EVDE kullandığınız birçok ürünün çocuklarınız için uyuşturucu etkisi yaptığını biliyor musunuz?
Örneğin oda spreyiniz, deodorantlarınız, saç spreyleriniz, tırnak cilanızı sildiğiniz ürün, fırın temizleyicinizi 10-15 saniye koklaması, 4 yaşındaki çocuğunuzu en azından birkaç dakika uyarır, koklamaya devam etmesi baş dönmesine yol açar, koklamayı sürdüren bazı çocuklarda ani ölümler görülebilir. Ani ölümler ilk seferde olabileceği gibi, aynı maddeye defalarca maruz kalmış bir çocukta belki de yüzüncü seferde görülebilir.
Söze çocuklar örneğiyle girdim ama, solunum yoluyla giren bu tür uyuşturuculara bağlı ani ölümler aslında her yaş için tehlikedir. Televizyonlarda ve yazılı basında ‘‘tinerci çocuklar’’ örneğiyle karşılaştığımız solunum yoluyla giren uyuşturucular sadece yazımızın başındaki ev ürünleri değil. Boya sanayiinde kullanılan ve genel olarak ‘‘tiner’’adı verilen eriticiler, mobilya cilaları, boya spreyleri, çocuğunuzun okul ödevinde kullandığı yapıştırıcılar, kokulu bazı ürünler de bunlar arasında yer alıyor.
Bu ürünlerdeki uçucu kimyasallar, solunum yoluyla ciğerlere, oradan genel dolaşım yoluyla beyne ulaşıyor. Amerikan Çocuk Hekimleri Akademisi uzmanlarının araştırmalarına göre, bu tür maddelere her maruz kalışta beyin etkileniyor ve bazı beyin hücreleri ölüyor. Etkilenme ve hücre ölümü, etkileyen kimyasal maddenin miktarıyla doğru orantılı. Bu maddelerin uzun süre kullanımı, kemik iliği ve karaciğerde de kalıcı hasarlara yola açabiliyor.
Tinerciler örneğinde olduğu gibi bu maddelerin bağımlılık yaratıp sürekli kullanılması, beyinde yarattığı hasarlar konusunda fikir veriyor. Bu çocuklarda hafıza kaybı, denge bozukluğu, konuşma bozukluğu sık görülüyor. Ölümler çok yaygın olduğu gibi bir anlamda bitkisel yaşama girenler de az değil.
Tüpgazlar ve benzin de bu maddeler arasında. Yazının başından beri saydığımız ürünlerin elde edilmesi çok kolay ve çok ucuz. Kullanımı da kolay. Bir çocuğun ders sırasında zaman zaman yapıştırıcı tüpünü koklaması çoğu zaman kimsenin dikkatini çekmez. Bu tür ürünler bazen kutusundan koklanarak, bazen bir plastik poşete ya da bir beze püskürtülüp koklanarak kullanılıyor.
Yarınki yazımda, bu maddelere maruz kalma halinin nasıl anlaşılabileceği ve önlenmesi için neler yapılabileceğinden bahsedeceğim.