Ahmet Turan Altıner

Testus inciluz

22 Şubat 1998
'Go home, Sir!'Körfez krizinden ve çıkacak bir savaştan en çok etkilenecek olan ülke Türkiye... Oysa, ABD başkanı Clinton ve ve İngiltere başbakanı Tony Blair, Türkiye'nin Körfez'deki etkisini dışladılar... Sempatik İngiliz başbakanı Tony Blair'in ve bakanlarının Türkiye'yi hiçe sayan ve yer yer hedef alan tutumları, İngiltere'de İşçi Partisi'nin 1997'de iktidara gelişine sevinmiş olan pek çok kişide hayal kırıklığı yarattı... Oysa, İngiltere'nin savaşçı Körfez politikasının ne evrensel barışın yandaşı olması gereken işçi sınıfı ideolojisiyle ne de idealizmle ilgisi vardı... İngiltere'nin Körfez ülkeleri ya da en azından petroller üzerinde söz sahibi olma emelinin son yüz yıldır Türkiye'nin sınırlarını nasıl doyumsuz bir iştahla zorladığını anlamak için yakın tarihimizde kısa bir gezintiye buyur ola bu haftaki testusta...1. Satrançta İngiliz açılışı diye neye denir?a. Siyah piyon 36'ncı paralelin kuzeyineb. İngiliz atı Arap atının önünec. 'Kaleyi içerden fethet' hamlesid. Beyazın açılış hamlesi, piyon C42. İngiltere'nin diğer ve görkemli adı GB yani Büyük Britanya... Peki küçük Britanya neresi?a. Amerika Birleşik Devletlerib. Basra Körfezic. Asterix'in Galya adlı köyüd. Britanya eskiden küçüktü, sömürgeler çoğaldıkça büyümüştü...3. İngiltere'den en iyi ne çıkar?a. Uşak: Ne kadar Lord varsa tabii ki bir o kadar da uşak var...b. Cani: Bir numaralı İngiliz canisi Karındeşen Jacques... Cinayet romanlarında Agatha Christie; cinayet filmlerinde Alfred Hitchcock; canavar kahramanlardan Dr. Frankestein; Dr. Jeckyll ve Mr. Hydec. Fanatik: İçip içip çevrelerine dehşet saçan 'hooligan'lard. Casus: Arabistanlı Lawrence; İngiltere'nin Ankara büyük elçisi Sir Hugessen'ın uşağı casus Çiçero; roman casusu Bond, James Bond; casus romancısı John Le Carré...e. Sömürge valilerine de diyecek yok ve hepsi4. Özal'ın İngiltere'yi ziyaretinde 18 Şubat 1986 akşamı verilen yemekte Thatcher konuşmasında Türk düşmanı bir İngiliz şairinin bazı sözlerine yer verir... Kimdir bu 'türkofob' yazar?a. Lord Byronb. Lord Curzonc. Lord Kinrossd. Sir William Shakespeare5. İngilizler çeşitli emellerle etkinlik gösterdikleri ülkelerden arakladıkları tarih ve arkeoloji ganimetlerini eski sahiplerine British Museum'da parayla gösterirler... İngilizlerin büyük arkeolojik soygunlarının en ünlüsü Türkiye'den Lord Stradford tarafından 1840'da yürütülen dünyanın yedi harikasından biridir... Bu nasıl bir harika arak???a. 'Byerly Türkü' adlı cins at... Saf kan İngiliz atının bundan geldiği söyleniyorb. Dünyanın yedi harikasından biri olan Bodrum'dan Mausoleumc. Dünyanın yedi harikasından biri olan Babil'in asma bahçeleri d. Dünyanın yedi harikasından biri olan Efes'ten Artemis tapınağı6. İngiliz halkının Türk halkıyla alıp veremediği bir şey olmasa gerek ama İngiliz siyasetçileri ikide bir bize bulaşırlar... Ağır vize koşulları uygulatırlar... Uçaklarda Türklere haşerat muamelesi yapıp böcek ilaçlarını 'fıştır fıştır' sıktırırlar... Birçok örnek arasında, Kasım 1914'te Türklerin 'Bir insanlık