Adressiz para 8,2 milyar dolar

Mayıs ayından bu yana Türkiye’de kaynağı bilinmeyen bir para girişi yaşanıyor. Birileri bir yerlerden getirdiği dolarları iç piyasada bozdurup bono piyasası başta omak üzere, piyasaya sokuyor. Bu paranın bir kısmının yastık altından, bir kısmının vergi ödemeleri nedeniyle piyasaya giren paradan oluştuğunu düşünsek bile yine de bir eksiklik var. Çünkü mayıs ayından bu yana piyasaya giren dolar miktarı çok yüksek. Önce bu tutarın ne kadar olduğunu bulmaya çalışalım. Bunun için de bakmamız gereken yer Merkez Bankası.

Merkez Bankası mayıs ayından itibaren dövizde arz fazlası olacağı tespiti ile günlük döviz alım ihaleleri düzenlemeye başladı. Merkez Bankası ayrıca piyasada daha net bir biçimde varlığını hissettirmeye ve doğrudan alım müdahaleleri de yapmaya başladı. Böylelikle mayıs ayından bu yana dolar alım ihaleleri ve doğrudan müdahalelerle piyasadan 8. 2 milyar dolar çekti. Bunun karşılığında yaratılan tl miktarı ise 11. 7 katrilyon lira oldu.
Mayıs ayında Merkez Bankası ihaleler yoluyla piyasadan 340 milyon dolar, müdahale yoluyla da 579 milyon dolar yani toplam 919 milyon dolarlık alım yaptı.

Haziran ayında ihaleler yoluyla 630, doğrudan müdahale ile 556, yani toplam 1. 1 milyar dolarlık alım yaparken haziran ayından itibaren miktar artmaya başladı.

Temmuza gelindiğinde ihaleler yoluyla 990, müdahale yoluyla da piyasadan toplam 1, 9 milyar dolar çekilirken ağustos ayında ihaleler yoluyla 1 milyar 50 milyon dolar çekildi. Merkez Bankası ağustos ayında piyasaya doğrudan müdahale gerçekleştirmedi.
Eylül ayı ise Merkez Bankası'nın piyasada ağırlığını en net biçimde hissettirdiği dönem oldu. Merkez eylül ayında opsiyon sistemini uygulamaya başladığı günlük ihaleler yoluyla piyasadan 1. 1 milyar dolar çekerken gerçekleştirdiği iki müdahale ile toplam 2 milyar 34 milyon dolar aldı. Yani eylül ayında toplam 3. 1 milyar dolarlık alım gerçekleştirildi.

Merkez bankası bu alımlar karşılığında ortalama kur seviyesinden piyasaya mayıs ayında 1, 3, haziranda 1, 7 temmuzda 2, 7 ağustos'ta 1, 4 ve eylül ayında da 4, 3 katrilyon lira yaratmış oldu. Böylelikle mayıstan bu yana Merkez Bankası'nın piyasaya verdiği TL miktarı 11, 7 katrilyona ulaştı.

Görünen o ki önümüzdeki aylarda da bu döviz akışı sürecek. Hadi size bir de kehanet: bugün Merkez Bankası döviz alım ihalelerinde miktarı artırdığını açıklayabilir.