×
Vitaminler nasıl ölüyor?
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
SORULARIMIZA vereceğiniz değerli cevaplarınızı merakla bekliyoruz.
1. sorum; meyve sebzeyi, marulu falan doğrarken bıçak değdikçe vitaminlerin öldüğünü söylüyorlar, doğru mu? O zaman çiğnerken de vitaminlerin ölmesi gerekmez mi? Meyve suyu, limon sıkıldığı zaman hemen içmezsek vitamini kaçar mı?
2. sorum; yavaş yemek ve iyi sindirmek daha az şişmanlamayı sağlıyorsa, kalorilerin bir anlamı kalmaz gibi geliyor bana, bu konularda da pek çok söylenti var. Doğrusu nedir?
Tuğçe Özer
Size aktarılanlarda doğru yönler var. Özellikle çiğ olarak yenilen sebze, meyve ve salata gibi besinlerde vitamin ölmesi, bıçağın değmesine bağlı değildir. Havadaki oksijenle temasa geçince, oksitlenme denilen işlemle etkisiz hale geçmeye başlar. Kabuklarını soyduğunuz, doğradığınız zaman koruyucu tabaka ortadan kalktığı zaman havayla temas işlemi başlar. Örneğin marulu ne kadar ince parçalara ayırırsanız, havayla temas yüzeyi o kadar arttığı için vitamin kaybı o kadar fazla olacaktır. Aynı şekilde, ayıklayıp doğradıktan sonra da ne kadar uzun süre bekletirseniz vitamin kaybı o denli fazla olacaktır.
Vitaminlerin kaybı yıkama aşamasında da görülür. Ayıklama ve doğrama işleminden sonra yıkadığınız takdirde suda eriyen vitaminlerin bir kısmı suyla gidecektir.
Pişirme işlemine dikkat ederek de vitamin kaybı azaltılabilir. Haşlayıp suyu dökülen gıdalarda, uzun süre pişirilen gıdalarda vitamin azalır. Bunun için az suyla haşlamak, haşlama suyunu çorba vb. şekilde değerlendirmek, düdüklü tencere ya da mikrodalga fırın kullanarak pişirme süresini kısaltmak tavsiye edilmektedir. Şişmanlamada en önemli etki alınan kalori miktarıdır. Bir insan harcadığından fazla kalori alırsa o insan şişmanlar. Tersine, harcadığından daha az kalori aldığında da kilo verir.
Sizin bahsettiğiniz, kilo almak istemeyen kişilere yapılan yavaş yemek, iyi çiğnemek gibi tavsiyeler doyma duyusu ile ilgili önlemlerdir.
Bir insanda doyma duyusu, yemeğe başladıktan sonra ortalama 20 dakika sonra oluşmaya başlar. Bu süreyi yenilen yemeğin türü de etkilemekle beraber ortalama olarak geçerlidir. Şimdi çok hızlı yemek yiyen birini düşünün. Bu kişinin yemek yeme süresi 20 dakikadan kısa ise, o kişi doyuncaya kadar değil, midesi şişinceye kadar yemek yer. Doğal olarak da bu şekilde fazla kalori alınır. Kilo kontrolünde iyi çiğneme tavsiyesi, yemek yeme süresini uzatmayı amaçlar. Bu süre içinde tokluk duygusu başlayacağı için daha fazla yemek istenmeyecektir. İyi çiğnemenin sindirimi kolaylaştırıcı etkisi, kilo kontrolü amacının yanı sıra elde edilen ek bir kazançtır.
2. sorum; yavaş yemek ve iyi sindirmek daha az şişmanlamayı sağlıyorsa, kalorilerin bir anlamı kalmaz gibi geliyor bana, bu konularda da pek çok söylenti var. Doğrusu nedir?
Tuğçe Özer
Size aktarılanlarda doğru yönler var. Özellikle çiğ olarak yenilen sebze, meyve ve salata gibi besinlerde vitamin ölmesi, bıçağın değmesine bağlı değildir. Havadaki oksijenle temasa geçince, oksitlenme denilen işlemle etkisiz hale geçmeye başlar. Kabuklarını soyduğunuz, doğradığınız zaman koruyucu tabaka ortadan kalktığı zaman havayla temas işlemi başlar. Örneğin marulu ne kadar ince parçalara ayırırsanız, havayla temas yüzeyi o kadar arttığı için vitamin kaybı o kadar fazla olacaktır. Aynı şekilde, ayıklayıp doğradıktan sonra da ne kadar uzun süre bekletirseniz vitamin kaybı o denli fazla olacaktır.
Vitaminlerin kaybı yıkama aşamasında da görülür. Ayıklama ve doğrama işleminden sonra yıkadığınız takdirde suda eriyen vitaminlerin bir kısmı suyla gidecektir.
Pişirme işlemine dikkat ederek de vitamin kaybı azaltılabilir. Haşlayıp suyu dökülen gıdalarda, uzun süre pişirilen gıdalarda vitamin azalır. Bunun için az suyla haşlamak, haşlama suyunu çorba vb. şekilde değerlendirmek, düdüklü tencere ya da mikrodalga fırın kullanarak pişirme süresini kısaltmak tavsiye edilmektedir. Şişmanlamada en önemli etki alınan kalori miktarıdır. Bir insan harcadığından fazla kalori alırsa o insan şişmanlar. Tersine, harcadığından daha az kalori aldığında da kilo verir.
Sizin bahsettiğiniz, kilo almak istemeyen kişilere yapılan yavaş yemek, iyi çiğnemek gibi tavsiyeler doyma duyusu ile ilgili önlemlerdir.
Bir insanda doyma duyusu, yemeğe başladıktan sonra ortalama 20 dakika sonra oluşmaya başlar. Bu süreyi yenilen yemeğin türü de etkilemekle beraber ortalama olarak geçerlidir. Şimdi çok hızlı yemek yiyen birini düşünün. Bu kişinin yemek yeme süresi 20 dakikadan kısa ise, o kişi doyuncaya kadar değil, midesi şişinceye kadar yemek yer. Doğal olarak da bu şekilde fazla kalori alınır. Kilo kontrolünde iyi çiğneme tavsiyesi, yemek yeme süresini uzatmayı amaçlar. Bu süre içinde tokluk duygusu başlayacağı için daha fazla yemek istenmeyecektir. İyi çiğnemenin sindirimi kolaylaştırıcı etkisi, kilo kontrolü amacının yanı sıra elde edilen ek bir kazançtır.
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