kanseri, kötü yönettikleri toprakların etine işlemiş bir yara,' olduğunu söyleyen İngiliz devlet adamı kimdir?a. Sir Winston Churchillb. Arabistanlı Lawrencec. Boy Georged. Lloyd George7. İngiliz gazetesi Financial Times'ın 20 Aralık 1989 nüshasında Türkiye'nin ortak pazara alınıp alınmamasıyla ilgili komisyon raporu hakkındaki görüşler sütununda Douglas Hurd adlı bir İngiliz, 'Europe stops where Turkey begins,' yani ' Avrupa Türkiye sınırında biter,' demişti... Bu adama tarih ve coğrafyadan sıfır!!! Douglas Hurd'un o zaman ne işle meşgul olduğunu kestirebilecek misiniz?a. Hurdacıb. TIR şoförüc. İngiltere Dışişleri Bakanıd. Avrupa Ekonomik Topluluğu Tapu Sicil Muhafızı8. Şimdiki İngiltere Dışişleri Bakanı Robin Cook'un patavatsızlıkta Douglas Hurd'dan aşağı kalır yanı yok... Irak'ın parçalanmasından memnuniyet duyacağını yumurtlayan Mister Cook gazetelere göre Türkiye hakkında da sıcağı sıcağına ne söylemiş?a. Türkiye'de pişer bize de düşer... b. Türkiye'nin doğu sınırları belirsiz...c. Şu Türkiye olmasa dünyayı ne güzel idare ederdik...d. Buna benzer zırvalar...9. Bizden oldukça uzakta olmalarına rağmen İngilizler'in en çok uğraştıkları sınır Türkiye'nin güneyindeki 36'ncı paralelle ilgili... Bildiğiniz gibi Türkiye 36'ncı ve 42'nci paraleller arasındadır... Hatırlarsınız, Körfez Savaşı'nda Saddam'ın teröründen kaçan yüz binlerce kürt, 36'ncı paralelden geçerek Türkiye'ye sığınmıştı... Yıllar önce Türkiye ile İngiltere arasındaki 'Musul İhtilafı'nda Milletler Cemiyeti'nce Orta Doğu'da geçici bir sınır olarak kabul edilmiş olan 36'ncı paralele ne ad verilmişti acep?a. Sarah-Musa geçidib. Musul Londra hattıc. Hattı müdafaad. Brüksel hattı10. İngiltere ile aramızdaki sınır meselesine devam... İngiltere nireee, bizim sınırlar nire... Ama sömürgeciler sınır mınır tanır mı ki??? Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 23 Nisan 1920'de kabul ettiği Misak-ı Milli sınırları içinde Musul vilayeti de vardı. Lozan Antlaşması'ndan sonra Musul ve 36'ncı paralel meselesinin halli için toplanan Haliç Konferansı'nda İngilizler Musul'u ele geçirebilmek için baskı ve şantaj unsuru olarak Türkiye'den ne talep etmişlerdi?a. İngiltere Kralının halife ilan edilmesini talep ettiler.b. Türk tekstil endüstrisinde sadece İngiliz ipinin kullanılmasını şart koştular...c. Hakkari'yi talep ettiler.d. Kıbrıs'ın Yunanistan'a terk edilmesini talep ettiler. 11. Sonunda Musul İngiltere mandasına girdi, Türkiye'ye ise 25 yıl boyunca Musul petrolünün yüzde 10'u vaadedildi. Ancak daha sonra Türk Hükümeti 36'ncı paralel petrolleri üzerindeki hakkından feragat etmek zorunda kaldı... Neyin karşılığında idi bu feragat?a. Şeyh Sait isyanındaki İngiltere'nin rolünü engellemek üzereb. Nato'ya kabul edilmemiz içinc. 