Bu hastalığın tek nedeni sigara

Buerger hastalığı sıklıkla her iki bacakta diz altındaki atardamarların tıkanıklığı ile seyrediyor ve ayak parmaklarında morarma, soğuma veya iyileşmeyen yaralara neden oluyor. Hastalar, genellikle, bu yaraların ayakkabı vurması veya tırnak batması sonucu ortaya çıktığını düşünebiliyorlar. Ancak, yaranın iyileşmesini beklerken geçen süreçte hastalık çoktan ilerlemiş, parmağın ya da parmakların kaybedilme riski artmış olabiliyor. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı

Prof. Dr. Cengiz Köksal; bu nedenle, kişilerin vücutlarıyla iletişimi kesmemeleri, tüm belirtileri dikkatle izlemeleri ve bu belirtilerle birlikte hekime başvurmaları gerektiğini söylüyor.

Buerger hastalığı en sık 50 yaş altındaki sigara içen erkeklerde görülüyor. Daha çok Ortadoğu ve Asya ülkeleri insanlarında rastlanan bu hastalığın oluşumundaki en önemli faktör sigara kullanımı.  Prof. Dr. Cengiz Köksal, bu hastalığın ülkemizde 50 yaş altı sigara içen erkek bireylerin neredeyse en sık uzuv kayıp nedenlerinden olduğunu ifade ediyor.

Buerger hastalığı ile damar sertliği birbirine karıştırılabiliyor. Damar sertliği daha çok 50 yaş üstü, yüksek tansiyon, hiperlipideminin (kanda çeşitli yağların yüksekliğini ifade eden bir terim) varlığında erkek ve kadınlarda görülen; koroner, bacak ve şah damarlarında darlıklarla seyreden bir hastalık. Buerger hastalığında ise hastalar genç sayılabilecek, 50 yaşın altındaki sigara içen erkekler.

Buerger hastalığına bağlı damar tıkanıklığı tanısı için kişinin sigara içiyor olması şart.

Prof. Dr. Cengiz Köksal, Buerger hastalığına sigara alerjisi denmesinin iki nedeni olduğunu söylüyor. Birincisi, sigarayı bırakanlarda hastalık % 92 gibi çok yüksek bir oranda, başka bir tedaviye gerek kalmadan iyileşiyor. İkincisi ise, hastalığın iyileşmesi için sigarayı tamamen bırakmak ve asla sigara dumanına dahi maruz kalmamak gerekiyor. Diğer bir deyişle günde bir tane ile bir paket içilen sigara arasındaki hastalığın iyileşmesi açısından hiçbir fark yok. Hasta kişi sigara içmiyor ancak yanında sigara içenler tarafından sigara dumanına maruz bırakılıyor ise hastalık yine iyileşmiyor. Buerger hastalarının iyileşmesi için tek ve yeter şart, sigarasız bir ortam.

Prof. Dr. Cengiz Köksal, Buerger hastalığına bağlı; ayak parmaklarında morarmanın, soğumanın ve iyileşmeyen yaraların iyileşmesi için ilk şartın sigara içmemek ve içilen ortamlarda bulunmamak olduğunu söylüyor. Prof. Köksal, “Daha önce bahsettiğim gibi başka bir tedaviye ihtiyaç duymadan, sigaranın bırakılması ile hastalık %92 oranında iyileşiyor. Ek olarak hastalara damar gevşetici ve kan sulandırıcı tedavi veriliyor.” diyor.

Hastalığın, sıklıkla, diz altındaki küçük çaplı atardamarları tutması nedeniyle bypass veya anjiyo ile damarın açılma şansının çok düşük olduğunu; hastalığın hiçbir zaman tam olarak iyileşmeyeceğini söylüyor. 

Bu rahatsızlık remisyon (hastalık belirtilerinin sönmesi) ve alevlenmeler ile seyrediyor. Sigarayı bırakan ve sigara dumanına maruz kalmayan hastaların yaraları iyileşiyor ve uzuv kaybı yaşanmıyor. Prof. Köksal’ın söylediğine göre yaraları iyileşen hasta, yıllar sonra tekrar sigara dumanına maruz kalırsa hastalık tekrar alevlenebiliyor ve hastayı yeniden uzuv kaybına götürebiliyor.

Unutmayalım ki Buerger hastaları için bir tek sigara ile iki paket sigara içmek ya da dumana maruz kalmak arasında hastalığın ilerlemesi açısından hiçbir fark yok.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…

Not: Bu yazıda Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Basın Bülteni ve Memorial Hastanesi web sitesinden yararlanılmıştır