BEN 70 yaşında bir emekliyim. 6 ay önce by-pass ameliyatı oldum, 3 damarım değişti.
Yemem ve yememem gereken gıdalarla dikkat edeceğim hususları öğrenebileceğim sizin ya da başka hekimlerin yazdığı kolay anlaşılır bir kitap ismini bana bildirirseniz çok mutlu olacağım. Benimle aynı durumda olan iki arkadaşım daha var, onlar da bu cevabı bekliyor...
S.ERDEM / ANKARA
Öncelikle ‘‘By-pass ameliyatı oldum, 3 damarım değişti’’ cümlenizle başlamak istiyorum. Bunu öne çekmemin nedeni bu konunun halk arasında genellikle yanlış bilinmesindendir. By-pass ameliyatı denilince sizin ifadenizdeki gibi tıkalı olan damarın çıkartılıp yerine sağlam bir damarın takıldığı düşünülüyor. Kelime İngilizce olduğu için anlamı açık değil, by-pass, ‘‘yanından geçme’’ gibi bir anlama gelmektedir. Yapılan anjiyo incelemesiyle damarların tıkalı olan kısımları belirlenir. Bacaktan alınan toplardamar, uygun uzunlukta kesilerek bir ucu damarın tıkalı olan kısmının ardına, diğer ucu da vücudun ana atardamarı olan aortta açılan bir deliğe dikilir. Böylece damarın tıkalı olan kısmının arkasına, yeni damardan kan getirilmiş olur. Yani tıkalı olan kısım yerinde bırakılarak yanından geçilir, yani by-pass edilir.
Toplardamarla yapılan bu işlemin yanı sıra damarın uygun olduğu kişilerde meme atardamarı ya da kol atardamarının dallarının akış yeri değiştirilerek kalbin koroner damarlarındaki tıkalı olan yerin arkasına dikilir.
Atardamarlar yapıları gereği daha dayanıklı olduklarından, toplardamarla yapılan işlemlere oranla daha uzun süre sorun çıkartmazlar.
Bu genel bilgiden sonra sorunuza gelirsek, çok istek olmasına rağmen yoğun tempom nedeniyle fırsat yaratamadığım için benim bu türde yazılmış bir kitabım yok, başkalarının yazdığı kitaplar olabilir ama ben isimlerini bilmediğim gibi okuma fırsatı bulamadığım için tavsiye etmek de istemem.
Zaten by-pass'lı olanların yemeleri ya da yememeleri gerekenler diye bir genelleme yapılamaz. Kişilerde mevcut olan risk faktörlerine bakarak kişiye özel önerilerle bunların ortadan kaldırılması daha doğru olacaktır. Yani herkesin bünyesi farklı özellikler gösterdiği için tıp, ‘‘konfeksiyon’’ uygulanmasına elverişli değildir. Tabii ki genel kuralları mümkün olduğunca fazla okuyarak bilgilenmek doğrudur ama uygulamalar konusunda hastayı takip eden doktorun önerileri daha önemlidir.
Size ve arkadaşlarınıza önerim aklınıza takılan konuları doktorlarınıza danışmanızdır.