Tuz dost mu düşman mı?

Her ne kadar tuz, vücutta önemli işlevlere sahip bir bileşen olsa da dengesiz bir şekilde tüketildiğinde başınıza çok ciddi sağlık sorunları açabilir. Yani, söz konusu tuz olduğunda denge kelimesi oldukça önemli. Çünkü tuzun azı da çoğu da sıkıntı. Tuzu az tükettiğinizde vücudunuz yeteri kadar klor ve sodyum alamıyor ve bunun sonucunda da birtakım sağlık sorunları ortaya çıkıyor. Bu sorunlardan biri, sinir sisteminin etkilenmesi ve beyin ödeminin gelişmesidir. Sodyum düşüklüğü ayrıca kramp, baş ağrısı, kas güçsüzlüğü, bulantı ve kusma gibi belirtilere de neden olur. Ancak toplumumuzda maalesef ki şu anda çok fazla tuz tüketim sorunu var. O nedenle bugün, her gün yemeklerinize eklediğiniz fazladan tuzun vücudunuza nasıl zarar verdiğini mercek altına alacağız. Zira bu alışkanlık, ölümcül sağlıklı sorunlarına VIP’den davetiye çıkartıyor.

GÜNLÜK NE KADAR TUZ TÜKETİLMELİ?

Yemeklere lezzet katmak amacıyla bolca kullanılan tuzun hipertansiyon, kalp hastalıkları, böbrek problemleri ve hatta bazı kanser türleri gibi sağlık sorunlarına zemin hazırladığını artık net bir şekilde biliyoruz. Bu nedenle genel sağlığın korunması adına günlük alınması gereken tuz miktarını dengeli bir şekilde ayarlamak oldukça önemli. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre günde ortalama 5 gram tuz, vücudumuz için yeterli. Bu miktar, bir çay kaşığına denk gelir. Ancak dikkat! Önerilen bu miktar; yemeklere sonradan eklenen tuzu değil, gün içinde tüm besinlerle alınan toplam tuz miktarını ifade ediyor. Ama toplumumuzda günlük tuz tüketimi bu miktardan 2.5-3 kat daha fazla.

TUZUN VÜCUDUMUZA VERDİĞİ ZARARLAR NELERDİR?

Fazla tuz tüketimi, vücutta sodyum seviyesinin artmasına neden olarak, kan basıncının yükselmesine ve damarlarda su tutulmasına yol açıyor. Bu durum da beraberinde ölümcül sonuçlar doğurabilecek hastalıkların gelişmesine zemin hazırlıyor. Tuz tüketimi, özellikle yüksek tansiyon (hipertansiyon) gelişiminde önemli bir etken. Yüksek tansiyon ise kalp hastalıkları, felç ve böbrek sorunları gibi ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirebiliyor. Bu nedenle, tuz tüketimini azaltmak hipertansiyon riskini azaltmada önemli bir adım. Tuzlu beslenme, sadece sistemik kan basıncını yükseltmekle kalmıyor ve böbrek hücreleri içindeki basıncı da artırıyor. Böbrekler de bu durum karşında fazla sodyumu vücuttan atmak için daha fazla çalışmak zorunda kalıyor. Aşırı tuz alımı devam ettikçe de böbrek hasarı ile kronik böbrek hastalıkları ortaya çıkıyor. Yüksek sodyum alımı ayrıca idrarla kalsiyum kaybını artırarak, kemik yoğunluğunun azalmasına neden olabiliyor. Fazla tuz tüketimi, iç kulak basıncını da artırarak, Meniere hastalığı belirtilerini tetikleyebiliyor. Yüksek sodyum içeren beslenme tarzı ayrıca mide mukozasında hasar oluşturuyor. Hasarlanan mukoza da zaman içinde kanserojen maddelere karşı daha hassas hale geliyor ve mide kanseri gibi ciddi bir hastalığa yakalanma riskini artırıyor. Bağışıklık sisteminin zayıflamasına da neden olan aşırı tuz, kısacası sağlığınızı yavaş yavaş elinizden alıyor.

FAZLA TUZ TÜKETİMİNİN BELİRTİLERİ

Genellikle aşırı tuz tükettiğimizin farkına varmayız. Ancak bazı belirtiler, yüksek miktarda tuz tükettiğinize işaret ediyor olabilir. Eğer aşağıda sıralayacağım belirtilerden birkaçını yaşadığınızı hissediyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna giderek, tansiyon ölçümü yaptırmanız faydalı olacaktır.

* El, ayak parmaklarında ve bileklerde şişkinlik veya ödem

* Sık idrara çıkma

* Sürekli susuzluk hissi

* Sürekli şişkinlik hissi

* Tekrarlayan baş ağrıları

TUZ TÜKETİMİNİ AZALTMANIN YOLLARI

* Tuz tüketimini azaltmanın en etkili yollarından biri, yemekleri evde hazırlamaktır. Böylece tuz kullanımını dengede tutabilirsiniz.

* Sofradan tuzluğu kaldırmak, yemeklere otomatik olarak tuz ekme alışkanlığını azaltabilir.

* Yemekleri lezzetlendirmek için tuz yerine çeşitli baharatlar ile sarımsak, limon suyu, sirke gibi lezzetlendiricileri tercih edin.

* Konserveler, şarküteri ürünleri ve fast food gibi işlenmiş gıdalar yüksek oranda tuz içerir. Bunların yerine taze sebze, meyve ve düşük sodyum içeren gıdaları tercih edin.

* Yemeklerinizin tadına bakmadan tuz eklemeyin.

* Alışveriş yaparken gıda etiketlerini kontrol ederek, düşük sodyum içeren ürünleri seçmeye özen gösterin.

MARKETLERDEKİ YÜKSEK MİKTARDA TUZ İÇEREN YİYECEKLER

“Turşu, peynir, ayran, tuzlu kuruyemişler, pastırma, sucuk, et/tavuk suyu, bulyon, zeytin, ekmek, hazır pizza, patates kızartması, burger köfteleri gibi fast food ürünler, ketçap, mayonez ve diğer soslar, kraker, cips, salam, sosis, jambon gibi şarküteri ürünleri, konserve çorbalar ve konserve yemekler ile makarna sosları.”