İhracat da ithalat da rekor seviyede

Devlet İstatistik Enstitüsü ekim ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı ve rakamlar hükümetin ihracatta yılsonu tahminlerine rahatlıkla ulaşılacağını hatta beklentinin üzerine çıkılacağını ortaya koyuyor. Ama aynı şekilde ithalat da tahminlerin üzerinde gerçekleşecek. Bu da dış ticaret açığını azdırabilir.

DİE’nin açıkladığı rakamları ayrıntıları ile incelediğimizde karşımıza öncelikle şu sonuç çıkıyor: Hem ihracat hem ithalat tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Rakamlar ise şöyle:

Ekim ayı rakamları 2002 yılının aynı dönemine göre şöyle:

İhracat yüzde 34.1 artışla 4 milyar 693 milyon dolar,
İthalat yüzde 36.4 artışla 6 milyar 588 milyon dolar,
Dış ticaret açığı yüzde 42,6 artışla 1 milyar 894 milyon dolar
İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 71,2. Geçen yıl ekim ayında ithalatın ihracatı karşılama oranı yüzde 72.5 seviyesindeydi. Ekim ayındaki yüzde71.2’lik oran görüldüğü gibi geçen yılın altında ama yine de 2003 yılının ocak ayından sonraki en yüksek seviyesine ulaşmış bulunuyor. Ocak ayında bu oran ise yüzde 80.2 olmuştu.

Ocak-Ekim dönemindeki toplam rakamlar geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında ise şu rakamları görüyoruz:

İhracat yüzde 31,1 artışla 38 milyar 317 milyon dolar,
İthalat yüzde 34,8 artışla 55 milyar 570 milyon dolar,
Dış ticaret açığı yüzde 43,8 artışla 17 milyar 253 milyon dolar
İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 69. Bu oran 2002 yılının ilk 10 ayında yüzde 70,9 olmuştu. Yani kümülatif bazda da geçen yılın altında kalan bir oran.

Peki ya tahminlere ulaşılabilecek mi?

Hükümetin 2003 yılı tahmini ihracatta 45.9 milyar dolar, ithalatta 67,2 milyar dolar olarak açıklanmıştı. Ekim rakamlarından sonra, ihracatta beklentiler tutturulacak, hatta aşılabilir. İthalat da bir miktar beklentilerin üzerinde çıkabilir. Ama aynı şekilde dış ticaret açığı da beklenenin üzerinde gerçekleşebilir. Bu da büyük oranda cari açığı etkilediği için yılın geri kalan son iki ayı rakamları daha büyük önem taşımaya başladı.

Ekim ayı ithalat rakamları 6.2 milyar dolarlık tahminin biraz üzerinde geldi. Buradaki ayrıntılara baktığımızda şunları görüyoruz. Yatırım malları ithalatındaki yüzde 52,4 lük sıçrama önemli, önümüzdeki dönemde yatırım ve üretim açısından olumlu sinyaller veriyor. Ayrıca tüketim malları ithalatındaki yüzde 58,3 lük artış kur etkisiyle yurtdışı tüketim mallarının cazibesini koruduğunu gösteriyor.

Alt sektörler bazında ithalatı yukarı çeken sektörlerin başında yüzde 172 artışla kara taşıtları geliyor. Ekim ayında 682 milyon dolarlık kara taşıtları ithalatı yapılırken, 2003 yılının ilk 10 yılında yaklaşık 3,8 milyar dolarlık ithalat yapıldı.