Yeni hükümete doğru

Piyasalar bu iki kritik soruda taraflarını gayet net biçimde belirlemiş durumdalar. Tezkere meselesiden başlarsak sadece yerli değil yabancı yatırımcıların da bu soru konusunda gayet net bir tavra sahip olduklarını görüyoruz. İspatı ise yabancıların son iki aydır İMKB’de yaptıkları işlemlere ilişkin rakamsal sonuçlar.

Hafta sonunda Yabancı yatırımcıların İMKB’de gerçekleştirdikleri işlemlere ilişkin sonuçlar açıklandı. Bu verilere göre yabancı yatırımcının şubat ayı içinde:

• Toplam 457 milyon dolar alım
• Toplam 405 milyon satış
• Net olarak 52.2 milyon dolarlık alım gerçekleştirmiş durumda.

Ocak ayı içinde ise yabancı yatırımcı:
• Toplam 403 milyon dolar alım
• Toplam 284 milyon dolar satış
• Ve net olarak da 119 milyon dolar net alım yapmıştı.

Hatırlayacaksınız Şubat ayı tezkere belirsizliği ile geçen bir karaktere sahipti. Piyasalar bayram tatili nedeniyle zaten kısa bir işlem ayı olarak algıladıkları şubat ayı boyunca neredeyse her işlem günü, ikinci tezkerenin o gün Meclis’e geleceği beklentisi ve gelmemesinin hayal kırıklığı yaşadı. Bu nedenle de oynaklığın had safhada olduğu bir ay oldu şubat ayı.

Buna karşılık Ocak ayı nispeten piyasaların daha istikrarlı olduğu bir aydı. Limanların yenilenmesini kapsayan ilk tezkere Meclis’ten geçmişti ve ikinci tezkereye ilişkin beklentiler yeni başlamıştı. Yabancı yatırımcının net alımı da bu nedenlerle Şubat ayında bir önceki aya göre yarı yarıya geriledi.

Şimdi ise yeni tezkere beklentisi var. Ama daha önce yazdığımız gibi bu tezkerenin Meclis’e gelme sürecinde de zamana karşı yarış yapılacak ve “ret” olasılığı biraz daha güçlü bir biçimde dikkate alınacak.

RTE’nin başbakanlığındaki hükümetin ekonominin gereklerini yerine getirmesi konusunda ise piyasaların oldukça derin ve güçlü şüpheleri var. Ayrıntıya girmeye gerek yok ama popülist politikalar izleme riskinin yüksek olduğu belirtiliyor. Hele de 2004 yılında yerel seçimlerin yapılacağını hesaba katarsak. O nedenle piyasalar RTE hükümetini test etmek istiyor.

Kesin sonuçlar almadan hareket etmekten kaçınıyor. İlk sınav ise tezkere meselesi olacak. Eğer hükümet buradan piyasaların beklediği sonucu alabilirse; tabii ki tek başına tezkerenin kabul edilmesi yetmez, firelerin azaltılması şart, yoluna biraz daha güçlü bir biçimde yola devam edebilecek. Ama popülizme karşı temkinli olmayı da elden bırakmayacak.

Chibber ne demek istedi?

Bu arada haftaya oldukça ilginç bir açıklama ile başladığımızı da hatırlatalım. Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Chibber bir açıklama yaparak hükümetin 2003 bütçesini eleştirdi. “Bu haliyle bütçeyi destekleyemeyiz” dedi... Üstelik bu açıklama herhangi bir yerde bir soru üzerine yapılan açıklama değil. Chibber, Reuters muhabirini çağırarak yapmış bu açıklamayı. Yani kamuoyunun da duymasını istemiş.

Türkiye’de IMF’nin uyguladığı ekonomik programın gereği olan bütçeyi Dünya Bankası Türkiye temsilcisinin “yoksul karşıtı, çiftçilere zarar verilen, doğrudan gelir desteği için para ayırmayan, büyümeye ve zarar orta sınıfa verici nitelikte, vergi ödemeyenleri affeden ve vergi veren orta sınığı ikinci kez vergilendiren” gibi ağır sözlerle eleştirmesi pek alışılmış bir davranış değil.  Üstelik AKP hükümetine de siyasi bir eleştiri var: “Şaştırıcı olan sosyal adalet programı olan AKP’nin böyle bir bütçe ile gelmesi. Bu bütçenin düzeltilmesi konusunda görüşlerimizi hükümete ileteceğiz.”

Durum hayli karışık gibi görünüyor ama birkaç açılımla daha anlaşılır hale geliyor. Birincisi IMF makro hedeflerle Dünya Bankası ise daha çok sosyal meselelerle ilgilenen bir kurum. O nedenle Chiber&ir sosyal mevzuara vurgu yapması normal. Ama alışılmadık sert bir üslup ki yakında çıkıp bu üsluptan ötürü özür dilemesi oldukça muhtemel. İkincisi bütçeden doğrudan gelir desteğinin kaldırılmasını IMF’nin isteği değil. Onlar AKP hükümetine “tasarruf edin” deyince bizim aklı evveller desteği bütçeden çıkarmış. Oysa Ankara çevresinde doğrudan gelir desteğinin Chibber’in çocuğu  olduğu bilinir. Bunu savunması da gayet normal.

Ayrıca unutmayalım bu hafta yeni hükümet kurulacak. Chibber yeni hükümete mesajını böyle iletmek istemiş olabilir.