Enver Paşa emretti uçak Beyazıt’a indi

Çocukluğumda Nuri Demirağ’ın kurduğu bir fabrika vardı. Yanlış anımsamıyorsam bir zamanlar siyasi parti çalışmalarına da girdi.

Mehmet Ali Kurçer

Atatürk Havalimanı çalışmalarının gündemde olduğu bugünlerde bu kitabı okumanızı tavsiye ederim.

Birçok sorunun yanıtını bu kitapta bulacaksınız. Olayların, anıların içindeki önemli kahramanları da tanıyacaksınız.

Kitabın adı:

‘Kanatlarımdaki Cesaret - Havacılık Tarihinden Notlar’

Kitabın sunumunu Küçükçekmece Belediye Başkanı Kemal Çebi yapmış.

İçindekiler listesi, konunun ayrıntılı biçimde ele alındığını gösteriyor:

- Havacılık Efsaneleri ve İlk Uçuş Denemeleri

- Türklerde Uçuş Denemeleri

- Havadan Hafif Araçlarla Uçuş

- Türklerde İlk Balon Uçuşları

- Uçaklar

- Osmanlı Havacılığının Doğuşu ve İlk Pilotlarımız

- Mehmet Fesa Evrensev

- Uçuş Eğitimi İçin Avrupa’ya Subay Gönderilmesi: İlk Pilotlarımız

- Yeşilköy Tayyare Mektebi

- Kanatlarımdaki Cesaret

- İlk Uzun Mesafe Uçuşu

- Marmara’yı Geçiş

- İstanbul-Bursa Uçuşu

- Göklerde Uçan İlk Türk Kadını: Belkıs Şevket Hanım

- İstanbul-Kahire Kıtalararası Uçuşu ve İlk Hava Postası

- Beyazıt Meydanı’na İniş

- Birinci Dünya Savaşı

- Çanakkale Cephesi

- Çanakkale Tayyare Harbinin Hazin Hikâyesi

- Bağdat Cephesi: “Beni Öldüremezler. Beni Öldürmek Kolay Değil”

- Kurtuluş Savaşı

- İstanbul’un İlk Hava Savunması

- Kurtuluş Savaşı Öncesi Anadolu’ya Kaçış

- Kurtuluş Savaşı’nın İlk Uçuşunu Yapan Tayyare: “Güzel Bursa”

- Türk Tayyare Cemiyeti

- Bağış Uçaklar

- Vecihi Hürkuş

- Nuri Demirağ Uçak Fabrikası

- Gökyüzündeki En Parlak Yıldız: Emrullah Ali Yıldız

- Göklerin Kızı: Sabiha Gökçen

- Bursa Semalarında Mini Mini Bir Yavru: Nesrin Özsoy

- Türkiye’nin İlk Hava Korsanı: Fevzi Gökdeniz

- Türkiye’nin İlk Jet Pilotlarından Necati Artan

- Abdülhalim Canko Adı Yaşatılmalıdır

- Şehit Uçman Avni Yaykın

- Hocaların Hocası; Cemal Uygun

- Nasa’da Bir Türk; İrfan Mavruk

Kitaptan alıntılar:

Vecihi Hürkuş

HAVACILIK EFSANELERİ VE İLK UÇUŞ DENEMELERİ

Deniz Dalkılınç

“Dünyanın neresinde yaşarsa yaşasın, insanlığın göklere olan tutkusu efsane ve mitolojilere yansımıştır. İlkçağlarda yapılan bir nesneyi uçurma ve insanların uçma girişimleri hakkında pek fazla bilginin bulunmamasına karşın Çin, Mısır ve Yunan’da planör benzeri araçların yapıldığı bilinmektedir. Eski efsane ve masallarda kanatlı ilahların, kuşlarda uçan canlıların ve araçların kuşlarla çekilerek uçurulması gibi olayların var olduğu görülmektedir.”

TÜRKLERDE UÇUŞ DENEMELERİ

“‘Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde, İstanbul’da gerçekleşen iki başarılı uçuş denemesinin yapıldığı kaydedilmektedir. Hezarfen Ahmed Çelebi ve Lagari Hasan Çelebi’nin uçuş denemeleri. Hezarfen Ahmed Çelebi, IV. Murad (1623-1640 yılları arasında saltanat sürmüştür) döneminde kuvvetli lodos rüzgârının estiği bir gün, kendi yaptığı kartal kanatlarıyla Galata Kulesi’nden boşluğa atlamış ve uçarak Üsküdar’daki Doğancılar Meydanı’nda yere inmiştir. Fakat ne yazık ki bu başarılı uçuş denemesinden sonra teşvik edilmek yerine Cezayir’e sürülmüş ve orada ölmüştür.”

Sabiha Gökçen

İLK PİLOTLARIMIZ

“Fesa Bey, Fransa’nın 780 numaralı brövesini Türk Ordusu’nun ise 1 numaralı brövesini taşıyarak ilk Türk pilotu unvanını alacaktır. Yusuf Kenan Bey ise 797 numaralı brövenin sahibi olmuştur.”

İLK UZUN MESAFE UÇUŞU

“Balkan Savaşları sonrası Trakya’da bulunan havacılarımızın uçuş deneyimleri artmış ve kendilerine güvenleri yerindedir. Bu sıralarda, Fransız havacıları Türkiye üzerinden Kahire uçuşu gerçekleştirmek üzereydiler ve havacılardan birinin İstanbul’a gelmesi bekleniyordu. Genelkurmay Başkanlığı, yapılacak karşılama töreninde bulunmak üzere, Edirne Uçak Müfrezesi Komutanı Üsteğmen Nuri Bey ile Kırklareli uçak müfrezesi komutanı Yüzbaşı Salim Bey’i İstanbul’a çağırmıştır.”

ENVER PAŞA’NIN İSTEĞİ GERÇEKLEŞTİ

- Beyazıt Meydanı’ndaki İstanbul Üniversitesi o yıllarda Harbiye Nezareti olarak kullanılmaktadır. Enver Paşa birkaç kez kurmaylarına şu soruyu yöneltir: “Beyazıt Meydanı’na uçak iner mi?” Cevap alamayınca yaveri Yeşilköy Hava Okulu’nu arayarak arkadaşı Mehmet Ali’ye bakın ne demiş?

“Mehmet Ali, Harbiye Nezareti’nin önüne inersen Enver Paşa çok sevinecek.”

Mehmet Ali Bey uçuşa karar verir. Çıkmadan önce de yaveri aratarak inişi gerçekleştireceğini bildirir ve meydanın boşaltılmasını ister. Bu konuşmayı duyan okul müdürü Mehmet Ali Bey’i durdurmaya çalışır.

Dinletemez, Mehmet Ali Bey, Beyazıt Meydanı’na iner ve Harbiye Nezareti’nin önünde durur. Bu arada Enver Paşa, komutanlar uçağın etrafını sararlar.

Böylece Enver Paşa’nın emri yerine getirilir.

(Küçükçekmece Belediyesi Yayınları)