Otomotiv sektörü destek nöbetinde

1.6 litre ve altı motor hacmine sahip daha ekonomik araçların fiyatlarında yüzde 10’un üzerinde indirim şansı veren bu teşvikler açıkçası pazardaki daralmayı engelleyemedi ama daha büyük kayıpların önünü kesti. 2018’de son 2 ay devreye girmesine rağmen pazardaki daralmanın yüzde 35’te kalmasını sağladı. Yani teşvikler olmasaydı daralma çok rahat yüzde 45’lere çıkabilirdi. Aynı şekilde zor geçen 2019 yılının ilk 6 ayı sonunda da pazardaki daralma teşviklerle birlikte yüzde 45 olarak sonuçlandı. Destek olmaması durumunda kayıplar yine çok rahat yüzde 60’lara çıkardı.

1 Temmuz itibarıyla teşviklerin sona ermesi ise sektörde şok etkisi yarattı. Çünkü herkes devam edeceği konusunda çok emindi. Pazar bu kadar daralırken, desteklerin çekilmeyeceği düşünülüyordu. Bu yüzdendir ki hala yeni teşvikler konusunda büyük beklenti söz konusu. Geçtiğimiz hafta bu beklentiyle satışlar tamamen dururken, vergi daireleri yeni ÖTV ve KDV oranlarıyla neredeyse tek bir işlem bile yapmadı. Bir çok marka yeni fiyat listelerini bile oluşturmadı. Satılan tek tük araçlar da engellilere özel ÖTV’siz araçlardan oluştu. Sektörün tüm çatı örgütleri art arda teşviklerin devam etmesine yönelik açıklamalar yaptı.

Bu yüzden bu hafta çok kritik. Hükümet artık net olarak ‘ya tamam ya devam’ diyecek. Aksi takdirde beklenti devam edecek ve pazara daha büyük darbe vuracak. Sonuçta bu belirsizlik ortamı devlet için de büyük vergi kaybı anlamına geliyor. Bütçede yıl sonu için motorlu taşıtlardan alınması hedeflenen 20 milyar TL’lik ÖTV geliri ilk 6 ayda saptı ama böyle giderse açık daha fazla olacak. O yüzden bayi kapanmalarının, istihdam kayıplarının ve bütçe açığının önünü geçmek için teşviklerin artırılarak devam etmesi bekleniyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) bu koşullarda pazarın yıl sonunda 350 bin adetlere kadar gerileyeceğini öngörüyor. Bu da yüzde 35 daralan 2018 yılına göre bile yarı yarıya kayıp anlamına geliyor. Çarkların yeniden dönmesi için umarım ekonominin lokomotifi olan otomotiv sektörü istediği desteği alır. 

GÖLCÜKLÜ VW’LERE TEŞVİK BAŞVURUSU

SON dönemde Alman otomotiv devi Volkswagen’in Türkiye’ye yönelik yatırım kararlarında bir sürü gelişme yaşandı. Öncelikli olarak VW’nin ticari araç konusunda tüm dünyada Amerikan Ford ile yaptığı işbirliği neticesinde Gölcük’te Ford Otosan tarafından üretilecek yeni Transporter ve Crafter konusunda çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Resmi açıklamanın ardından Ford Otosan’ın ek fabrika için teşvik başvurusu yapacağını duydum. Yani düğmeye basıldı, Gölcüklü Volkswagen’ler açıkçası gün sayıyor. VW’nin Doğu Avrupa’da kurmayı planladığı yeni fabrika için Türkiye ve Bulgaristan arasında yaşanan yarışta ise geçen hafta yeni gelişmeler oldu.

Alman basınının VW’nin fabrikayı Türkiye’de kuracağına yönelik haberlerine rağmen henüz netlik kazanan bir durumun olmadığını öğrendim. VW’nin çok fazla ve ağır olan taleplerinin Türk hükümeti tarafından kabul edilemeyecek boyutta olduğu Ankara kulislerinde konuşulurken, pazarlıkların ise sürdüğü iddia ediliyor. Yani bu hafta bir taraftan teşviklerle ilgili gelişmeleri diğer taraftan VW’nin yatırım kararlarına ilişkin resmi açıklamayı bekleyeceğiz. 

YERLİ OTOMOBİLİN İHRACATI 2024’TE

TÜRKİYE’nin Otomobil Girişim Grubu (TOGG) CEO’su Gürcan Karakaş geçtiğimiz hafta Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) Bursa’daki üye toplantısına katılmış. Karakaş’ın ilk kez dile getirdiği ayrıntılar dikkatimi çekti. Elektrikli SUV olacak ilk otomobilin 2022’de seri üretime hazır olacağını biliyorduk ama ihracatına 2024’te başlanacağını ilk kez duyduk. Türkiye’nin otomobili için TAYSAD üyesi 62 şirket ile görüşmelere başlandığı ilk kez açıklandı. Karakaş’ın ifadesine göre bunlar arasında ön görüşme aşamasında oldukları şirketler olduğu gibi anlaşma imzaladıkları şirketler de varmış. Hatırlarsınız TAYSAD Başkanı Alper Kanca’nın ‘Yerli otomobilin en fazla yüzde 30’unu yapabiliriz’ açıklaması çok tartışılmıştı. Şimdi 62 şirket ile görüşülmesi sektör için çok kıymetli. Son olarak projenin rakamsal boyutları hakkında da bilgi veren Karakaş, 15 senede ülkemize 50 milyar TL’lik gayrisafi yurtiçi hasıla, 7 milyar cari açık etkisi ve 20 bin de istihdam sağlayacağını aktarmış. Herkes gibi bende aralık ayında prototipi merakla bekliyorum. Bu kez çok gizli ve çok yoğun bir çalışma var, umarım sonu başarılı olur.