By-pass olmuş hastalara bilgiler

Yazımı okuyan, İstanbul Memorial Hastanesi Kalp Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, bu konuda kendi görüşlerini de açıkladı. Bunları aynen yayınlıyorum.

‘‘Sn. Tezmen,

Size sorulan ‘3 damarım değişti, yemem ve yememem gereken gıdalar nelerdir' gibi sorular bize de çok sık sorulmaktadır. Ayrıca sizin de belirttiğiniz gibi bu hastalarımız, damarlarının bir su borusu gibi, tıkalı olan kısmı çıkarılarak yerine yenisinin konduğunu sanmaktadırlar. Halbuki, yapılan ameliyat tıkalı damarın önüne yapılan bir ‘köprüleme' işlemidir. Bu şekilde tıkalı veya daralmış olan damarın önünde kan ve oksijen bekleyen kalp adalesi rahatlatılmaktadır. Koroner by-pass ameliyatlarının amacı, insanları normal yaşamlarına geri döndürmektir ve bu konuda çok başarılı olduğumuzu söyleyebilirim. Fakat, asıl hastalık olan damar sertliği bu ameliyat ile ortadan kaldırılmamaktadır. Ameliyattan sonra bir hastann sağlıklı kalabilmek için yapması gerekenler, yaşıtlarının sağlıklı kalmak için yapması gerekenleri yapmaktan ibarettir. Örneğin: Sigara kesinlikle içmemelidir, hareketsiz yaşamdan kurtulmalı, yaşı ile uygun sporlar; tercihen hızlı yürüyüşler (5 km yolu 45 dakikada) yapmalıdır. Katı yağlar içermeyen, sıvı yağ (her çeşidi olabilir) bulunduran bir mutfak kullanmalı, bol sebze-meyveye dayalı olarak beslenmelidir. Alkol en az düzeyde tutulmalı, tercihen kırmızı şarap (günde 1-2 kadeh) alınmalıdır. Yumurta sarısı ve ağır hamur işleri yenmemelidir. Diyabetik olanlar bu konudaki özel diyetlerine devam etmeli, yüksek tansiyonu olanlar ise kesinlikle tuzdan sakınmalıdırlar. Kullanılacak ilaç olarak Aspirin ömür boyu vazgeçilmezdir. Bunun yanında gerekiyorsa, ritim düzenleyen ilaçlar, tansiyon ilaçları ve kan yağlarını düşüren ilaçlar doktorun denetimi altında kullanılmalıdır. Ameliyattan sonra her 3-6 ayda bir kan yağları kontrol edilmeli ve yılda bir kez mutlaka efor testi ve ECHO yaptırmalıdırlar. Ayrıca ameliyattan 5 yıl geçtikten sonra bir kontrol anjiyografisi yapılmasının çok gerekli olduğuna inanıyoruz. Damar sertliği tüm sistemleri tutabileceği için, gelebilecek olan bir felcin önlenmesi amacıyla yılda bir kez şahdamarının Doppler ile tetkiki gereklidir. En önemli soru ‘Bu damarlarım ne zaman tıkanır veya ben artık ne kadar yaşayabilirim' gibi, depresyon içeren sorulardır. İstatistiklere göre ameliyattan 10 yıl sonra meme damarlarının % 95'i, koldan alınan damarların % 85-90'ı, bacaktan alınan damarların % 50-60'ı açık kalmaktadır. Güzel olan nokta, bu damarların hiçbir zaman hepsinin birden tıkanmamasıdır. Takipler sırasında saptanan tıkalı damarlar anjiyoplasti ile açılarak ameliyatın başarı süresi uzatılmaktadır. Batı ülkelerinde yapılan istatistikler ve kişisel deneyimlerimize göre by-pass ameliyatı olan hastaların büyük çoğunluğu kalp dışı nedenlerle yaşamlarını kaybetmektedir.

Özetle; koroner by-pass ameliyatı oldunuz, en sağlam yeriniz kalbiniz, lütfen ona iyi bakınız.

Tüm hastalara iyilik diliyorum.’’