500 bin İngiliz Lirası karşılığındad. Hiçbir karşılık gözetilmeden12. Biz ise İngilizleri hep sevmişizdir... Örneğin daha 85 yıl önce bir Osmanlı devlet adamı, 'Aman canım ne çıkar, Kuveyt, Katar gibi çölleri İngiltere'ye verirsek ne çıkar,' demişti... Bu bonkör devlet adamının kim olduğunu kestirebilecek misiniz?a. Bonkör Mahmut Paşab. Mahmut Nedim Paşac. Mahmut Şevket Paşad. İngiliz Mahmut Raif Efendi13. Son soru sempatik çay sorusu... İngilizler çay içmeye çok düşkün olmasalardı tarihte ne olmazdı? a. İngilizler 1773'te çay tekelini Doğu Hindistan kumpanyasına vermek için kanun çıkarmazlardı... Kumpanya da Amerika'ya ağır çay vergileri koymazdı... Amerikalıların çay balyalarını denize atmalarıyla başlayan ünlü Boston Tea Party ayaklanması ve Amerikan İhtilali ve ABD gerçekleşmezdi...b. O sırada mola verip çay içiyor olmasalardı, Nusret adlı gemimizin mayın döşediğini saat 5 sularında farkederler ve Çanakkale savaşını berabere bitirebilirlerdi. Rusya'ya İngiliz yardımı gidebilir, komünist devrim gerçekleşmeyebilirdi.c. İngiliz pintiliğine karşı Türk cömertliğinin sembolü olan 'Çaylar şirketten' özdeyişi çıkmazdı...d. Hepsi veya hiçbiri Yanıtlar: 1) d, 2) d, 3) e, 4) a, 5) b, 6) d, 7) c, 8) b, 9) d, 10) c, 11) c, 12) c, 13) d
Yazının Devamını Oku

Testus Çocukus

1 Şubat 1998
Bayram böceği arife çiçeği'Bayram böceği, arife çiçeği' diye bir tekerleme var... Bilin bakalım arife çiçeği diye kime denir? Bir gün önce alındığı için bayramda soluk soluk duran vazo çiçeğine mi? Yoksa, gözünü çöp dürtmüş gibi sabahın köründe çıkıp gelen bayram misafirine mi? Yoksa, yoksa, bayram sabahına kadar bekleyemeden arife günü bayramlıklarını giyip sokakta dolaşıp duran sabırsız çocuklara mı denir arife çiçeği diye... Bildiniz... Sonuncusuydu... Bayramlıklarını erken giyip çıkmış çocuklarla alay etmek için bu tekerleme söylenir arkalarından... Bay-ram bö-ce-ğiiii, a-ri-fe çi-çe-ğiii... Oysa, sabretmeyip muratlarına eren arife çiçeklerini ben çok severim... Sabırla bayram sabahını beklemiş biz uslu çocukların gözünde birer kahraman değil miydi onlar??? Ve ister uslu ister muslu, en az bir kez azarlanmamış mıydık arife çiçeği olmak istedik diye... 'Miydik mıydık,' buyur ola eğlenceli bayram soruları testusuna bayram haftasında, mangal tahtasında...1. Ramazan bayramı her yıl bir önceki yıla göre on bir gün erken başlar. Acaba neden?a. Çocuklara her bayram yeni elbise alınması gereğini hatırlatmak için...b. Arife çiçeklerinin heyecanla beklediklerini bildiği için...c. Hicri takvim, aya göredir. Aylardan her biri 29 gün, 12 saat, 44 dakika, 3 saniye çeker. Güneşe göre düzenlenmiş miladi takvimle gün farkı buradan doğar.d. Çocuk olana her gün bayram.2. Ay takviminin ayları gezinir durur... Bu gezegen ayların kaçıncısına ramazan ayı denir?a. On birincisineb. Dokuzuncusunac. Birincisined. Üçüncüsüne3. Ramazan bayramı, ay takvimin şevval adı verilen ayının birinci, ikinci ve üçüncü günleri kutlanır. Şevval, ay takviminin kaçıncı ayıdır acaba?a. Sekizincib. Dokuzuncuc. Onuncud. Sonuncu4. Ramazan bayramının başka adları da var... Alttakilerden hangisi bu adlardan değil?a. Küçük bayramb. Şeker bayramıc. Fıtır bayramıd. Çiçek bayramı5. Bugün yaşayan en ünlü Bayram kim?a. Darbukatör Baryamb. Fabrikatör Bay Ramc. Bayram Merald. Bütün Bayram'lar6.Alttaki sulu bayram tekerlemesininin üçüncü dizesi, ameliniz yani ishaliniz kabıza dönüşsün, diyor... Peki, birinci dize ne demek, kestirebilecek misiniz?'