracağı konusunda ise net bir bilgi verilemiyor.