Sadece tezkere değil para da tamam

Haftanın ilk işlem günü piyasalarda yaşanan ne varsa bugün onların tamamen tersini yaşıyoruz, yaşayacağız. Çünkü iki aydır piyasaların tek gündemini, tek olumlu beklentisini oluşturan tezkere bugün Meclis’e geliyor. Tezkere derken piyasaların asıl umursadığı noktanın ABD ile yapılan anlaşmalar çerçevesinde Türkiye’nin alacağı yardım ve hibe olduğunu hatırlatalım. Yani para geliyor.

Böyle olunca da sabah ilk dakikalar itibariyle dolar yeniden bir milyon 650 bin liranın altında. Hatta bir milyon 630 bin lira seviyesine kadar geriledi. Bono piyasasında faizler yeniden yüzde 60 seviyesinde ve daha da aşağı gelmesi bekleniyor. Borsa ise hızla yükselerek açılıştan sonraki 10 dakika içinde tavan seviyeye yükseldi. Sabah ilk bir saatlik bölüm içinde 10 bin 500 sınırını zorluyordu İMKB 100 Endeksi...

Yardım da tamam

Dün piyasaların artık tezkere defterini kapatıp, savaş defterini açtığını söyledik. Hatta belki biraz aşırı reaksiyon gösteren piyasa oyuncularının “artık tezkere çıksa bile bir işimize yaramaz” yorumlarının da sıkça duyulmaya başladığını ifade ettik.

Bu yorumlarda en önemli nokta Türkiye’nin ABD’nin takviminin gerisinde kaldığı ve artık tezkere çıksa bile bunun mali yardım almaya yetmeyeceği görüşüydü. Oysa sabah CNN Türk’e bir açıklama yapan Devlet Bakanı Ali Babacan Türkiye ile ABD arasındaki anlaşmaların tamamının geçerli olduğunu ve bunların ayrıntılarının da daha önce kamuoyuna duyurulduğunu belirtti.

Yani:

- Türkiye’nin alacağı hibe miktarı 6 milyar dolar olacak
- Bunun 2 milyar dolarlık kısmı askeri yadım olacak ve hiçbir şekilde başka alanda kullanılamayacak
- 4 milyar dolarlık kısım ise krediye dönüşebilir hibe olacak
- Eğer Türkiye bu kredinin tamamını kullanırsa 15 yıllık vadede libor artı 2 faizle 24 milyar dolar borçlanma yapabilecek
- Bu para bütçe harcamalarında değil iç borç ödemesinde kullanılacak
- Köprü kredi Başkan Bush Kongre’ye gittiği zaman serbest bırakılacak

Kritik ihaleler öncesi moral

Bu hafta Hazine’nin 5.2 katrilyon liralık iç borç ödemesi ve bunun öncesinde de bugün iki ihalesi var. Dünkü koşullar bugün de devam ediyor olsaydı bu ihalelerde çıkacak faiz oranı inanılmaz seviyelerde olabilirdi. Oysa şimdi bu haberlerin ardından Hazine’nin bu ihaleleri zorlanmadan atlatacağını söylemek zor değil.

Ama dengeler bozuldu

Tabii ki tezkerenin bugün görüşülecek olması ya da mali yardımın gelecek olması piyasaların üç hafta önceki iyimserliğini yakalamasını sağlamayacak. Çünkü tezkere ve Türkiye’nin Irak Savaşı’ndaki tavrı çevresinde bugüne dek şekillenen belirsizlik piyasaların da dengesini bozmuş durumda Üç hafta önce olsaydı, yani tezkere Meclis’e ilk kez geldiğinde geçmiş olsaydı hem sıcak çatışmaya kadar olan sürenin uzunluğu hem de siyasi basiret sayesinde, örneğin borsanın 12 bin 500’lere çıktığını izleyebilirdik.

Kur ve faizde o dönem zaten olabilecek en iyi seviyeler görülmüştü. Faizin fonlama maliyetinin bile altına yani yüzde 54’lere, doların da bir milyon 580 binlere kadar indiğini hatırlatalım.

Bu sefer ise bu rakamları unutmak lazım. Çünkü “ya tezkere Meclis’ten geçmezse” endişesi hala kafalardaki yerini koruyor. Ve savaşa da artık sadece “saatler” kaldığı düşünülüyor.

NOT: Bu arada Türkiye’nin IMF ile gerçekleştirilen dördüncü gözden geçirme çalışmaları sırasında ABD yardımı kartını kullanmak istemesinin ve bu nedenle ayak sürümesinin bedeli de ağır oldu. Babacan, ABD kredisinin ön şartının yüzde 6.5 oranındaki faiz dışı fazlanın bütçede yer alması ve IMF ile Niyet anlaşmasının imzalanması olduğunu belirtti. Ne ekersen onu biçersin diye boşuna dememiş atalarımız...