Milletlerin zenginliği (2)

Geçen pazar günü köşemde bu konuyu işlemiştim. Güngör Uras’la o sabah yaptığımız konuşmada bana “okuru yoran bir yazı kaleme almışsın” diye bir eleştiri yöneltti. Galiba Güngör haklıydı. Üstelik yazıda bir kelime hatası da vardı. Yıllardır üzerinde kafa yorduğum bu konuyu açarak anlatmaya devam ediyorum.

GELİR VE SERVET

Hayatı bize gelir ile servetin ne olup ne olmadığını “aynen” anlatır.  Gelir, bir akar; servet ise birikimdir. Servet bir gölse, gelir bir ırmaktır. Bazen ırmaklar gölü besler, bazen göl ırmakları. İktisat dilinde servete, sermaye de denir. İktisadi kalkınmanın yolu ve de amacı, sermaye terakümüdür (birikimidir). Bunun İngilizcesi “Capital Accumulation”dır. Yüksek gelir-yüksek harcama (çeşmenin suyu aktıkça) bireyi veya toplumu rahat yaşatır. Servet biriktirmek ise, akan suyun keyfini tam olarak çıkarmaktan kaçınıp, geleceği güvence altına almaktır. Bu, “ulusal tasarruf oranını arttırıp, birikimi milli servete dönüştürmektir”. Zengin ülke, sadece kişi başına milli geliri yüksek değil, aynı zamanda kişi başına milli serveti de yüksek olandır.

MİLLİ SERVET, MİLLİ GELİRİN KAÇ KATIDIR

İşte bu, can alıcı sorudur. Çünkü milli servetin meydana getiren bileşenlerin tarifi, tasnifi ve ölçümü sorunları henüz çözülmemiştir. Yani üzerinde anlaşılmış bir milli servet ölçü yöntemi yoktur. Yine de şu söylenebilir: Milli servetin, milli gelirin kaç katı olduğu ülkeden ülkeye göre değişir. Sermaye terakümüne çok önce başlamış sömürgeci Avrupa ülkelerin milli servetlerin, milli gelirlerine oranı, sömürülmüş ülkelerden daha yüksektir. Birleşmiş Milletler Teşkilatının yaptığı hesaplarında, 2008 yılında ABD’nin milli serveti, milli gelirinin 10 katı olarak bulunmuştur. Tasarruf oranı yüksek Pasifik ülkelerinde de “Milli Servet/ Milli Gelir” oranı yüksektir ve yükselmeye devam etmektedir. En iyi örnek Dünya birincisi Japonya’dır. Şimdi de Çin aynı yolu izlemektedir. Çin sadece milli gelirini arttırma da değil,  milli serveti arttırma hızında da “Dünya Şampiyonu”dur.�

MİLLİ SERVET MİLLİ BORÇ

Milli servet varsa, milli borç da vardır. Gerçek milli servet, ülkenin değil, milletin sahip olduğu servettir. Zaman, zaman medyada “Dünyanın En Çok Dış Borcu Olan Ülkeleri” listeleri yayınlanır. Çoğu CIA Factbook’a dayanarak hazırlanan bu listeler kadar hatalı ve kafa karıştıran başka bir istatistik olamaz. Mesela, 2010 yılında yayınlanan listede Almanya, milli gelirinin % 160’ı kadar dış borcu olan ülke olarak üçüncü sırada yer almaktaydı. Bu saçmadır. Hesap net olmalıdır. Cari fazla veren, yani tasarruf ihraç eden Almanya’nın dış borcu olabilir ama “net dış borcu” olamaz. Mutlaka “net dış alacağı” vardır. Alman ulusunun zenginliği, ülkedeki servet ile dış alacakları toplamına eşittir. Zaten bu sebeple Almanlar, Avrupa krizinde menfi tutum takınmaktadır. Çünkü dış alacaklarının kısmen de olsa deve olmasından endişeliler. Ancak serveti korurken, yavaşlayan ekonomileri yüzünden gelirden olacaklar. Sonunda serveti “gaptırmama” telaşından, gelir-servet hesabında “net zararlı” çıkacaklar.  �
Son Söz: Servetten gelir yaratmayı bırak, geliri arttırıp servet biriktir.