Kadıköy’de Turhan Selçuk Kültür Evi

Yapımcı-sunucu Osmantan Erkır, satın aldığı, daha önceden ‘Türk karikatürünün babası’ olarak anılan Cemil Cem’e ait olan Kadıköy’deki binayı, ‘Turhan Selçuk Kültür Evi’ yapılmak üzere İBB’ye tahsis etti.

Açılışta İmamoğlu’na, 2010 yılında vefat eden karikatürist Turhan Selçuk’un kızı Aslı Selçuk ve mülkünü Turhan Selçuk Kültür Evi’ne tahsis eden Osmantan Erkır eşlik etti.

İmamoğlu açılışta, “Bizim, sanatı ve sanatçılarımızın yaşatmakla ilgili sorumluluğumuz var. Bu konuda, açıkçası nerede bir fırsat bulsak, o fırsatı toplum lehine nasıl kullanabiliriz diye büyük bir çaba içerisinde olmaya gayret ediyoruz. Bu konuda bazen öyle gönüldaşlar çıkabiliyor ki, bazen işte Turhan Selçuk gibi çok özel bir ismin ailesi olabiliyor bu, bazen işte bir belki sanata ve yapıya düşkün haliyle burada eski bir yine karikatüristin evini alıp restore etmek isteyen Osmantan Erkır gibi bir beyefendi karşınıza çıkabiliyor. Sonra bu değerli çalışma, arkadaşlarımızın gayretleriyle, özenli bir projeye dönüşebiliyor. Her şey aslında bir emek birliğiyle ortaya çıkması ile mümkün. Bu konuda yeter ki iyi insanlar, iyi insanlarla buluşabilsin” dedi.

Kütüphanesi, etkinlik alanları, usta sanatçı Turhan Selçuk’un eserleri ve kişisel eşyaları ile birlikte ‘Türk karikatürünün babası’ olarak anılan Cemil Cem’in de nadide çalışmaları Kadıköy Moda’da bu özel mekânda bir araya gelmiş oldu.

SÖZ ÇİZGİNİN

Turhan Selçuk Kültür Evi’nde şimdi büyük çizerin hayatına ve çizgisine tarihsel ışık tutan kapsamlı sergisi devam ediyor. Onun zamansız temalarını ve eşsiz üslubunu bir bütün olarak görme şansı veren sergi, Selçuk’un doğumundan başlayarak bir karikatürist olarak kendini bulma yolcuğunu kapsıyor.

Türkiye’nin ve dünyanın değişen (aynı zamanda hiç de değişmeyen) bunalımlarını, insan prototiplerini az söz çok çizgiyle, eleştirel ve esprili bir dille anlattığı karikatürleri on yıllık dönemlere ayrılıyor. Bu dönemlerin içinde büyük bir hayran kitlesine sahip Abdülcanbaz’ın ve Hababam Sınıfı’nın da oluşumuna tanıklık ediliyor. Selçuk’un ulusal ve uluslararası başarıları, onun söyledikleri ve ona söylenenler eşliğinde çıkılan bu yolculukta Turhan Selçuk’un portresi, sanatı ve çok sevdiği insanlığa bıraktığı mirası izlenebiliyor.

Aslı Selçuk babasının çizgi evrenini şöyle özetliyor:

“‘Gazi Mustafa Kemal’in önderliğinde zaferle sonuçlanan Bağımsızlık Savaşı’ndan sonraki yılların coşkusu, heyecanı ve onurunun uzantıları çizdiklerime yansıdı’ diyen Turhan Selçuk, 1950’de yeni bir karikatür anlayışının simgesi haline geldi.

‘Karikatürün gücü evrensel olmasından kaynaklanır. Çevirmene gereksinim duymadan; aracısız, doğrudan okunabilir. Mizahla, eleştiriyle yüklü çizgilerin eğilimi evrensel bir alfabeyi oluşturur. 70 yıl boyunca sözle değil çizgiyle düşündüm. Karikatürlerimin altında yer alan -yazısız- kelimesini bile fazlalık sayarak çıkardım’ cümleleriyle çizginin gücünü vurguladı ve yazısız karikatürün öncüsü oldu. 

Özgün bir üsluba, bakış açısına, yoruma sahipti; kimsenin etkisi altında kalmadan eserler üretti.

1950’lerde oluşturduğu çizgi diliyle Turhan Selçuk’un ünü uluslararası boyuta ulaştı.

Karikatürleri dünyanın önde gelen mizah, sanat, siyaset dergilerinde ve gazetelerinde yayımlandı. Yabancı ajanslar karikatürlerini dünyanın dört bir yanına dağıttı. Türkiye’ye uluslararası ödüller kazandırdı.

Turhan Selçuk; 1940’tan 2010’a dek Türkiye ve dünyadaki politik, ekonomik, sosyal, sanatsal ve tarihi olayları karikatürleriyle yorumladı. Evrensel ve zamansız bir kimliği temsil eden karikatürleri; geçmişi, günümüzü, geleceği yansıtmaya hep devam edecekler.”