İydiniz said olsunAklınız kurnazAmeliniz inkıbaz olsunKah lodos kah poyraz'a. Mideniz bayram etsin.b. Babanızın adı Sait olsun.c. Bu bayramda da iyiydiniz...d. Bayramınız kutlu olsun.7. Bayram tekerlemelerinden sonra buyur ola bayram şekerlemelerine... Önceden bitmemesi için annelerinin arife çiçeklerinden sakladığı lokumla başlayalım biz de!!! 'Lokum'un Türkiye'de on dördüncü yüzyıldan beri üretilmekte olduğu sanılıyor. Anadolu'ya nereden gelmiş, kestirebilir misiniz?a. İngilizcede 'Turkish delight'tan... Söylene söylene lokum olmuş.b. Bağdat'tan, Arapçada 'hulkum,' yani 'boğaz'dan.c. Arabistan'dan İran'a 'lukme' olarak, oradan bize 'lokma' olarak gelmiş, sonra da lokum olmuş.d. Hiçbiri8. Lokumla beraber standart bayram ikramı haline gelmiş çikolatanın temel malzemesi nedir?a. 'Finduk'b. Kolac. Şekerd. Kakao9. Öteden beri, ramazan ayının en beğenilen tatlısı güllaç değil midir? Peki, güllacın temel malzemesi nedir?a. Yine 'finduk'b. Cevizc. Güld. Nişasta10. Bu bayram karlı geçecek... Bahçenizde biriken karın temiz tarafından bir tencere alarak üzerine sevdiğiniz reçelden dökün... Arife çiçeklerinin de çok seveceği bu tatlının adını erimeden kestirebilecek misiniz?a. Karamelab. Uludağc. Karsambaçd. Kargabeyni11. Her kentte olduğu gibi İstanbul'da da bayram belirli bir yerde kurulurmuş eskiden... Kestirebilecek misiniz bayram İstanbul'un neresinde kurulurmuş?a. Kadıköy'de Bayramyeri Sokak'tab. Vişnezade'de Afacan Sokak'taa. Beşiktaş'ta Arife Sokak'tad. Çemberlitaş'ta12. Şu sözcüklerin seslerinden yararlanarak ülkesini çağrıştırmaya çalışın... Bir doğu ülkesinde ramazan bayramına 'hari raya puasa' deniyormuş. Hangi ülke?a. Arnavutlukb. Çinc. Pakistand. Malezya13. Son üç soruda, arife çiçeği olmuş üç kocaman insanı soracağım... Çocukların tatlı sevincine benzemese de bu büyükler biraz erken sevinmişlerdi... Birincisi: 1977 seçimlerinde bir politikacımız son sandıklardaki oyların da sayılmasını beklemeden partisinin kazandığını ilan etmişti. Pek çok kişi onunla birlikte bayram etmeye başlamıştı. Oysa mecliste çoğunluğu sağlayacak oyu alamamıştı. Kimdi 70'li yıllardaki arife çiçeği politikacı oğlan?a. Tespihli oğlan Necmettinb. Kara oğlan Bülent c. Çoban oğlan Süleyman d. Feyzi oğlan Turhan 14. Bir de 80'li yılların arife çiçeği politikacısı var. Paşa paşa iktidara geleceği varsayılırken, o da bunun tadını paşa paşa çıkarırken, Turgut Özal onu 1983 seçimlerinde sollayıvermişti. Kimdi bu arife çiçeği paşa politikacı?a. Turgut Sunalpb. Faruk Gürlerc. Haydar Saltıkd. Kenan Evren15. Şimdi de 90'lı yılların arife çiçeğini bulalım... Koalisyon ortağı başbakanlıktan istifa edince Demirel'in kendisine hükümet kurma görevi vereceği zehabına kapılıp sevinen ama bu sevinci boşa çıkan son arife çiçeğini bilecek misiniz?a. Gül İsmailb. Papatya Semrac. Tekdal Ahmetd. Çiller TansuYanıtlar: 1) c, 2) b, 3) c, 4) d, 5) d(b şıkkındaki 'ram' İngilizcede 'koç' demek; burada Bay Rahmi Koç oluyor,) 6) d ('iyd' bayram demek, 'said' ise kutlu,) 7) b, 8) d, 9) d, 10) c, d, 11) d, 12) d, 13) b, 14) b, 15) d
Yazının Devamını Oku

TESTUS HALTUS

29 Ocak 1998
Artık kaldıramıyorumGeçenlerde Tayland'da düzenlenen dünya halter şampiyonasında 'halt eden' sporcularımızın içine düştükleri hem acıklı hem komik durum doping konusunu yeniden gündeme getirdi... 'Altın madalya canavarı'na kurban edilmek üzere, gencecik haltercilerimizin ilkel bir şekilde dopinglendiği ve sadece canlarına değil cinselliklerine de kast edildiği ortaya çıktı... Gerçekten 'bir şey olmak' yerine sadece beğendirmek güdüsü, sonucu ne olursa olsun yutturarak yaranmaya dönüşüyor... Doping endüstrisinin en dehşet verici yanı, alındığı belli olmayan doping maddelerinin yani 'çaktırmadan doping yapma usulü'nün varlığı.. 'Kan dopingi' denen bu yöntemle önce sporcunun kanı alınıyor alyuvarları dondurularak saklanıyor, yarıştan hemen önce sporcuya tekrar verilerek mucizevi başarılar üretiliyormuş... Doping belli olmuyormuş çünkü doping yaratan şey sporcunun bizzat kendi hücreleriymiş... Eldesi, daha fazla hücre, daha fazla kan, daha fazla oksijen, daha fazla kas, daha fazla enerji ve 'süper süper başarı...' Çünkü kanda hücre miktarı arttığından 'süper güçlenme' sağlanıyormuş...Kuşkusuz, dopingli başarının riski her zamanki gibi sporcunun doğasından koparılarak onmaz biçimde hastalanması ya da ölümü... Aslında böbrek hastaları için üretilmiş olan bu yöntem, tıbbi amacının tersine, çoğu kez ölüm riskini göze alan sporcular tarafından kolay ve 'süper başarı' uğruna kullanılıyormuş... Allah Allah, bunları öğrendikçe dopingsiz sporcu kalmış mıdır diye düşünerek doping testusuna buyur ola bu kez de...1. Doping skandallarının en çarpıcı olanı 1988 Seul Olimpiyatları'nda bir koşucuyla ilgiliydi... Bu skandal pek çok gence doping kullanırsa 'süper' olabileceğini ne yazık ki müjdelememiş midir?.. Kimdi bu dünyanın en hızlı adamı?a. Don Johnsonb. Ben Johnsonc. Carl Lewisd. Jerry Lewis2. Alıyorsun doping hormonunu, gelsin rekorlar, gelsin 'süper başarı,' gelsin 'dolce vita...' gene, 1988'de Amerikan Ulusal Futbol Ligi'nin 13 oyuncusu da doping aldıkları belli olunca boykot edilmişler... Peki, Ben Johnson ve Amerikalı gençlerin kullandıkları hormonun adı neymiş, aşağıdakiler arasında kestirebilecek misiniz?..a. Anabolik steroid hormonub. Koşbabatorik adriko kortiko hormonuc. Testesterond. İnsülin3. Haltercilerimizin Tayland'da yedikleri 'halt'ın paniği içinde hemen bir çare üretildi... Cep herkülü Naim Süleymanoğlu'nun halter federasyonunun başına getirilmesi konusu gündemde... Naim'in daha göreve başlamadan dopingle ilgili olarak verdiği ilk demecin ne olduğunu kestirebilecek misiniz?a. Bizim 'antrenörlerle hiçbir yere gidilmez, onlar artık lekelendi. Genç sporculardan uzak tutulmaları gerekir. Kız sporcular işin farkında değil. Kız sporcuların arasında sakal traşı olanlar bile var.' b. Halterden sorumlu kişiler, 'bize komplo yapıldı yalanına sarılıp' Tayland skandalını örtbas etmeye çalışıyorlar.c. Rus, Alman takımlarına bakıyorsunuz bayan halterciler ipek gibi kadın kokuyor. Bizimkilerin fizikleri, sesleri değişti.d. Hepsi4. Doping drogları yüzünden tıp amacından saptırılmakta ve kendi kendini mahveden gençler çoğalmakta... Anketlere göre doping malzemesi hangi yollardan elde ediliyormuş?a. Anketlere göre yüzde 80'i doping malzemesini karaborsadan sağlıyormuş.b. Dünyada doping maddelerinin yüzde 20'si hekimlerden ve eczanelerden sağlanıyormuş. c. Veterinerlerdend. Hepsi5. Halterde doping kullanıldığı yeni mi çıktı ortaya??? Geçmişte de, Akdeniz Oyunları'nda halterci Ali Eroğlu'nun 'anabolik steroid' kullandığı ortaya çıkmıştı... Bu hormon da cinsel hormonlar sınıfına giriyormuş... Bu hormonun erkekler tarafından alındığında ne gibi cinsel etkiler yarattığını bilebilecek misiniz?a. Bir tur maraton, beş tur yatak etrafıb. Karısına başım ağrıyor ayağı çekmek yani iktidarsızlıkc. 'Mastürbatif' etkinliklerin artmasıd. Hepsi6. Peki, ayni cinsel hormonların doping olarak erkekler tarafından kullanıldığında cinsel olmayan etkilerini kestirebilir misiniz?a. Keltoş bir şişko olma tehlikesib. 'Büyümenin tamamlanmadığı dönemde, erken yaşlarda kullanıldığı zaman boyu kısa bırakır. Bunun halter sporuna hazırlanan kimseler için elverişli olduğu düşünülür.'c. Cinsel olmayan canavarlık eğilimlerid. Hepsi7. Anlaşılan doping olarak alınan bu cinsel hormonlar hem erkeği hem kadını cinselliğinden uzaklaştırıyor. Öyleyse bu anabolik steroid denen cinsel hormonun kadınlarda yarattığı cinsel etkileri kestirebilir misiniz?a. Naim'in dediği gibi, ağda çektirme ve sakal traşı olma ihtiyacının artmasıb. Ses kalınlaşmasıc. Klitorisin büyümesid. Hepsi8. Tayland'daki dünya halter şampiyonasında dopingli yakalanan sporcumuz Sunay Bulut, kendisinde saptandığı iddia edilen Metandienone adlı ilacı kullanmadığını söyledi... Gazetelere göre kendisini nasıl savundu?a. 'Eğer ben sporculuk yaşamım boyunca sadece maddiyatı düşünseydim, geçen sene Atlanta olimpiyatında doping yapardım. Ne güzel köşeyi dönerdim.' b. '30 yaşındayım ve 17 yıldır halterle uğraşıyorum. Bilinçsiz hiçbir şey yapmadım. Ve sanıyorum ki, bu doping konusunda en bilgili sporculardan biriyim.'c. 'Ama yapmadım, haksız yere suçlanıyorum.'d. Hepsi9. 1997 Lillehammer Kış Olimpiyatları'nın 5 km kayak yarışında birinci olan Rus yarışçı Egorova'nın şampiyonluğu iptal edildi. Dopingli mi değil mi diye uygulanan A testinde sonuç pozitif çıkınca Oslo'da yapılacak olan B testine girmeyi kabul etmemişti... Evet, promathan adlı bir ilaç kullanmıştı, fakat:a. Promathan'ın doping sayıldığını bilmiyordu. b. Atlanta'da aynı drog doping sayılmamıştı.c. Rus antrenörlerinin Promathan'ın doping listesine alındığından haberleri yoktu.d. Hepsi10. Dünya ve Avrupa şampiyonu milli haltercimiz Hafız Süleymanoğlu'na göre dopingin yapıldığı spor dalı hangisiymiş?a. Atletizmb. Yüzmec. Satrançd. Bütün dallarNot: Bu testusu hazırlarken, bazı sorularda Türk Tabipler Birliği merkez konseyi yayını 'Tıp Dünyası' adlı derginin Mayıs 1991 sayısındaki Dr. Engin Ataklı ve Servet Genç'in derlediği 'Doping: Yaygın ve Denetimsiz' adlı makaleden yararlandım.Yanıtlar: 1) b, 2) a, 3) d, 4) d, 5) b, 6) d, 7) d, 8) d, 9) d, 10) d
Yazının Devamını Oku